Futbolda gelişmemizin yolu kurumsallaşmadan geçiyor

Gürdoğan Yurtsever

Futbolda kurumsallaşma için sorumluluk öncelikle Futbol Federasyonu’na düşüyor. Federasyon’un kulüpleri ve kulüp yöneticilerini bilinçlendirmesi ve buna yönelik faaliyetler yürütmesi, yayınlar, toplantılar yapması ve bunları takip etmesi gerekiyor.

Son yıllarda özellikle şirketlerin ana gündem maddelerinin başında “kurumsallaşma” kavramının geldiğini ifade etmek yanlış olmayacak. Bütün dünyada yaşanan ekonomik krizler ile birlikte yaşanan şirket krizleri, tüm kurumların kurumsal yönetim anlayışına sahip olmalarının hayati önemde olduğunu gösterdi. Günümüzde, şirketlerin ve kurumların kurumsal varlıklarını ve itibarlarını sürdürebilmelerinin yolunun kurumsal yönetim ilkelerine uygun faaliyet göstermesinden geçtiği artık tüm dünyada genel kabul gören bir yaklaşım haline geldi.

Gelişmiş ülkeler, uluslararası finans kuruluşları ve ilişkili organizasyonlar, bu konuya büyük önem vermeye başladı, gelişmekte olan ülkelere veya bu ülkelerde faaliyet gösteren şirketlere yatırım yapmadan veya kredi tahsis etmeden önce, finansal performans kadar önemli buldukları kurumsal yönetim uygulamalarının kalitesini de gözetir hale geldiler. OECD’nin Kurumsal Yönetim İlkeleri‘nin yayınlandığı 1999 yılından bu yana, ülkemizde sermaye piyasaları ve bankacılık alanında bu konuda çeşitli düzenlemeler yapıldı.

Kurumsallaşmanın literatürde “kurumsal yönetim”, “kurumsal yönetişim” veya “yönetişim” olarak da sıklıkla kullanılabildiğini, üzerinde mutabık kalınan bir tanımından daha çok “ilkeleri” ile hayat bulan bir kavram olduğunu öncelikle belirtmek gerekiyor. Bu çerçevede kurumsallaşma; eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk şeklinde dört temel ilkeye dayanıyor. Eşitlik veya adil olmak ilkesi, şirket yönetiminin bütün hak sahiplerine karşı eşit davranmasını, şeffaflık ilkesi, şirketin kamuoyu ile doğru, açık ve karşılaştırılabilir bilgi paylaşımını, hesap verebilirlik ilkesi, yönetim kurulunun tepe yönetimin performansını bağımsız bir şekilde izlemesini ve tepe yöneticilerin hissedarlara karşı hesap verebilmesini, sorumluluk ilkesi ise şirketlerin hissedarları için değer yaratırken topluma karşı sorumluluklarını yerine getirmesini ve yasal düzenlemelere uygun faaliyette bulunmasını ifade ediyor.

“Kurumsallaşma” genel olarak iş dünyasına ve şirketlere özgü bir yaklaşım gibi algılansa da, aslında kurumsal yönetim ilkelerinin evrensel niteliği şirketler dışında diğer bir çok kuruma uygulanmasına imkan verir. Spor ve futbol kulüplerini de bu kapsamda belirtmek yanlış olmayacak. Bu kapsamda özellikle son dönemlerde kurumsallaşma kavramının futbol ve spor kulüpleriyle de sıkça birlikte anılmaya başladığı görülüyor. Ekonomik büyüklükleri giderek artan ve endüstriyel niteliğe bürünen futbol ve spor kulüplerinde kurumsal yönetim yaklaşımının benimsenmesi artık bir zorunluluk haline geldi.

Kulüplerin varlıklarının etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesinin yolu artık daha fazla şeffaflıktan, daha fazla sorumlu davranmaktan, daha fazla hesap verebilir olmaktan geçiyor. Kurumsallaşma, bir spor/futbol kulübünün büyüyebilmesi, kişisel etkilenimlerden uzaklaşabilmesi, belirgin kurallar çerçevesinde varlığını güçlendirebilmesi, yönetsel devamlılığa kavuşabilmesi ve gelecek nesillerde de varlığını sürdürebilmesi için çok önemli bir yaklaşım gerçeği olarak karşımızda duruyor.

Bununla birlikte günümüzde futbolumuzda ve kulüplerimizde kurumsallaşma anlamında ciddi anlayış ve uygulama sorunlarının bulunduğunu ifade etmek gerekiyor. özellikle ekonomik boyutları giderek artan ve büyük şirket boyutlarına ulaşan kulüplerin bütün işlerinin bir veya bir kaç kişi tarafından yürütülmeye çalışılması ve sık yaşanan yönetim değişiklikleri bu açıdan önemli sorunlar ortaya çıkarıyor. Bunun yanısıra, futbol kamuoyunun ilgisinin genellikle saha içine yönelmesi ve kulübün geleceğini daha fazla ilgilendirecek yönetsel ve ekonomik konulara ilgisiz kalması da kurumsallaşma uygulamalarının gelişmesine imkan vermiyor.

Kurumsallaşma kavramının doğru anlaşılabilmesi ve doğru uygulamalar ile hayata geçirilebilmesi Türk futbolu için hayati önem taşıyor. Bu konuda sorumluluk öncelikle federasyona düşüyor. Futbol Federasyonu’nun kulüpleri ve kulüp yöneticilerini bu konuda bilinçlendirmesi ve buna yönelik faaliyetler yürütmesi, yayınlar, toplantılar yapması, kulüplerin kurumsal yönetim ilkelerini uygulamalarına yönelik prensipler geliştirmesi, bunları takip etmesi gibi konuları bu kapsamda belirtmek mümkün. Bunun yanı sıra kulüp yöneticilerinin de artık futbolun günümüzde ulaştığı noktayı iyi kavraması, dünyadaki gelişmeleri takip etmesi ve kulüpleri kurumsal yönetim ilkelerine uygun bir yaklaşım ile yönetmeleri artık bir zorunluluk haline geldi.