Türk-Alman ilişkilerinde yeni dönem: Türkiye’nin kozu var mı?

Prof. Dr. Faruk Şen

-İki politik parti de Türkiye’den fazla hazzetmiyor. Bunu koalisyon protokolünde de görüyoruz. Türkiye’nin elinde şu anda AB’ye karşı hiçbir koz yok. AB’nin öngördüklerinden yetinecek durumdayız. Türkiye için bu hükümetin çok fazla bir getirisi olmayacağını da kabul etmemiz lazım.

-Almanya çok akıllı bir şekilde Türkiye’den sağlık personeli alıyor. Doktorlarımız ve hemşirelerimiz akın akın Almanya ve Hollanda’ya gidiyorlar. Almanya yatırımları Türkiye’ye yönlendirecek. Turistik kuruluşlar Türkiye’de birçok malı ucuzladığı için alacaklar. Ve yeni yatırımlar yaptıklarını göreceğiz. Bunlar olumlu olacak.

–Scholz fazla parlak politikacı olmamasına rağmen Almanya’ya dört yıllık başbakanlık yapacak. Dört yıl kalacağını tahmin etmiyorum. Koalisyon iki yıldan sonra yerini büyük bir koalisyona bırakabilir. Yani Sosyal Demokratlar ve Hristiyan Demokratlar koalisyon hükümetine bırakabilir.

Merkel, Alman politikasına tamamıyla veda ediyor. ‘Acaba Merkel’e AB’de yeni bir görev verilmesi düşünülebilir mi?’ diye bir tahmin var. Almanya’da 67 yaşındaki bu kadar başarılı bir politikacının kocasıyla operalara gidip gezmesini Alman halkı da pek hazmedemiyor. O açıdan yeni bir görev olur mu diye bekleniyor. Ama genel olarak politikadan artık ayrılıyor.

Almanların Merkel’in Hristiyan Demokrat Parti’den kendi adayı Armin Laschet’ten çok Olaf Scholz’u başbakan olarak düşündükleri ortaya çıkıyor. Scholz, son dört yılda Merkel ile çok uyumlu bir politika izledi. Artık hedefine de vardı.

SCHOLZ’UN DÖRT YIL KALACAĞINI TAHMİN ETMİYORUM

Scholz fazla parlak politikacı olmamasına rağmen Almanya’ya dört yıllık başbakanlık yapacak. Dört yıl kalacağını tahmin etmiyorum. Koalisyon iki yıldan sonra yerini büyük bir koalisyona bırakabilir. Yani Sosyal Demokratlar ve Hristiyan Demokratlar koalisyon hükümetine bırakabilir.

Fakat Almanya’da Merkel giderken bütün temelleri attı. Merkel önümüzdeki iki yılda Alman politikasında seyredilecek diye düşünüyorum.

Scholz’un en önemli görevi Merkel’in yaptığı gibi ABD ve Rusya ile aynı göz hizasında düzgün, dengeli bir politikayı takip etmesidir

DIŞ POLİTİKADA MERKEL’DEN FARKLI BİR ŞEY YAPMAYACAK

Yeşiller uzun bir aradan sonra tekrar dışişleri bakanını içlerinden çıkardılar. Annalena Baerbock’un ılımlı bir havası var. Fakat ne kadar sürecek? Scholz ile uyum içinde çalışacak mı, bilemiyoruz.

Almanya’da dış politika, ABD, Rusya, AB ve Türkiye’ye dair konular Başbakanlar tarafından değerlendirilir. Kararları Başbakan Scholz’un alacağını söyleyebiliriz. Merkel’den farklı bir şey yapmayacak.

Almanya’da herkesin tartıştığı konu enflasyon. Bundan 15 sene evvel de 5.7’ye çıkmıştı. Almanya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan beri büyük bir enflasyon korkusu vardır. Fakat 5.7, AB’ye bakıldığında düşük bir enflasyon. Bundan çekinilecek bir şey olmadığını da Scholz ortaya çıkaracak.

