ABD Başkan adaylarının kampanyalarında sıfır salımlı taşıtların geleceği

İbrahim Aybar

Merhabalar,

ABD Başkanlık seçimlerine az kaldı. 5 Kasım 2024 Salı günü kozlar paylaşılacak. Yeni ABD Başkanı kim olacak, öğreneceğiz.

Bu yazıda, başkan adaylarının yoğunlaşan kampanyalarında yeni nesil sıfır salımlı taşıtlar hakkında neler söyleniyor, ona bakacağız.

Çoğumuzun bildiği gibi demokratlar elektrik enerjisi kullanarak hareket eden taşıtların lehine tavır sergilemekte. Kamala Harris te beş yıldan beri karbondan arınmış atmosfer için kuralları daha da katılaştırdı. Öyle ki Temiz Hava Yasası 2030’a kadar yeni taşıt satışlarının %50’sinin sıfır emisyonlu olmasını gerektirirken Mayıs 2019’da 2040’a kadar %100 sıfır emisyonlu yeni taşıt satışı şartı getirecek şekilde revize edildi. Harris bununla da kalmayarak Eylül 2019’da AB’nin yeşil mutabakatına benzer şekilde yeni taşıt satışlarının %100’ünün 2035 yılına kadar sıfır emisyonlu olası yönünde tavır aldı. Yeni planda ABD üretimi yeni elektrikli taşıtlar için teşvikler de öngörülüyordu. Ancak gelişmeler bu hedefe ulaşmanın giderek zorlaştığını gösteriyor. Öyle ki bu yılın ilk 8 ayında ABD’de satılan her 100 taşıtın sadece %7,8’i sıfır emisyonlu olabildi. Halbuki sıfır emisyonlu taşıt satışlarına verilen düşük faiz ve fiyat teşvikleri devam ediyor. Bu da bataryadan elektrikli taşıtların fiyatlarına yansıyor. Örneğin Tesla Model 3 Sedan otomobilin en düşük versiyonunun fiyatı 47 bin dolardan 39 bin doların altına inmiş durumda. Ayrıca bugün ABD’de bir çok sıfır emisyonlu otomobili aylık 400 ila 500 dolar fiyata kiralayabiliyorsunuz.

HARRIS’E VE TRUMP’ MEKTUP…

The Wall Street Journal’e göre otomotiv markalarının bayileri sıfır emisyonlu taşıt satış hedeflerini yakalamanın mümkün olmadığını düşünüyorlar. Geçen hafta içinde 5.000 bayinin imzasıyla bu konuyu hem Harris’e, hem de Trump’a ileten mektup verdiler. Verilen teşviklerin ABD’li müşterileri elektrikli otomobil almaya yönlendiremediğini belirttiler.

FORD, ELEKTRİKLİ TAŞIT YATIRIMINDAN 5 MİLYAR DOLAR ZARAR ETTİ

Öte yandan, ABD Çevre Koruma Ajansı’nın bu yıl yayınladığı yeni emisyon standartları taşıt üreticilerinin elektrikli taşıtlara yönelmesini özendirecek düzeyde. Öyle ki yapılan araştırmaların sonuçları, 2032 yılında yeni otomobil satışlarının yaklaşık %56 sının sıfır emisyonlu olmasını gerektiriyor. Buna rağmen belli başlı ABD otomotiv markaları Elektrik motorlu yeni model üretimlerini erteleme eğiliminde. Örneğin Ford markası bataryadan elektrikli taşıt yatırımından 5 milyar dolar zarar ettiğini açıklamış durumda.

Bu gelişmeler karşısında Demokratların Harris’i ısrarından vazgeçirmeye uğraştığı yorumları geliyor. Zira kimsenin istemediği taşıtı almaya zorlanamayacağı belirtiliyor.

İKİ BAŞKAN ADAYI DA FOSİL YAKITLAR DÖNEMİNE GERİ DÖNÜLEMEYECEĞİNİ BİLİYOR

Diğer taraftan Trump, elektrikli taşıtları açıksa eleştirse de Tesla’nın patronu Elon MUSK desteğini açıkladıktan sonra Trump tutumunu yumuşatmış görünüyor. Önceki eleştiri dozunu göremiyoruz. Söylemlerinde bu desteği önemsediğini belirtiyor. Geçen Ağustos ayındaki Gürcistan mitingi buna örnek.

Sonuç olarak, sıfır salımlı taşıtların satış hedeflerini tutturma amaçlı teşviklerin her iki başkan adayı tarafından öyle veya böyle sürdürüleceği görülüyor. Mevcut yasal düzenlemeler de bunu destekliyor. Yeni nesil elektrik motorlu taşıt sanayinin Çin hakimiyeti altında olmaması için de bu gerekli. Her iki başkan adayı bu gerçeğin farkında ve artık fosil yakıtlı taşıtlar dönemine geri dönülemeyeceğini biliyorlar. Bence, ABD’li tüketicileri radikal biçimde karbon salımı yapmayan taşıtlar için ikna edebilecek Başkan adayı genç seçmenlerin desteğiyle avantaj sağlayacaktır.

İbrahim AYBAR

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com