Kuluçkadan nasıl icat çıkarılır?

Prof. Dr. Mehmet Yazıcı

-Kuluçka merkezlerinin amacı, startuplara ihtiyaç duydukları tüm kaynaklara tek bir çatı altında erişim sağlanması, yalnızca bir ofis ortamının sağlanması değil, bundan daha fazla, kurumsal şirketlere, uzman danışmanlara, akıl hocalarına (mentörlere), idari desteğe, devlet desteğine, eğitime, potansiyel yatırımcılara, alternatif finansmana erişim imkanlarının tümünün bir arada bulunabileceği bir sağlayan bir ekosistem sağlamak olmalıdır.

– Kuluçka merkezleri, startupların 6 ile 12 ay gibi bir süre sonunda mezun olacakları veya tabiri caizse yuvadan uçacakları beklentisiyle, yeni startupları sürdürülebilir bir biçimde sisteme kazandırmak amacındadır. Türkiye’de en önde gelen kuluçka merkezleri İTÜ Çekirdek, Türk Telekom Pilot, Albaraka Garaj ve Koç Üniversitesi KWORKS olup, Türkiye’de 60’ın üzerinde kuluçka merkezi bulunuyor

Startupların ilk aşamalarında gelişim ve değişimlerinin desteklenmesi, bu girişimlerin yoğun rekabet ortamında hayatta kalma olasılıklarını artırıyor. Bu nedenle oluşturulan kuluçka merkezleri kuluçka veya ön kuluçka merkezi ayrımını bu aşamada yapmadan, girişimcilere iş fikirlerini veya üniversitelerde geliştirdikleri teknolojinin ticarileştirilmesi için gerekli bilgi ve süreçlerden, altyapı ve insanlardan oluşan benzersiz ve oldukça esnek bir kombinasyondur. Bu kombinasyonun ana unsurları, eğitim, finansman, mentörlük ve network gibi imkanlar olup amaç; startupların sağlıklı büyümelerinin bir katalizör fonksiyonu üstlenilerek ivmelendirilmesidir.

Kuluçka merkezlerinin amacı, startuplara ihtiyaç duydukları tüm kaynaklara tek bir çatı altında erişim sağlanması, yalnızca bir ofis ortamının sağlanması değil, bundan daha fazla, kurumsal şirketlere, uzman danışmanlara, akıl hocalarına (mentörlere), idari desteğe, devlet desteğine, eğitime, potansiyel yatırımcılara, alternatif finansmana erişim imkanlarının tümünün bir arada bulunabileceği bir sağlayan bir ekosistem sağlamak olmalıdır.

Bu ilişkide kuluçka merkezleri, startupların 6 ile 12 ay gibi bir süre sonunda mezun olacakları veya tabiri caizse yuvadan uçacakları beklentisiyle, yeni startupları sürdürülebilir bir biçimde sisteme kazandırmak amacındadır. Sistemin sürdürülebilirliğinin sağlanması kurumsal şirketler, belediyeler, kamu kurumları ve üniversitelerle işbirliği içinde hareket edilmesine bağlıdır. Türkiye’de en önde gelen kuluçka merkezleri İTÜ Çekirdek, Türk Telekom Pilot, Albaraka Garaj ve Koç Üniversitesi KWORKS olup, Türkiye’de 60’ın üzerinde kuluçka merkezi bulunuyor (www.startupcentrum.com).

HIZLANDIRICILAR VE KULUÇKA MERKEZLERİNİN BİRBİRİNDEN AYIRT EDİLMESİ GEREKİR

Çoğunlukla birbirinin yerine kullanıldığı görülse de farklı fonksiyonları bulunan hızlandırıcılar ve kuluçka merkezlerinin birbirinden ayırt edilmesi gerekir. Son yıllarda bir startup’ı ve onun gelişimini desteklemenin en popüler yolları haline gelen hızlandırıcılar, genellikle 3-4 ay süren yapılandırılmış bir programa sahiptirler. Çeşitli alanlarda size tavsiyeler veren akıl hocalarınız vardır. Daha da önemlisi, size fon sağlarlar. Bu fonları ağırlıkla, programa katılırken ekibin masraflarını karşılamak, ürün geliştirme ve müşteri çekmek için kullanırsınız. Çoğu durumda gereklilik, tüm ekibin hızlandırıcının bulunduğu ülkeye taşınmasıdır. Buna karşılık, şirketinizden % 6-20 oranında bir hisse alınır. Çoğu durumda, program, erken aşamayı geçmiş, minimum uygulanabilir ürüne sahip ve yüksek büyüme potansiyeli taşıyan girişimlerin kabul edilerek program sonrasında yatırımcılara sunulduğu organizasyonlardır. Dünyanın dört bir yanında yüzlerce hızlandırıcı program bulunuyor. Bunların arasında; Y Combinator, 500

Startups ve Techstars en iyiler olarak öne çıkıyor. Ayrıca AI, Edtech, B2B, Blockchain gibi konularda uzmanlaşmış özel hızlandırıcılar da bulunuyor.

BÜYÜK BAŞARILARA İMZA ATMAK İÇİN KATALİZÖRLERE İHTİYAÇ VAR

Bir kariyer alternatifi olarak girişimciliği öğrencilere sevdirmek adına bu dönem verdiğim girişimcilik ve yenilikçiliğin yönetimi dersinde öğrencilerime dönem sonu ödevi olarak dönem boyunca ortaya konulan teorik ve uygulama bilgisini bir iş fikri ve iş planına dönüştürmelerini istedim. “İcat Çıkar” sloganı ile organize ettiğimiz sunum gününde teslim edilen 15 ödevden 8’ini melek yatırımcı ağı önünde sunmalarını sağladım. Sadece ödev değil, bir hayat görüşü olarak girişimciliği benimseyen, fikir geliştiren ve bunu projelendiren öğrencilerime çok teşekkür ederim. Sunum gününde gerçekten son derece yaratıcı fikirleri içeren ödevler sunuldu. Bazı öğrenciler için bu çalışma girişimcilik kariyerlerinin de başlangıcı oldu. Bazen büyük başarılara imza atabilmek için katalizörlere ihtiyaç duyarız. Hoca olarak öğrenci hayatlarına dokunmak bizi mutlu etse de bu dokunuşların amaca dönük olarak planlanmış, kurumsallaşmış ve sürdürülebilir modellerde ortaya konulması gerekiyor. Genç girişimci adaylarımızın daha fazla “icat çıkarabilmesi” için bu amaçla ortaya konulmuş modeller olan kuluçka merkezleri ve hızlandırıcıların ekosistemin tüm unsurları ile bütünleşerek fikirlerin katma değerli girişimlere dönüşmesi yolunda daha kuvvetli desteklenmesi ve yaygınlaştırılması gerekiyor.

Prof. Dr. Mehmet Yazıcı

Maltepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı

yazici@turcomoney.com