Scholz’un en önemli görevi Merkel’in yaptığı gibi Amerikan başkanı ve Rus başkanını aynı göz hizasında düzgün dengeli bir politikayı takip etmesidir. Bunu becerip beceremeyeceğini altı ay içinde göreceğiz.

Zira Amerika ile Rusya arasındaki gerilim de özellikle Ukrayna nedeniyle artıyor. Bu açıdan ilk altı ayda ilk sınavını verecek. Scholz’un dengeli bir politika izleyeceğini ve yeni sorunlara olanak vermeyeceğini düşünüyorum.

EKONOMİSİ BATMIŞ TÜRKİYE’NİN BERLİN’E KARŞI HİÇBİR KOZU YOK

Türkiye maalesef koalisyon protokolünde olumlu yer almadı. Protokole baktığınızda ‘Türkiye’yle ilişkileri geliştireceğiz, yeni fasıllar açamayacağız, eskileri de kapatmayacağız, dostça ilişkiler sürecek’ dediler.

‘Mülteciler konusunda Türkiye ile ortak çalışacağız fakat Türkiye’yi AB’den uzak tutacağız’ anlayışı var. Bu Türkiye’ye bakıştan kaynaklanıyor.

İki politik parti de Türkiye’den fazla haz etmiyor. Bunu koalisyon protokolünde de görüyoruz. Türkiye’nin elinde şu anda AB’ye karşı hiçbir koz yok. AB’nin öngördüklerinden yetinecek durumdayız. Zira ekonomisi bu kadar batak olan bir ülkeye AB’den sağlıklı yaklaşım beklemeyelim. Belirli Alman firmaları Türkiye’de turistik tesisler başta olmak üzere alarak yeni yatırım yapacaklar. Şu anda Türkiye’deki işçi ücretleri ucuz. Bu açıdan Türkiye yatırım ülkesi olacak fakat bu olumlu bir yatırım ülkesi olmayacak.

ALMANYA ÇOK AKILLI BİR ŞEKİLDE TÜRKİYE’DEN SAĞLIK PERSONELİ ALIYOR

Almanya çok akıllı bir şekilde Türkiye’den sağlık personeli alıyor. Doktorlarımız ve hemşirelerimiz akın akın Almanya ve Hollanda’ya gidiyorlar. Üniversite okumak için giden gençlerimiz var. Almanya bu gelişten son derece mutlu diyebiliriz.

Koalisyon protokolüne baktığımızda çifte vatandaşlığa yeşil ışık yakılıyor. Bunu hem Yeşiller hem Sosyal Demokratlar söylüyor. Çifte vatandaşlık konusunda önemli adımlar atılacak.

Irkçılığa karşı savaş verilecek. Eğer koalisyon protokolünde göçmenler ve Türklere karşı yaklaşım gerçekleşirse Almanya’da yaşayan 3 milyon 300 bin insanımız ve 7 milyon göçmeni olumlu bir yaşam tarzıyla karşılaşacağını söyleyebiliriz.

Türkiye için bu hükümetin çok fazla bir getirisi olmayacağını da kabul etmemiz lazım. Türkiye açısından Almanya yatırımları buraya yönlendirecek. Turistik kuruluşlar Türkiye’de birçok malı ucuzladığı için alacaklar. Ve yeni yatırımlar yaptıklarını göreceğiz.

Bunlar olumlu olacak. Fakat Avrupa’ya yaklaşma konusunda yeni hükümetin Türkiye’ye olumlu davranmayacağından hareket edebiliriz. ‘Angela Merkel çok mu olumluydu?’ diyeceksiniz. Merkel daha dengeliydi, şimdi ne yapacağını hep beraber göreceğiz.

Prof. Dr. Faruk Şen

TAVK Başkanı

sen@turcomoney.com