Açık bankacılık ile finansal hizmetlerdeki teknolojik gelişim hızlanıyor

Gürdoğan Yurtsever

*Açık bankacılık, finans alanındaki en büyük devrimlerden birisi olarak nitelendiriliyor. Yeni finansal teknolojiler geliştiren fintech şirketlerinin geliştirdiği çözümler bankacılık ve finansal hizmetlere entegre oluyor. Finansal hizmetlere daha hızlı, kolay, düşük maliyetli ve kaliteli bir şekilde ulaşılabiliyor. Geleneksel bankacılık değişiyor.

*Açık bankacılık ile bankalar, fintech şirketleri tarafından geliştirilen yapay zeka vb. teknolojiler içeren yenilikçi, güvenilir servisleri büyük bir yatırıma ihtiyaç duymadan müşterilerine sunabiliyor, maliyetlerini düşürebiliyor, müşteri memnuniyetini artırabiliyor. Böylece, hizmetler daha düşük maliyetli, daha kolay, daha kaliteli ve daha hızlı ulaşılabilir oluyor.

*Müşteriler ödemelerden, finansal karşılaştırmalara, birçok hesabın tek bir uygulama üzerinden yönetilmesinden kolay kredi başvurusuna kadar birçok finansal hizmete bu uygulamalar üzerinden ulaşabiliyor. Bu şekilde müşteriler kendi verileri üzerinde daha fazla kontrole sahip olabiliyor. Ayrıca finansal risklerini daha etkili yönetebiliyor.

Finansal teknolojiler ve ödeme sistemleri hızla gelişmeye devam ediyor. Bu durum bankacılık hizmetlerini ve finansal hizmetleri de hızla dönüştürüyor. Finansal hizmetlerde dijitalleşme artıyor. Daha hızlı, daha kolay, daha ucuz bankacılık çözümleri geliştiriliyor.

Son dönemde giderek yaygınlaşan açık bankacılık (open banking) uygulamaları ile bu gelişim daha da ileri taşınıyor. Açık bankacılık, finansal hizmetlerde yaşanan dijital dönüşümün son ve devrim niteliğindeki gelişmelerinden birisi olarak görülüyor.

Açık bankacılık; bankaların müşterilerine ilişkin çeşitli bilgilerin, yine müşterilerinin izinleri ile bankacılık otoritelerinden lisans alan veya benzer gereklilikleri karşılayan üçüncü parti finansal teknoloji şirketlerinin (fintech/startup) kullanımına açılması olarak ifade ediliyor.

Açık bankacılıkta API olarak adlandırılan uygulama programları arayüzleri ve platformları kullanılıyor. Bu platformlar ve oluşturulan ağ üzerinden banka müşterileri diğer finansal kuruluşlardaki verilerine de aynı anda ulaşabiliyor ve doğrudan işlem yapabiliyor.

YENİ FİNANSAL SERVİSLER BANKACILIĞA ENTEGRE OLUYOR

Açık bankacılık uygulamaları, gelişen teknolojiler vasıtasıyla yenilikçi finansal ürünler geliştiren fintech şirketlerinin geliştirdikleri çözümlerin bankacılık ve finansal sisteme entegrasyonu açısından önemli fırsatlar barındırıyor.

Bankalar ile kıyaslandığında finansal gücü çok daha yetersiz olan bu şirketler tarafından geliştirilen çözümlerin bankacılık ve diğer finansal piyasalarda yaygınlaştırılması kolay değil. İşte açık bankacılık bu kapıyı açan önemli bir yaklaşım olarak hızla gelişiyor.

Açık bankacılık uygulamaları sayesinde bankalar, kendilerine göre çok daha hızlı ve yenilikçi çözümler üretebilen fintech şirketleri veya diğer üçüncü parti yazılım şirketlerinin çözümlerini bankacılık faaliyetlerine entegre edip bunlardan en etkili şekilde faydalanırken, fintech şirketleri ise geliştirdikleri yeni finansal teknoloji çözümlerini bu servisler aracılığıyla bankalara ve finansal sisteme entegre edebiliyorlar. Bu şekilde bankalar ve banka dışı kuruluşlar arasında işbirliğinin yanı sıra rekabet de artıyor.

