70 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM FIRSATI

Orta Asya’nın parlayan yıldızı Türkmenistan; zengin enerji kaynakları ve hızla çeşitlenen ekonomisiyle yatırımcıların ilgisini çekmeyi başarıyor. Dünyanın çeşitli ülkeleriyle önemli projeler yürüten Türkmenistan, Türkiye ile arasındaki derin kardeşlik bağlarını, ekonomide güçlenen ilişkilerle perçinliyor. Devlet ve özel sektör nezdinde gerçekleştirilen toplantılarla, işbirliği alanlarının daha da genişletilmesi ve ticaret hacminin arttırılması amaçlanıyor. Bu hedef doğrultusunda Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkmenistan Sanayi Odası işbirliğinde İstanbul’da, Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu yapıldı. Mart ayında deniz kenarındaki İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde gerçekleşen Foruma, Türkiye ve Türkmenistan’dan çok sayıda Bakan’ın yanı sıra, dünyanın çeşitli ülkelerinden şirket sahipleri, yatırımcılar, CEO’lar ve üst düzey yöneticiler geniş katılım sağladı. Maliye Bakanı Dovletgeldi Sadykov’un başkanlığındaki Türkmen heyette 25 bakan yeraldı. Türkiye’den ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz başta olmak üzere çok sayıda üst düzey yetkili ve iş adamları katıldı. Yatırım Forumu’na video konferansla katılan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov verdikleri mesajlarla güne damgalarını vurdu.

10 SEKTöR öNE çIKIYOR
ülkelerinde, ekonominin gelişiminde yapıcı katkıları olan yabancı yatırımcılara büyük önem verildiğini açıklayan Türkmenistan‘ın Devlet Başkanı Berdimuhamedov, “ülkemizde istikrarın devamı, ekonominin sürdürülebilir gelişimi, para birimimizin değerinin belirlenmiş çerçevede korunması ve ekonomik alanların zengin fonlarla desteklenmesi yatırımcıların dikkatini çekmekte” görüşlerine yerverdi. Yabancı yatırımcıların, Türkmenistan dışında ilk kez başka bir ülkede gerçekleştirilen Uluslararası Yatırım Forumu‘nda projeler hakkında bilgi aldığına dikkat çeken Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov; inşaat, petrol, doğalgaz, enerji, bankacılık, finans, turizm, bilgi teknolojileri, sağlık, ulaştırma ve tarım alanlarında önemli projeleri hayata geçireceklerini söyledi.

öZELLEŞTİRMEDE SüREç HIZLANIYOR
2013-2016 döneminde Türkmenistan’da kamuya ait işletme ve tesislerin özelleştirilmesine ilişkin plan yürürlüğe girdi ve özelleştirilecek işletme ve tesislerin listesi hazırlandı. Hızla büyüyen bir ekonomiye sahip Türkmenistan’da 2008-2012 arasında üretim 2 kattan daha çok arttı.

TüRK FİRMALARI 32 MİLYAR DOLARLIK PROJE ALDI
Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu’na video konferans mesajıyla katılan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, iki ülkenin ticaret hacminin 2 milyar dolara yaklaştığını, Türk şirketlerinin Türkmenistan‘da üstlendiği projelerin toplam değerinin 32 milyar dolar olduğunu belirtti. Gül, Türkmenistan‘ın kalkınma ve gelişme potansiyeli yüksek son derece dinamik bir ülke olduğunu dile getirerek sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkmenistan önümüzdeki 5 yılda yeni yatırımlar için 70.2 milyar dolarlık bütçe ayıran, gelişmeye önem veren bir ülke. Doğalgaz kaynakları bakımından dünyanın en zengin dördüncü ülkesi konumunda. Adeta şahlanan- Türkmen atı gibi bir ekonomi ve toplumdan bahsediyoruz. Enerji ve madenciliğe ek olarak turizm, altyapı, ulaştırma, sanayi, iletişim, tarım, sağlık ve eğitim sektörlerinde yatırım imkânları var.”

