“Markanıza sahip çıkın, patentinizi alın”

Marka ve patent konusu, Türkiye’de uzun yıllar ihmal edilen, görmezden gelen konulardı. Bugün ise firmalar, marka oluşturmak için büyük çaba harcıyor, patentini almak için Türk Patent Kurumu’na başvuruyor.

Yıllardır marka ve patent konusunda çalışmalar yapan Markiz Patent Genel Müdürü Orhan Eriman, firma sahiplerini uyarıyor: Markanıza salip çıkın, patentinizi mutlaka alın…

 

HAYREDDİN TURAN

Marka, patent, tescil son yıllarda sıkça duyduğumuz kelimeler… Marka oluşturmayı başaran, markasını tescil ettiren firmalar ürünlerini çok daha yüksek fiyata satıp kar ederken, yıllarca çalıştıkları, emek verdikleri halde hizmetlerini ya da mallarını, yani ürünlerini marka haline getiremeyen, markasına sahip çıkmayan ve tescil ettirmeyen firmalar ise deyim yerinde ise boşuna kürek çekiyor.

Peki marka nedir, tescil işlemi nedir, patent nedir? Marka nasıl tescil edilir, patent nasıl alınır?

ERİMAN-Marka kısaca, benzer ürünleri ya da hizmetleri başkalarının ürün ya da hizmetlerinden ayırt etmek üzere kullanılan ya da belirli bir hizmetin sunulması sırasında kullanılan ayırt edici işaret demektir. Marka bazen harflerden, bazen kelimelerden,  bazen sayılardan, bazen de şekillerden oluşturulabilir.  Markalar, akılda kalacak, hatırlanacak, kolay telaffuz edilecek şekilde oluşturulmalı. İşte bu noktada bir başka önemli husus karşımıza çıkıyor. Yıllarca verilen emeklerle oluşturulan markanın koruma altına alınması çok büyük önem taşıyor.  Zira marka koruması, ürün ya da hizmetlerinde marka kullanan marka sahiplerini koruyan bir sistem. Dolayısıyla markanın tescil edilmesi, özel yasa ile getirilen korumadan yararlanılması gerekiyor.

Uzun yıllardır marka ve patent alanında çalışmalar yapan Markiz Patent Genel Müdürü Orhan Eriman, marka ve patent konusunda Turcomoney’nin sorularını yanıtladı…

 

– Orhan Bey, siz uzun yıllardır marka ve patent konusunda çalışmalar yapıyorsunuz. Markiz Patent hakkında bilgi verir misiniz? Firmanız ne zaman kuruldu, kaç kişi çalışıyor?

ERİMAN-2011 yılında kuruldu. Markiz Patent, sınai haklar olarak adlandırılan marka, patent ve endüstriyel tasarım tescil işlemleri konusunda gerekli işlemlerin doğru, hızlı ve ekonomik bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kurulan,  gerek yurtiçi gerekse yurtdışında hizmet veren bir danışmanlık firmasıdır. Firmamızda 20 kişi çalışıyor.

BUTİK HİZMET ANLAYIŞI TEMEL İLKEMİZDİR

-Markiz Patent olarak ne tür hizmetler veriyorsunuz?

ERİMAN-25 yıllık tecrübeyle yurt içinde kendi uzman kadrosu ve teknolojik altyapısı ile hizmet veren Markiz Patent, yurt dışındaki işlemler için de yurt dışındaki patent vekili partnerleri ile koordineli olarak çalışıyor. Markalar, sadece tescil edildikleri ülkelerde korunurlar. Türkiye’de yapılmış olan marka tescili sadece Türkiye sınırları içinde geçerli olup, uluslararası piyasalara açılmadan önce markanın tescil durumunun yurt dışında da araştırılması Markiz Patent müşterilerinin ihtiyaç ve beklentilerini anlama konusunda özel bir çaba içindedir. Markiz Patent’de çözümler standart değildir. Çözüm, her müşterinin yapı ve beklentisine en uygun ihtimal düşünülerek ortaya konur. Butik hizmet anlayışı ile temel ilkemizdir

– Bir firmanın markasını güvence altına alabilmesi için nasıl bir yol izlemesi gerekiyor?
ERİMAN-Tescil başvurusunda bulunmayı planladığınız bir markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin daha önceden tescilli olup olmadığını, ya da tescil başvurusunda bulunulup bulunmadığını önceden araştırılması gerekiyor. Türk Patent’in bazı marka değerlendirme kriterleri bulunuyor. Her başvuru dosyasının kendisine ilişkin birtakım farklılıklar içerdiği göz önüne alınarak; değerlendirme kriterlerinin sadece temel noktaları vurguladığının altını çizmek
yerinde olacaktır.