MÜŞTERİLER DAHA DÜŞÜK MALİYETLİ, KALİTELİ VE HIZLI SERVİS ALABİLİYOR

Bu sayede yeni nesil fintech şirketleri büyüme ve yeni yatırımlar yapma imkanı bulabiliyor. Bu gelişimden cesaret alan yeni fintech fikirleri ve girişimleri ortaya çıkıyor. Açık bankacılık ile bankalar fintech şirketleri tarafından geliştirilen yapay zeka vb. teknolojiler içeren yenilikçi güvenilir servisleri büyük bir yatırıma ihtiyaç duymadan müşterilerine sunabiliyor, maliyetlerini düşürebiliyor, müşteri memnuniyeti ve bağlılığını artırma imkanı bulabiliyor.

Bütün bunlar kişilerin bankacılık hizmetleri ve diğer finansal hizmetlere daha düşük maliyetli, daha kolay, daha kaliteli ve daha hızlı ulaşmalarına imkan sağlıyor. Müşteriler ödemelerden, finansal karşılaştırmalara, birçok hesabın tek bir uygulama üzerinden yönetilmesinden kolay kredi başvurusunakadar birçok finansal hizmete bu uygulamalar üzerinden ulaşabiliyor. Bu şekilde müşteriler kendi verileri üzerinde daha fazla kontrole sahip olabiliyor. Ayrıca finansal risklerini daha etkili yönetebiliyor.

DÜNYADA HIZLA GELİŞİYOR

Açık bankacılık alanında pek çok ülkede önemli çalışmalar yürütülüyor, stratejiler belirleniyor ve düzenlemeler yapılıyor. Avrupa Birliği’nin ödeme hizmetlerine ilişkin 2018 yılındaki direktifi ile müşterilerin izinleri kapsamında ödemelerde üçüncü partiler tarafından geliştirilen hizmetlerin kullanılabilmesi ve bunlar üzerinden ödemeler yapılabilmesi imkanı getirildi.

Bankaların kendi bilgi sistemlerini 2019 yılı Eylül ayından itibaren API’lere açmaları gerekiyor. Üçüncü parti olan finansal teknoloji şirketleri geliştirdikleri standart bir API arayüzü ile izin veren müşterilerin tüm bankalardaki hesaplarına ulaşabilecekler.

Ülkemizde ise bazı büyük bankaların bu konuda çeşitli hazırlıklar yaptığı bilinmekle birlikte mevcut çalışmaların ve farkındalığın yeterli seviyede olduğunu ifade etmek doğru olmayacak. Bu konuda henüz bir düzenleme de yapılmış değil.

Ayrıca, açık bankacılık alanındaki bu gelişmeler bankalar ve finansal kuruluşlar arasında API’ler aracılığıyla bilgi paylaşımını gerektirdiğinden, paylaşılan verilerin gizliliği ve güvenliğinin sağlanması, bu konudaki teknik altyapının, veri paylaşım sözleşmelerinin ve denetim mekanizmalarının etkin bir şekilde oluşturulması önemli hususlar olarak karşımıza çıkıyor.

FİNANS ALANINDAKİ EN BÜYÜK DEVRİMLERDEN BİRİSİ

Açık bankacılık, finans alanındaki en büyük devrimlerden birisi olarak nitelendiriliyor. Bu sayede yeni finansal teknolojiler geliştiren üçüncü parti fintech şirketlerinin geliştirdiği çözümler bankacılık ve diğer finansal hizmetlere entegreoluyor.

Bu şekilde finansal hizmetlere daha hızlı, kolay, düşük maliyetli ve kaliteli bir şekilde ulaşılabiliyor. Finansal hizmetlere erişim demokratikleşiyor. Geleneksel bankacılık değişiyor, banka ve kurum merkezli platformlar yerini insan merkezli platformlara bırakıyor.

Yakın dönemde açık bankacılığın daha fazla uygulama alanı bulacağı ve yaygınlaşacağı tahmin ediliyor. Bu şekilde daha ileri yeni finansal ürünlerin gelişeceği öngörülüyor. Bu nedenle bu gelişmelerin yakından takip edilmesi, başta BDDK olmak üzere ilgili düzenleyici otoriteler tarafından gerekli düzenlemeler ve yönlendirmeler ile altyapının oluşturulması, bankalar ve üçüncü partiler arasında işbirlikleri ve ortak çalışmaların artırılması, ayrıca veri güvenliği ve gizliliği gibi hassas hususların bu çalışmaların her zaman odağında bulundurulması önem taşıyor.

Gürdoğan Yurtsever

ICBC İç Kontrol Merkezi ve Uyum Başkanı

yurtsever@turcomoney.com