Şevki Mütevellioğlu Türkiye Aşkabat Büyükelçisi
TüRKMENİSTAN’DA YAPACAK çOK İŞ VAR

İstanbul’da düzenlenen Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu’na; Türk yatırımcıların yanında, İngilizler, Almanlar, çinliler ve Fransızlar başta olmak üzere değişik pek çok ülkeden geniş katılım oldu. Türkmenistan’daki yatırım olanaklarının, İstanbul’da tanıtılıyor olması iki kardeş ülkenin başarı grafiğinin önümüzdeki günlerde yükseleceğine işaret ediyor. Türkmenistan’da iş yapan Türk firmaları başarılı, 2012 senesi ‘Altın Yıl’ olarak hafızalara kazındı ve 2013’ün daha iyi geçmesini bekliyoruz. Bu hedef doğrultusunda çalışmalarda tempoyu arttırmak gerekiyor. İki ülke arasındaki üst düzey ilişkiler her geçen gün gelişiyor. Türkmenistan’da iş yapan firmalarımız, devletler düzeyinde başarıyla ilerleyen ilişkilere layık projeler geliştirmeli. Türkmenistan kendi adına gerekli adımları atıyor ve Türk girişimcisine güvenerek önemli projeler veriyor, birlikte iş yapılıyor. Türkiye olarak bizler de; kendimize ve Türkmenistanlı kardeşlerimize güveniyoruz. İstanbul’da düzenlenen Yatırım Forumu’na yönelik geniş katılım, aslında bu güvenin bir göstergesi olarak değerlendirilmeli. 2013’te enerji, yol inşaatları, liman inşaatı, deniz, otel inşaatlarının ötesine geçerek; tarım, sanayi petrokimya, elektrik, enerji gibi alanlarda Türkmenistan’a yatırımlar yapılmalı. Türkmenistan’da sanayi ürünlerine yönelik yatırımlarda önemli fırsatlar var. Yatırım çağrısında bulunurken, Türkmenistan’a ve kendi gücümüze güvenelim diyorum. Yaratıcı ve ciddi olalım. Türkmenistan’a önereceğimiz projeler, yapabileceğimiz en iyi projeler olmalı. Hangi sektörde olursa olsun yapacağımız işler, projesiyle alanında örnek olmalı. Yatırımcılarımız, Türkmenistan’da yapılacak çok iş olduğunu unutmamalı.

M.Rifat Hisarcıklıoğlu TOBB/DEİK Başkanı
TüRK MüTEAHHİTLERİN EN çOK İŞ YAPTIĞI üLKE

Türkiye ile Türkmenistan aynı genden geliyor. Türkiye petrol ve doğalgaz kaynakları olmaksızın, sadece girişimci ruhu sayesinde bu noktalara geldi. Türkmen kardeşlerimde de aynı girişimci ruh var. İçtenlikle söyleyebilirim ki; Türkiye’nin başarısı Türkmenistan’ın, Türkmenistan’ın başarısı Türkiye’nin başarısıdır. ülkelerimiz arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasının 20. yılı olan 2012’de, aramızdaki ilişkiler en ileri seviyesine ulaştı. Karşılıklı ticaret hacmimiz 2 milyar dolar seviyesine çıktı. Türk müteahhitlik şirketleri 2012 yılında, Türkmenistan‘da 4,9 milyar dolar değerinde 80 yeni proje üstlendi. Türkmenistan, Türk müteahhitlerinin en çok iş yaptığı ülke oldu. Hürmetli Prezident Gurbangulı Berdimuhamedov’a, Türk müteahhitlere güvendiği ve desteklediği için sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. çin ile Batı arasındaki hızla atan ticaret trafiği, Türkmenistan için kalkınmanın anahtarı olabilir. Bu ticaretin İpek Yolu rotası üzerinden geçmesi, Türkmenistan’ın küresel değer zincirlerine entegre olabilmesi için büyük bir fırsattır. Türkiye ile Türkmenistan, İstanbul’da düzenlenen yatırım forumunda olduğu gibi, Türkmenistan’daki yatırım imkânlarını küresel piyasalara tanıtımını birlikte yapabilir. Bu vesileyle, Türkmenistan’ı da, Makedonya, Almanya, New York gibi İstanbul’da bir yatırım ofisi açmaya davet ediyorum. Böylesine bir merkez, şüphesiz ki Türkmenistan’ı yabancı yatırımcılar için daha rahat erişilebilir hale getirir. Bu anlamda, Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu, Türkmenistan’ın küresel piyasalara tanıtımının yapılması, küresel yatırımcılar ile buluşabilmesi için, önemli bir fırsattır.

