İSVEÇ, TÜRKİYE İÇİN EN İYİ PARTNER

Sözlerime üç noktayı vurgulayarak; İsveç’in küresel ekonomideki yerini, pazarının temel özelliğini ve genel olarak İsveç’in ikili ilişkilerimiz açısından önemini tanımlayarak başlamak istiyorum.

İlk olarak İsveç, 2013 yılı verileri ile, 9,6 milyonluk nüfusu, nominal 560 milyar dolar GSYİH’sı, 165 milyar dolar ihracatı ve 162 milyar dolar ithalatı ile küresel ekonomik göstergeler açısından orta büyüklükte bir ülkedir. Dünya Bankası Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) bazlı GSYİH verisine göre dünyanın 34. büyük ekonomisidir.

İkinci olarak İsveç, gerek küresel gerekse Avrupa Birliği (AB) siyasetinde ve karar alma süreçlerinde bahse konu bu rakamsal büyüklüklerin çok ötesinde etkinliğe ve öneme sahip. Aynı şekilde, uluslararası firmaları ve markalarının fazlalığı; moda, tasarım, Ar-Ge ve yenilikçilik başta olmak üzere küresel pazar eğimlerini şekillendirme gücü; özgün ekonomi politikası tasarımlarına kaynaklık etmesi ve kurumsal yönetişim kültürü gibi hususlar dikkate alındığında küresel ekonomide her zaman yakından takip edilmesi ve pazarında aktif şekilde yer alınması gereken bir ülke olduğu görülüyor.

İSVEç’TE 100 BİN TüRK YAŞIYOR

Türkiye ile İsveç arasında, kökenleri yüzyıllar öncesine dayanan yakın ve dostane siyasi, kültürel, ticari ve ekonomik ilişkiler bulunuyor. İçinde bulunduğumuz 2015 yılının ikili ilişkilerimiz açısından özel bir önemi de var: Türkiye’den İsveç’e kitlesel işgücü göçünün 50. yılı olması. “Göçün 50. Yılı” üst başlığı altında gerek resmi gerekse sivil toplum örgütleri tarafından düzenlenen değişik etkinlikler ile yoğun bir yıl geçireceğiz.

öte yandan, İsveç’te ülkemizden göç yoluyla gelmiş yaklaşık 100 bin vatandaşımızın yaşadığı tahmin ediliyor. Bugün itibariyle İsveç’te vatandaşlarımıza ait ciroları Kron birimiyle milyarla ve sağladıkları istihdam on binlerle ifade edilebilecek KOBİ niteliğinde binlerce firma faaliyet gösteriyor. Türk vatandaşlarına ait KOBİ niteliğindeki firmalar gıda başta olmak üzere, otel, lokanta, servis, tekstil ve hazır giyim, seyahat acentesi, elektronik, insan kaynakları alanlarında yoğunlaşmış durumda. Ayrıca vatandaşlarımızın İsveç’te kayda değer seviyeye ulaşmış gayrimenkul yatırım stoku (büyük oranda konut) bulunuyor.

2 MİLYAR DOLARLIK İTHALAT YAPILIYOR

2000 yılında 200 milyon ABD doları olan İsveç’e mal ihracatımız, yaklaşık 6,6 kat artarak 2014 yılı itibariyle 1.321 milyon ABD doları seviyesine ulaştı. 2014 yılında bir önceki yıla göre %15 oranında artışla ulaşılan bu rakam, tarihsel olarak İsveç’e mal ihracatımızın geldiği en yüksek seviyedir. İhracatımızda otomotiv, elektronik-elektrik ve tekstil ürünleri öne çıkıyor. İhracatımızın %60’ı tüketim malı, %40’ı ise yatırım ve ara mallardan oluşuyor.

2000 yılında 1.440 milyon ABD doları olan ithalatımız ise 2014 yılında 2.015 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. İthalatımızın en yüksek seviyesine (2.284 milyon ABD doları) 2011 yılında ulaşıldı. İsveç’ten ithalatımızın yaklaşık %90’ı yatırım ve ara malı iken, kalan %10’u tüketim malı. İthalatta demir-çelik başta olmak üzere, kimya ve eczacılık, makine ve elektronik sektörleri öne çıkıyor. Toplamda ise, 2000 yılında 1.639 milyon ABD doları olan ikili ticaret hacmi, 2014’te 2 katına çıkarak 3.336 milyon ABD doları seviyesine ulaştı.

