2015 ekonomi karnesi

Tarkan Kadooğlu

Türkiye ekonomisi 2015 yılında seçimlerin gölgesinde kaldı. İlki 7 Haziran’da, ikincisi 1 Kasım’da yapılan seçimler nedeniyle gündem siyaset ağırlıklıydı. Kısaca 2015’te ekonomide neler olduğuna göz attığımızda, 2014 yılında başlayan enerji fi yatlarındaki gerilemenin 2015 yılında da etkili olduğu görülüyor. Petrol fi yatlarındaki düşüşün ise, özellikle enerji bağımlı bir ülke olmamızdan ötürü, dış ticaret açığımızın gerilemesinde ve haliyle de cari açığın gerilemesinde olumlu etkisi oldu. Geçen sene 100 milyar dolara yaklaşan dış ticaret açığı, 2015 Ekim itibariyle 69,5 milyar dolara geriledi. Büyüme oranı ise bu yıl ortalama yüzde 3 seviyesinde seyretti. üçüncü çeyrekte gelen yüzde 4 büyüme oranı, bu yıl büyümeyi yüzde 3 oranının biraz üstünde tamamlama ihtimalimiz olduğuna işaret ediyor. Bu kapsamda özellikle Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma patikasını sağlayabilmek önem taşıyor.

İŞSİZLİK ORANI çİFT HANEYE çIKTI

2014 yılında ortalama yüzde 9,9 seviyesinde olan işsizlik oranı ise 2015’te yüzde 10,2 civarında. çift rakamlara çıkan işsizlik seviyesi, istihdam piyasalarında sorunlar olabileceğine işaret ediyor. Bu sene sanayi sektöründeki istihdamın geçen yıla göre biraz daha düşük seyrettiği görülüyor. Sanayi üretim endeksinin geçen yıla göre ortalama 4 puan daha yüksek olması sanayi üretiminin iyiye gittiğine işaret ediyor.

2016 yılında Türkiye’yi bekleyen ekonomik görünüm, iç piyasaya olduğu kadar küresel gelişmelere de bağlı olacak. FED 17 Aralık 2015 tarihinde ilk faiz artırımını gerçekleştirdi, bir sonraki artırımlarını birkaç kademede yapılması bekleniyor. FED faizi artırdıktan sonra piyasalarda likidite bolluğu azalacağından, Türkiye’nin de içinde olduğu gelişmekte olan ülkelerde piyasa dalgalanmalarının artması beklenebilir. Bu konuda uluslararası kuruluşların yaptığı uyarıları dikkate almak gerekiyor.

ENERJİDE ALTERNATİF YOLLAR ARANMALI

Bir diğer gelişme ise, Kasım ayında sınırımızda görülen Rus uçağının düşürülmesi konusu. Bu yüzden Rusya ile yaşanan gerilim ikili ilişkilerimizde bozulmalara yol açtı. Ocak ayından itibaren Rusya’nın Türkiye’ye birtakım ekonomik sınırlamalar getirileceği konuşuluyor. Türkiye’den yapılan ithalat, tarifeli uçuşlar ve Rusya’da çalışan Türk vatandaşlarına sınırlamalar getirilmesi, bu sınırlamalardın ilk adımları olacak gibi… Türkiye’nin Rusya’ya ihracatında ve Türk inşaat fi rmalarının proje gelirlerinde azalma yaşanması muhtemel görünüyor. 2013 yılında Rusya’ya yapılan 6,9 milyar dolarlık ihracatımız 2014’te 5,9 milyar dolara gerilerken, bu senenin ilk 10 ayında ise bu rakam 3 milyar dolar seviyesinde kaldı. Türkiye-Rusya dış ticaret hacminde en önemli kalemlerden biri olan enerji konusu, önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’nin kullandığı toplam doğalgazın yüzde 55’i Rusya’dan ithal ediliyor. 2016’ya girerken enerji bağımlılığımızı gidermeye yönelik çalışmaların, alternatif enerji yollarının hayata geçmesinin önemi bir kez daha ortaya çıkıyor.

KOBİ’LERE DESTEK VERİLMESİ öNEMLİ

Hem küresel gelişmeler hem iç piyasalardaki durgunluk göz önüne alındığında, 64. Hükümet’in Başbakan Davutoğlu tarafından 10Aralık’ta açıkladığı “Eylem Planı”, öncelikleri bir periyoda bağladığı ve kapsamlı yanıtlar verdiği için olumlu görünüyor. üç, altı ve 12 aylık süreler ile belirli bir takvime bağlanan 64. Hükümet Eylem Planı, reformların gerçekleştirilmesi yönünde kararlılığın önemli bir göstergesi… Aynı zamanda Eylem Planı’nda KOBİ’lere önemli desteklerin verilmesi de olumlu bir yaklaşım olarak karşımıza çıkıyor. Beklentimiz 2016’da bu eylemlerin yerine getirilmesi ve Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir kalkınma yolunda ilerlemesidir.