–   Marka başvuru ve tescil süreci nasıl işliyor?
ERİMAN-Marka tescil işlemleri ortalama 8 ayda sonuçlanıyor. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından alınan marka başvuruları inceleme aşamasından sonra ret için herhangi bir neden bulunmaması halinde 2 ay süre ile Resmi Marka Bülteni’nde yayınlanır. Yayın süresi içinde herhangi bir itiraz gelmemesi halinde markanın tesciline karar verilir. Belge düzenleme harcının Türk Patent’e ödenmesinden sonra Marka Tescil Belgesi düzenlenerek başvuru sahibine gönderilir.
Başvurunun ilk incelenmesi sırasında ya da yayına itiraz üzerine başvurunun kısmen veya tamamen reddedilmesi halinde başvuru sahibinin iki aylık süre içerisinde Kurum kararlarına itiraz etmek hakkı vardır. İtiraz üzerine Kurum kararları yeniden incelenir ve yeni kararlar başvuru sahibine bildirilir. Başvurulara itiraz gelmesi halinde başvuru değerlendirme ve marka tescil süreleri bir yılı
aşabiliyor.

PATENT BAŞVURULARI, BÖYLE DURUMLARDA KABUL EDİLMİYOR

– Marka tescil etmek için yapılan başvurular her zaman kabul ediliyor mu? Hangi durumlarda başvurular kabul edilmiyor? Bu durumda ne yapılmalı?

ERİMAN-6769 sayılı Kanunun 5. Madde kapsamında, aşağıda yazılı işaretler
marka olarak tescil edilemez:

*       4 üncü madde (bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması)  kapsamına girmeyen işaretler,
*       Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler,
*       Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetle ilgili olarak tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan işaretler,

*       Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ve hizmetlerin
diğer karakteristik özelliklerini belirten işaret ve adlandırmaları münhasıran veya esas unsur olarak içeren işaretler.(1)

*       Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adları münhasıran veya esas unsur olarak içeren
işaretler,

*       Malın özgün doğal yapısından ortaya çıkan şeklini veya bir teknik sonucu elde etmek için zorunlu olan, kendine malın şeklini veya mala asli değerini veren şekli içeren işaretler,

*       Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler,

*       Yetkili mercilerden kullanmak için izin alınmamış ve dolayısıyla Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek işaretler,

*       Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi, kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği diğer armalar, amblemler veya nişanları içeren işaretler,

*       Dini değerleri ve sembolleri içeren işaretler,

*       Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı işaretler.

*       Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.

 

 

-Türkiye’de firmalar, uzun yıllar boyunca marka oluşturma yoluna gitmedi, markasını tescil ettirmedi, patentini almadı. Fakat son yıllarda bu konuya önem verilmeye başlandı. Bugünkü tablo nedir? Mesela son yıllardaki seyir hakkında bilgi verir misiniz? 

ERİMAN- Son yıllarda markasını tescil ettirmek, patentini almak isteyen firmalarda belirgin bir artış görülüyor. Nitekim