İKİ üLKE ARASINDA çİFTE VERGİLENDİRME YOK

İkili ticari ve ekonomik ilişkilere gelirsek, ilk vurgulamak istediğim husus, 1995 yılından beri AB üyesi olan İsveç ile ikili ticari ilişkilerimizde Gümrük Birliği Düzenlemesi ve ilgili AB Mevzuatının belirleyici olmasıdır. Buna göre ikili ticaretimizin tümüne yakını, gümrük vergisiz veya lehte tercihli rejimlerden yararlanarak gerçekleşiyor. Bunun yanında, erken sayılabilecek bir dönemde ülkemiz ile İsveç arasında 1990 yılında ‘çifte Vergilendirmenin önlenmesi Anlaşması’ ve 1998 yılında ‘Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması’ imzalanarak uygulamaya konuldu. Son olarak 2014 yılı Ağustos ayı içerisinde iki ülke arasında Ekonomik ve Ticaret Ortaklık Komitesi (JETCO) kurulmasına ilişkin deklarasyon imzalandı. Bu çerçevede, karşılıklı yatırımlar ve yakın ticari ve ekonomik işbirliği için hukuki altyapının ileri düzeyde tesis edildiğini ve etkin şekilde uygulandığını söyleyebilirim. ülkemizden İsveç’e doğrudan yatırımlarda ve ikili ticarette, AB pazarına girişte yaşanan genel sorunların haricinde, yapısal önemli bir sorun bulunmuyor.

İsveç ile ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimizin gelişimini incelediğimizde istikrarlı şekilde arttığını, çeşitlendiğini ve derinleştiğini gözlemliyoruz.

İSVEç, TüRKİYE İçİN EN İYİ PARTNER

İsveç, küresel ekonomideki yüksek rekabetçi konuma (özellikle ileri teknoloji bileşenli ürünlerde) sahip. Avrupa’da etkileri halen yoğun şekilde devam global ekonomik krizden İsveç, göreli olarak çok az etkilendi. Türkiye ekonomisinin ve özel sektörünün uluslar arasılaşma seyri ve iki ülke ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı niteliği dikkate alındığında; Türkiye-İsveç ticari ve yatırım ilişkilerinin gelişmesi yönünde önemli bir potansiyel söz konusu. İsveç’teki Türkiye kökenli nüfusun büyüklüğü ve bunların yatırımcı profili bahse konu ilişkilerin gelişmesinde “katalizör” işlevi görebilecektir.

‘‘Türkiye’den İsveç’e yönelik ihracatta öne çıkan otomotiv ve otomotiv yan sanayi, makine sektörü, elektrik-elektronik, tekstil ve hazır giyim ve gıda ürünlerinde Türkiye’nin mevcut İsveç’teki pazar payının halen potansiyelinin altında olduğu söylenebilir. Sağlık hizmetleri de son dönemde öne çıkan önemli kalem oldu.‘‘

YENİ YATIRIMLAR İçİN BEKLİYORUZ

Büyükelçiliğimizin, iki ülke arasında yatırım ve ticaret ilişkilerini geliştirmeye yönelik girişimlerinde, firmalarımıza her türlü desteği sağlamaya her zaman hazır olduğunu tekrar etmek isterim. Bu itibarla, İsveç ile ikili ticaretimiz ve ekonomik ilişkilerimizin istenilen seviyelere ulaşması yolunda tüm taraflara, hepimize çok önemli görevler düşüyor.

Bu düşüncelerle, değerli ihracatçılarımızı ve işadamlarımızı, her alanda yakın ve sıcak ilişkiler içinde bulunduğumuz İsveç ile ticari, yatırım ve diğer alanlarda yeni işbirliği imkânlarını değerlendirmeye davet ediyorum.