Sefa Gömdeniz DEİK Türkiye/Türkmenistan İş Konseyi Başkanı
HEDEFİMİZ 8 MİLYAR DOLARI AŞMAK

Türkmenistan Uluslararası Yatırım Forumu’na 800’den fazla katılımcı iştirak etti. Dünyanın çeşitli ülkelerinden diplomatik misyon şefleri, uluslararası finans kurumları, uluslararası kuruluşlar, iş adamları ve çeşitli derneklerden geniş katılım sağlandı. İstanbul’daki bu organizasyon Türkmenistan’ın ilk Uluslararası Forumu olma özelliğini de taşıyor. Bu teklifi 2 yıl önce sunmuştuk ve geçen yıl Türkmenistan Devlet Başkanı Sayın Gurbangulı Berdimuhamedov, Yatırım Forumu’nu onayladı. Sayın Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül ve Türkmenistan Devlet Başkanımız Gurbangulı Berdimuhamedov’un himayelerinde gerçekleşen Forum’a; Türkmenistan Maliye Bakanı beraberinde 25 bakan yardımcısı ve devlet kurumlarının başkanlarıyla katıldı. özel sektör ve bankalardan 7 kişilik özel bir heyette hazır bulundu. özetle devlet ve özel sektör adına geniş bir katılım sözkonusuydu. Türkiye ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz başta olmaz üzere Foruma, geniş ve üst düzey katılım sağladı. Türkmenistan’la geçen yıl 4,9 milyon dolarlık iş hacmine ulaştık. 2013’ün ilk iki ayına baktığımızda; 3 milyar dolarlık iş hacmine daha şimdiden ulaşıldığını görüyoruz. Yıl sonunda rakamın 8 milyar doları aşmasını bekliyoruz. Türk firmaları; havalimanları, demiryolları, otoyollar, köprüler, enerji tesisleri, enerji nakil hatları ve deniz limanı gibi büyük projeleri alarak başarılı faaliyetlere imza atmayı hedefliyor.

Halil Avcı DEİK Türkiye/Türkmenistan İş Konseyi Başkan Yardımcısı
GüVENLİ VE İSTİKRARLI BİR üLKE

Yıllardır birçok Türk firmasının hizmet verdiği Türkmenistan’ın, dünyanın sayılı şehirlerinden biri olan İstanbul’daki Forum’da tanıtılması oldukça önemli. Hürmetli Prezident Gurbangulı Berdimuhamedov’un, ülkesini dünyada hakkettiği yere ulaştırmak adına ortaya koyduğu büyük gayret ve çabalar tüm dünyada takdir topluyor. Aşkabat’a gelip bu şehri gezenler, ülkedeki yatırımlar ve hızlı gelişim hakkında önemli bir fikir ediniyor. Türkmenistan’da iş yapan bir firma olarak, tüm yatırımcılarımıza, “bu ülkeye gelin ve yatırım yapın” çağrısında bulunuyorum. Türkmenistan, dünyanın en güvenli, en istikrarlı ülkelerinden birisi ve çok çalışkan bir idare var. Dolayısıyla burası, yatırımcılar için önemli fırsatlar barındıran bir ülke. Türkmenistan’da, Tema Mühendislik olarak faaliyet gösteriyoruz. Halil Avcı Şirketler Grubu olarak 2007 yılından beri Atavatan’da hizmet veriyoruz. Türkmenistan’ın kalkınmasında, hürmetli Prezident’imizin izni ile görev alıyoruz. Şunu yürekten söylemeliyiz ki; Türkmenistan bizim için kelimenin tam anlamıyla Atavatan’dır…

