İŞSİZLİKTE ARTIŞ, GÜVENDE AZALMA VAR!

Şubat ayında sanayi üretimi yüzde 1,5 artarken, tüketici güven endeksi 2013 Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 2,3 oranında azaldı.

Dünya ekonomisinde genel tablo olumsuz ve tedirgin seyir izlerken, daha iyi görünüm sunan Türkiye ekonomisi 2013 yılının ilk çeyreğini nasıl geçirdi? Bu sorunun yanıtı için makro ekonomik dengelere bakmak gerekiyor. Olumlu sinyallerle birlikte işsizlik başta olmak üzere bazı alanlarda sorunlar sürüyor. Ortaya çıkan rakamlara baktığımızda Sanayi üretim Endeksi’nin (2010=100 temel yıllı) 2013 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 1,5 arttığını görüyoruz. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi yüzde 2,2, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2,0 artarken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise yüzde 1,9 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 2013 yılı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,4, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Sanayi üretim Endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 1,5 artış gösterdi. Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre 2013 yılı Şubat ayında üretim endeksinde bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 5,9 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti.

İŞSİZLİK OCAK’TA ARTTI

Türkiye genelinde işsiz sayısı 2013 yılı Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 226 bin kişi artarak 2 milyon 890 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,4 puanlık artış ile yüzde 10,6 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 0,5 puanlık artış ile yüzde 12,9, 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 2,3 puanlık artış ile yüzde 20,7 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısında 2013 yılı Ocak döneminde, bir önceki döneme göre 89 bin kişilik artış, işsiz sayısında ise 28 bin kişilik azalış meydana geldi. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0,1 puanlık artış ile yüzde 50,9, istihdam oranı 0,1 puanlık artış ile yüzde 46,1, işsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalış ile yüzde 9,4 olarak gerçekleşti.

2013 yılı Mart ayında TüFE’de aylık değişim %0,66 olarak gerçekleşti.

TüFE’de (2003=100 temel yıllı) 2013 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %0,66, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,63, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,29 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,08 artış gerçekleşti. Ana harcama grupları itibariyle 2013 yılı Mart ayında endekste yer alan gruplardan giyim ve ayakkabıda %0,86, lokanta ve otellerde %0,62, sağlıkta %0,48, eğlence ve kültürde %0,33, çeşitli mal ve hizmetlerde %0,29, konutta %0,23, eğitimde %0,09, ev eşyasında %0,09, haberleşmede %0,02 artış, ulaştırmada %0,05 düşüş gerçekleşti. Alkollü içecekler ve tütün grubunda değişim gözlenmedi. Yıllık en yüksek artış %16,31 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TüFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre konut (%9,84), lokanta ve oteller (%9,40), gıda ve alkolsüz içecekler (%8,10) artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Mart 2013’te endekste kapsanan 437 maddeden; 59 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 246 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 132 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti

TüKETİCİ GüVENİ MART’TA GERİLEDİ

Tüketici Güven Endeksi 0 ile 200 arasında dalgalanan bir endekstir ve 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu göstermektedir. Bu bilgiler ışığında elde edilen verilere bakıldığında tüketici güven endeksi 2013 Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 2,3 oranında azaldı; Şubat ayında 99 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 1 oranında azalarak, Mart ayında 98 değerine düştü. Hanenin gelecek 12 aylık döneme ilişkin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,1 oranında azaldı. Şubat ayında 91,6 olan gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 6,2 oranında azalarak, Mart ayında 85,9 değerine düştü.

Merkez Bankası‘nın Nisan ayı beklenti anketinde, dolar kurunda ve faizlerde gerileme bekleniyor.
Merkez Bankası, Nisan ayı beklenti anketi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, yılsonu enflasyon beklentisi yüzde %6,60’a yükseldi. Mart ayı beklenti anketinde bu oran yüzde 6,13 seviyesindeydi.
Bankalar arası döviz piyasası yılsonu dolar kuru beklentisi Mart ayındaki 1,8219 TL’den 1,8207 TL’ye gerilerken, Mart ayı beklenti anketinde %4,2 olarak belirlenen 2013 GSYH büyüme beklentisi değişmedi.

Ankette, 2013 yıllık cari işlemler açığı beklentisi 59,7 milyar dolara yükseldi. Cari açık beklentisi 2013 Mart anketinde 59,5 milyar dolar düzeyindeydi.

Cari ayın politika faizi beklentisi, Mart ayı anketindeki %5,50 seviyesinden yüzde 5,35 düzeyine gerilemiştir. 3 ay sonrasının politika faizi beklentisi de Mart ayı anketine göre yüzde 5,50 seviyesinden yüzde 5,31’e gerilerken, 12 ay sonra politika faiz oranı beklentisi Mart ayındaki yüzde 5,41 seviyesinden yüzde 5,35’e gerilemiştir. TCMB, Mart ayı toplantısında faiz oranlarını 50 baz puan indirerek %5,00 seviyesine çekmiştir.

Mart Ayında IMKB, Gelişmekte Olan Piyasalar Ortalamasına Göre Daha Fazla Yükseliş Gösterdi
Türkiye‘nin de dâhil olduğu gelişmekte olan ülkelerin borsaları aybaşından 22 Nisan 2013’e kadarki dönemde ortalama (Morgan Stanley‘in Gelişmekte Olan ülkeler Endeksi MSCI_EM) %2,2 düşerken, IMKB–100 endeksi buna paralel bir şekilde %2,2 düşmüştür. Bununla birlikte İMKB, %8,6 ile yılbaşından bugüne kadar en çok kazandıran 2. borsa olmuştur.

TL Nisan ayında hafif değer kaybettİ…

Nisan ayında Dolar + Euro sepetine karşı TL, %0,6 değer kaybetti. 29 Mart’ta 2,0675 olan sepet değeri 22 Nisan’da 2,0796 seviyesindeydi. Türkiye’ye fon girişinin hızlanması halinde, TL’de bir aşırı değerlenmeye TCMB’nin izin vermek istemediğini ve bunun için önlem alacağını düşünüyoruz.