Yabancılar, en çok hangi şehirlerde konut alıyor?

Ulvi Özcan

Ükemizde son zamanlarda yaşanan ekonomik gelişmeler 27 yıllık emlakçılık yaşamımın en ilginç zamanıydı herhalde…

Politik faizler düşürüldü, uluslararası borçlanma faizleri yükseldi, döviz arttı, enflasyon arttı, ihracat arttı ; belki de en önemlisi 2021 Eylül, Ekim, Kasım aylarında gayrimenkul satışları arttı.
Oysa bizim bugüne kadar öğrendiğimiz dövizdeki aşırı hareketlilikte emlak piyasasında duraksama olduğuydu. Çünkü emlak sektörü dinamik bir sektör olmayıp statik bir sektördür. Ancak bu dönem piyasa okuması biraz farklı oldu. Bu sefer enflasyonist bir ortamda döviz bağlantılı maliyetlerin yükselme endişesi, TL. ile borçlanmanın cazibesini getirdi.

EZBERLER BOZULDU

İhtiyacı olan, olmayan herkes bu durumu bir yatırım avantajına çevirmeye çalıştı. Her ne kadar kamu bankalarının düşük faizli kredi kaynakları yetersiz olsa da, her ne kadar özel bankaların faizleri yüksek olsa da insanlar herşeye rağmen ‘’satın alma’’ yönünde tercihlerini kullandılar bu dönemde.
İşin ilginç yanı bu dönemde satış işlemlerinin büyük çoğunluğu da kredisiz olarak gerçekleşti. Çünkü bugüne kadar konut kredilerinin % 1’in altına düştüğünde konup piyasasının hareketlendiğini görmüştük ve böyle biliyorduk. Dolayısı ile bu dönemde ezberler bozuldu.

RAKAMLARLA 2021 YILI NASIL GEÇTİ?
Biraz da rakamlarla bakalım isterseniz. Bu yazıyı yazdığımız gün itibarıyla aslında geçtiğimiz yılın da bir fotoğrafını çekmiş oluyoruz.
Türkiye genelinde konut satışları Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %113,7 artarak 226 bin 503 oldu. Konut satışlarında İstanbul 39 bin 26 konut satışı ve %17,2 ile en yüksek paya sahip oldu. İstanbul’u 21 bin 481 konut satışı ve %9,5 pay ile Ankara, 13 bin 386 konut satışı ve %5,9 pay ile İzmir izledi. Konut satışlarının en az olduğu il 44 konut ile Hakkari oldu.
İpotekli konut satışları Türkiye genelinde Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %209,3 artış göstererek 45 bin 260 oldu. Ocak-Aralık döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %48,6 azalışla 294 bin 530 oldu. 2021 yılında toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %19,7 olarak gerçekleşti.

İKİNCİ EL KONUT SATIŞLARI YÜZDE 116,8 ARTTI
Ülke genelinde birinci el konut satış sayısı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %108,0 artarak 76 bin 747 oldu. İlk el konut satışları Ocak-Aralık döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,7 azalışla 461 bin 523 olarak gerçekleşti. 2021 yılında toplam konut satışları içinde ilk el satışların payı %30,9 olarak gerçekleşti. İkinci el konut satışları Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %116,8 artış göstererek 149 bin 756 oldu. İkinci el konut satışları Ocak-Aralık döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %0,1 artışla 1 milyon 30 bin 333 olarak gerçekleşti. 2021 yılında toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı %69,1 olarak gerçekleşti.

YABANCILARIN EN ÇOK KONUT ALDIĞI ŞEHİRLER
Yabancılara yapılan konut satışları 2021 yılında bir önceki yıla göre %43,5 artarak 58 bin 576 oldu. 2021 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı %3,9 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 26 bin 469 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 12 bin 384 konut satışı ile Antalya, 3 bin 672 konut satışı ile Ankara izledi. Geçtiğimiz yıl içinde de, Aralık ayı içinde de en çok mülk alan yabancı ülke vatandaşları sırasıyla İran, Irak ve Rusya Federasyonu oldular.

ŞİMDİ NE OLACAK?
Bu kadar değişkenin olduğu, uluslararası finans kurallarının bile kabullenilmediği bir ülkede bir tahminde bulunmak olsa olsa kehanet olur. Ancak ben yine de kendimce tahminlerimi arz edeyim.
Bir ülkede gelişmenin ölçüsü ; üretimin-nitelikli ihracatın artması, işsizliğin azalması, ülke markalarının bilinirliği ve pazar payının artması her şeyden önce öngörülebilir, ölçülebilir, sürdürülebilir politikalar üretilmesidir.

TERCİHİ SİZE BIRAKIYORUM
Bu itibarla çoğunuzun bildiği parametreleri hatırlattıktan sonra satın almak mı, beklemek mi noktasında tercihi size bırakıyorum.
Ben olsam bu göstergelerde, bugünkü şartlarda yatırım için emlak almam. İhtiyacım varsa ve peşin (çoğu peşin azı kredi de olabilir) param varsa alırım, Krediyle de asla almam.

UMUT YAŞAMIN MAYASIDIR
Tüm olumsuzluklara rağmen güzel şeyler de oluyor. Ulusal markamız TOGG ABD’nin Las Vegas şehrinde düzenlenen Tüketici Elektroniği Fuarı’nda (CES), ilk defa uluslararası arenada boy gösterdi dünya otomotiv sektöründen büyük beğeni topladı.
Başkaca da olumlu gelişmeler oluyor ama şunu kabul etmeliyiz ki tek çıkar yol nitelikli üretim, ihracat ve marka bilinirliğimizin artması ; enflasyonun düşmesi, kurlarda öngörülebilirliğin sağlanması ve güven ikliminin sürdürülebilir kılınmasıdır.
İnşaat, emlak ekonomi değil de ; üretim ekonomi olursa yine oluşan katma değerin geleceği son nokta yine emlak yatırımları olacaktır. Ama ülke sanayicimizin, ülke işçimizin, ülke çiftçimizin, ülke tüccarımızın kendi işlerinden/markalarından ‘’kazandığı ve tasarruf ettiği kârlar’’ emlak yatırımına yönelirse yüzümüz gülecektir.

Ulvi Özcan

İSTEB Başkanı / Bosforce Yönetici Ortağı