Mehmet Ali Keçiciler/Schneider Electric Orta Asya ülkeleri Başkan Yardımcısı
ATA YURDUMUZ’UN YILDIZI PARLIYOR

Türklerin Ata yurdu olan Türkmenistan ile Türkiye arasındaki ilişkiler uzun geçmişe dayanıyor. Dostluk ve kültürel bağlar üzerine ekonomik ve ticari ilişkilerin de geliştirilmesi perspektifinde gayet olumlu süreç devam ediyor. Son üç yıldır bu güzel sürecin meyveleri olgunlaşıyor. İki ülke ilişkilerinin daha da ileriye gideceğine inanıyorum. Schneider Electrik olarak, Türkmenistan’da kurulu ofisimizle 17 yıldır faaliyetteyiz. Tamamen Türkmen kardeşlerimizden kurulu bir kadromuz var. Başlarında da bir ülke müdürü olarak Fransa’dan gelmiş bir arkadaşımız görev yapıyor. Yıllardır Türkmenistan’ın gelişimine kendi ürün çözümlerimizle katkıda bulunuyoruz ve bulunmaya da devam edeceğiz. Bu kapsamda Türkmenistan’ın enerji kaynaklarından elde ettiği gelirle ileriye dönük kalıcı yatırımlarını kurma yönündeki stratejisini çok olumlu buluyoruz. Köprü olabilme adına yürütülen önemli stratejileri de var. Doğu ve Batı’ya uzanacak doğalgaz boru hatları projelerinde köprü olma stratejileri oldukça önemli. Schneider olarak biz de burada kullanılacak olan ekipmanlarla çözümlerimizi sunmaya devam edeceğiz. Türkmenistan pazarında bulunan en eski firmalardan birisiyiz. Büyük bir pazar payına sahip değiliz ama herkesin eşit miktarda payını aldığına inanıyoruz Biz bunu daha fazla lokalleşerek arttırmayı planlıyoruz. Bu konuda da Türkmenistan yetkilileri ile de görüşmelerimiz devam ediyor. Dünyada yıldızı parlayan Türkmenistan birçok yabancı yatırımcıyı kendine çekiyor. Türk firmalarının yatırımlarını; Türkmen kültür ve ahlakına bağlı şekilde yapıp, güvenilir projeler üretmesi halinde kapıların daha kolay açılacağını ve dostane bir çerçeve içerisinde ticaret hacminin arttırılabileceğine inanıyorum. Burada iş yapmak isteyen firmaların projelerini; son teknolojiye uygun şekilde ve zamanında bitirmesi önemli çünkü Türkmen hükümeti geri kalmış teknolojileri kullanmak istemiyor.

ORHAN AVCI HALİL AVCI ŞİRKETLER GRUBU
TEMA MüHENDİSLİK YK BAŞKAN YARDIMCISI

Türkmenistan yatırımlarla hızla büyüyor ve gelişiyor. Bu ülkede iş yapan bir Türk firması olarak ödenekte sorun yaşamıyoruz. Halil Avcı Şirketler Grubu’na bağlı olan TEMA Mühendislik olarak inşaat projeleri üzerinde çalışıyoruz. Bugüne kadar kreş, lise, konut, müze ve alışveriş merkezi gibi inşaat projelerimizi başarıyla tamamladık. Turizmin yeni gözdesi Avaza’da otel projemiz sürüyor. Ayrıca 420 kişilik rehabilitasyon merkezi projemiz de devam ediyor. Türkmenistan’daki yeni ihaleleri takip ediyoruz, yeni projelerle bu ülkedeki hizmetlerimizi arttırmayı hedefliyoruz. Burası bizim Ata yurdumuz; dil, din, inanç, kültür bağlarımız var. Aynı tarihi paylaştığımız için bağlarımız oldukça köklü. Türkmen kardeşlerimizden gördüğünüz sıcak ilgi ve alaka nedeniyle bu ülkede iş yapmak bizim için oldukça keyif verici. Genç bir iş adamı olarak; Türkmenistan’ın, bütün yatırımcılar için güvenli ve fırsatlarla dolu bir ülke olduğunu ifade etmek istiyorum. Türkmenistan, enerji zengini bir ülke olduğundan küresel krizde bile yatırımlarını sürdürdü ve büyümeye devam etti. Dünyanın küresel krizle pençeleştiği dönemde doğalgaz ve petrol fiyatları yükselmişti. Bu dönemde Türkmenistan üretimi ve buna bağla gelirleri arttığı için krizden yara almadan çıktı, hatta önemli büyüme rakamlarıyla krizi fırsata çevirmeyi başardı. Ekonomisini çeşitlendirme yoluna giderek, stratejik hamle yapan Türkmenistan akıllı projelerle hızla büyümeye devam ediyor.