PATENT BAŞVURULARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI
Yıl	Yerli					Yabancı					Genel	Genel
	TÜRKPATENT	PCT	EPC	Toplam	Artış Oranı	TÜRKPATENT	PCT	EPC	Toplam	Artış Oranı	Toplam	Artış Oranı
2013	4345	54	129	4528	0,33%	95	175	7257	7527	6,68%	12055	3,93%
2014	4654	112	95	4861	7,35%	149	183	7182	7514	-0,17%	12375	2,65%
2015	5302	50	160	5512	13,39%	251	238	7957	8446	12,40%	13958	12,79%
2016	6153	88	204	6445	16,93%	407	211	9715	10333	22,34%	16778	20,20%
2017	7994	181	450	8625	33,82%	202	178	10278	10658	3,15%	19283	14,93%
*2017 yıllarına ait değerler 16.01.2018 raporlama tarihi itibari ile hazırlanmıştır.
İlk başvuru sahibinin 16.01.2018 raporlama tarihi itibari ile sicilde bulunan bilgileri gözönününde bulundurulmuştur.
İlk başvuru sırasında geri çevrilen, işlemden kaldırılan başvurular, başvuru sayılarına dahil edilmiştir.
Başvuru sayıları, başvuru numaraları gözönünde bulundurularak hazırlanmıştır.

 

 

PAZAR OLARAK GÖRDÜĞÜNÜZ ÜLKELERDE DE MARKANIZI TESCİL ETTİRİN
–  Markayı uluslararası arenada başka ülkelerde de korumak, güvence altına almak için ne yapmalı?
ERİMAN-Markalar, sadece tescil edildikleri ülkelerde korunurlar. Tek bir başvuru ile tüm dünyayı kapsayan bir tescil sistemi bulunmuyor. Türkiye’de yapılmış olan marka tescili sadece Türkiye sınırları içinde geçerli olup, uluslararası piyasalara açılmadan önce markanızın tescil durumunun yurtdışında da araştırılması gerekmektedir. Özellikle kendi markası ile ihracat yapan firmalarımızın, mallarını gönderdikleri ya da pazar olarak gördükleri her ülkede markalarının tescil edilmesi
gerekiyor.

Yurtdışında marka tescilinde kullanılan 4 farklı yöntem vardır:

1-      Madrid Protokolü Tescili (100 ülke)

2-      Avrupa Birliği Tescili (28 AB ülkesi)

3-      OAPI (Afrika Birliği – 17 ülke)

4-      Lokal Bazda Tescil

Madrid Protokolü sistemi en çok kullanılan yöntemdir. Sisteme üye olan 98 ülkenin tamamında tescil başvurusu yapılabileceği gibi, bu ülkeler arasından sadece belirlediniz ülkeler için de tescil başvurusu yapılabilir. Türkiye’de en çok kullanılan yöntemdir. Merkezi İsviçre’de olup, tek bir başvuru ile birçok ülkede tescil yapabilme imkanı sağlamaktadır. Hem maliyet, hem prosedür, hem süreç
açısından avantajlıdır. Madrid Protokolü’ne üye ülkelerin listesi şöyle:

Avrupa Birliği (EUTM) tescili ise tek bir başvuru ile 28 Avrupa Birliği ülkesinde tescil imkanı sağlamaktadır. Ancak bu sistemin dezavantajı ülkelerden birinde ret olması halinde başvurunuz tamamen reddediliyor.

OAPI tescil başvurusunda tek bir başvuru ile aşağıda belirtilen 17 ülkede tescil başvurusu yapılabiliyor.

OAPI Ülkeleri: Benin, Burkina Faso, Çad, Ekvator Ginesi, Fildişi Sahili, Gabon, Gine, Gine Bissau, Kamerun, Kongo, Mali, Moritanya, Nijer, Orta Afrika Cumhuriyeti, Senegal, Togo, Komorlar.

Körfez ülkeleri (Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Katar ve Suudi Arabistan) ve birçok Afrika ülkesi (Nijerya, Güney Afrika Cumhuriyeti,)yukarıdaki toplu tescil sistemlerinden hiçbirine dahil
olmadıkları için, buralarda lokal bazda tescil başvurusu yapılabiliyor.

TESCİL ETTİRMEYEN FİRMALARI ZON GÜNLER BEKLİYOR

Markasını tescil ettirmeyen, patentini almayan firmaları ne gibi tehlikeler, sorunlar bekliyor?

ERİMAN- Markasını tescil ettirmeyen, patentini almayan firmalar, büyük bir riske giriyor demektir. Başka firmalar, yıllarca emek veren bir başkasının firmasının oluşturduğu marka başvurusunu yapabilir. Bu durumda firması için yıllarca emek veren kişilerin çalışmaları boşa gider.