Çinli otomotiv markalarının zorlu sınavı

İbrahim Aybar

Merhabalar,

Son günlerde Çinli markalara karşı ülkemizin yanı sıra ABD ve AB tarafından yürürlüğe giren yaptırımlar en çok ilgi çeken gelişme oldu.

Bildiğiniz gibi ülkemizde motor tipine bakılmaksızın Çin’den ithal edilen otomobillerin tamamına 7 Temmuz 2024 tarihinden itibaren ek %40 gümrük vergisi geldi.

Hemen arkasından AB Komisyonu, Çinli otomotiv markalarına ve Çin’de üreterek AB pazarına ihraç eden markalara 6 Temmuz 2024 itibariyle %38 e varan gümrük vergisi getirdi.

ABD yönetimi de 14 Mayıs 2024 tarihinde Çin’den gelen motorlu taşıtlara uyguladığı gümrük vergisini %100 e çıkardı.

Tüm bu gelişmeler elbette dünya pazarlarını istila etmeye başlayan Çinli markalara karşı bir savunma refleksi aslında. Öyle ya, ülkemizde henüz geçen yılın başlarında yeni nesil ürünleriyle pazara giren Chery markası geçen ay sonu itibariyle en çok satan markalar içinde üçüncülüğe çıkarak podyuma yerleşti. Bunun yanı sıra birçok Çinli markanın da ülkemizde satışa başlamasını tetiklemiş oldu. Nitekim 2023 yılında 60 bini bulan Çinli otomobilin satılmasına şahit olduk.

AB pazarında 2023 yılında satılan bataryadan elektrikli otomobiller arasında Çinlilerin payı %8,2 oldu. ABD’de ise 2023 yılında Çin üretimi 104 bin otomobil satışı olmuştu. Bu yılın ilk çeyreğinde ise 28 bin daha satıldı. Peki yükseltilen bu gümrük tarifeleri dünya pazarlarını Çinlilere karşı koruyabilecek mi? Bir yere kadar evet. Yüksek tarifelerin uygulanacağı İlk aylarda Çinli otomobillerin satışları doğal olarak yavaşlayacaktır. Ancak bu yavaşlamanın sürdürülebilir olmasını şahsen beklemiyorum. ABD nin şartları yaklaşan Kasım ayındaki başkanlık seçimleri sonrası nasıl yenilenir bilinmez ama AB ve ülkemizde Çinli markaların doğrudan yatırım kararlarıyla gümrük tarifelerinden sıyrılmaya çalışacaklarını düşünüyorum. Nitekim Çinli BYD ve Chery markalarının sırasıyla Macaristan ve İspanya’da yatırım kararları almış olmaları, %38 yerine %21 gibi daha az oranda yeni gümrük tarifelerinden etkileneceklerini gösterdi. Çinli otomobiller büyük maliyet avantajı ile yine pazar paylarını bu yatırımlar sayesinde geliştirecekler.

Ancak bu son gelişmeler, Çinli otomotiv markalarıyla iş birliğine giden Avrupa’lı otomotiv devlerinde ciddi rahatsızlık yaratmış durumda.The Wall Street Journal tarafından verilen bilgiye göre Stellantis, Çin’de ürettiği bataryadan elektrikli otomobillerin bazılarının üretimini başka ülkelere kaydırmayı düşünüyor.

Stellantis’in Çinli Leapmotor markasıyla yaptığı ortaklık uyarınca Çin’de planladığı üretimi AB ‘nin yüksek gümrük tarifesi nedeniyle başka ülkelere kaydıracağı bizzat CEO Carlos Tavares tarafından bu hafta belirtilmiş oldu. Yakında, ortaklığın yeni üretim yerini öğrenmiş oluruz.

Sonuç olarak, son aylarda Çinli otomotiv markalarıyla iş birliğine giden Stellantis‘in yanısıra Volkswagen ve Renault markalarının da izleyeceği yol belli olacaktır. Belki de gümrük birliği avantajı olan ülkemize yeni yatırım fırsatları doğar. Kimbilir?

Bu vesileyle Kurban bayramınızı tebrik ediyor, ülkemiz için birlik ve beraberlik içinde geçmesini diliyorum.