Dr. Turgut Gür/TYD Başkanı
YATAK KAPASİTESİ 7 BİNE ULAŞACAK

Türkmenistan’da özellikle doğalgaz ve ham petrolden oluşan doğal kaynak zenginliği ülkeye çok büyük gelir sağlıyor. Enerjiden elde ettiği gelir sayesinde güçlenen ve büyük yatırımlara giden Türkmenistan, özellikle son yıllarda adeta baştan aşağı yenileniyor. Aşkabat, dünyanın en modern şehirlerinden biri görünümünde. Ağırlıklı olarak devlet yatırımlarıyla gelişen ülkede KOBİ‘ler yeni yeni gelişiyor. Bununla birlikte Türkmenistan’da özellikle sanayi, tarım, tekstil, pamuk ve pamuk ipliği başta olmak üzere KOBİ tarzındaki işletmelerde üretimin arttığı ve devletin bunlara büyük destek sağladığı görülüyor. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov’un çok ciddi ekonomik programları var. 2011, 2016, 2021 şeklindeki beşer yıllık kalkınma programları paralelinde ülke, gelişmişlik düzeyini istikrarlı şekilde sürdürüyor. Avrupa, hatta bütün dünya ekonomileriyle mukayese ettiğimiz zaman Türkmenistan’ın büyümede ciddi fark attığını görüyoruz. Türk turizmcisi olarak özellikle Avaza bölgesiyle ilgileniyoruz. Alt ve üst yapı çalışmaları mükemmel şekilde yapılan bölgeye, büyük otel yatırımları yapılıyor. Sayıları 12’yi bulan otellerdeki yatak kapasitesi yaklaşık 2.500 civarında. Haziran ayında 16 otelin işletmeye alınmasıyla Avaza’daki toplam yatak sayısı 7 bine ulaşacak. Otel yapmanın yanında burada hizmet sunacak nitelikli personelin yetiştirilmesi için de Türkmen yetkililerle ortak çalışmalar yürütüyoruz.

Halit Kanak Türkiye Türkmenistan Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı
YERYüZüNDEKİ CENNET AVAZA

Türkiye’nin, Orta Doğu ve Arap ülkelerinde reklamı yapılırken Cennetül Arz (Yeryüzündeki Cennet) diye bir tanımlama yapılıyordu. Türkmenistan’ın özel bir konumuna sahip olan turizm bölgesi Avaza için de Cenneti Arz Avaza diyebiliriz. Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül ile ilk kez Avaza’ya gittiğimizde oradaki projeler yeni yeni başlama aşamasındaydı. O gün için, “Bu projeler tamamlandığında burası Türkiye’nin Antalya’sı olur” demiştik. Projeler bir bir hayata geçti ve gerçekten de öyle oldu. Oteller, yazlıklar ve kanal projesi gibi adımlar Türkmenistan’a çok özel bir değer kattı. Bu projelere geçmişten bugüne kadar imza atan herkesi tebrik etmek gerekiyor. Türkiye Türkmenistan Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği olarak iki ülke arasındaki dostlukların ebedileşmesi için sosyal etkinliklerimize ve sosyal faaliyetlerimize devam ediyoruz. Türkmenistan’daki bütün bayramlara, törenlere hürmetli Cumhurbaşkanımız Gurbangulı Berdimuhamedov’un daveti ile katılıyoruz.