Forex piyasaları geliştikçe iştah artıyor

Alper Nergiz

ülkemizde Forex piyasası işlem hacmi 2011 yılında aylık bazda 50 milyar TL seviyesindenken, 2012’de 125 milyar TL seviyelerine çıktı. Piyasadaki büyüme potansiyeli yabancı Forex şirketlerinin de iştahını artırdı.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK); sermaye piyasalarına güveni arttıracak, İstanbul’u küresel finans merkezi olmaya ve 2023 hedeflerine hazırlamaya yönelik adımlar atıyor. Yeni sermaye piyasası kanununda yatırımcılar, şirketler ve aracı kurumlar için önemli değişiklikler yapıldı. Geçen ayki yazımda; “yeni halka arzlarda değerlemelerin ve fiyatlamaların daha titiz ve özenli yapılması gerektiğini, ayrıca sermayesi güçlü aracı kurumların yeni halka açılacak şirketlerde kendi belirledikleri değerleme fiyatından belirli bir kısmı için geri alım taahhüdünde bulunurlarsa hem şirket sahipleri de daha kolay halka açılmaya ikna olur, hem de değerlemeler daha makul olur diye düşünüyorum” demiştim.

Sermaye Piyasası Kurulu’nun halka arzlarla ilgili son aldığı ilke kararlarını bu perspektiften çok olumlu bulduğumu belirtmek isterim. Artık şirketler halka açılırken yatırımcıya sunulacak bilgiler daha şeffaf olacak ve fiyatlamalar daha titiz yapılabilecek. Halka açık şirketler, önemli değişikliklerde ortaklara çağrıda bulunabilecek. Yine halka açık şirketlerin önümüzdeki dönemde kurumsal yönetim ilkelerine uyup, uymadıkları daha yakından izlenebilecek. Halka arza aracılık eden aracı kuruluşlar artık halka arz fiyatı, baz alınarak hesaplanacak piyasa değerinin yirmi milyon TL‘nin altında olması durumunda, satılamayan payların tamamı için halka arz fiyatından yüklenimde bulunacak. Halka arza aracılık eden kuruluşlar ayrıca bu şekilde portföylerine aldıkları payları, payların borsada işlem görmeye başlamasından itibaren altı ay süreyle halka arz fiyatının altındaki bir fiyattan borsada satamayacaklar.

Geçen ayki yazımda ayrıca İMKB endeksinde rekorların kırıldığı, makroekonomik verilerin pozitif olduğu ve faizlerin çok düşük seyrettiği bir ortamda aracı kurumların nerdeyse yarıya yakınının zarar ettiğini belirtmiştim. SPK başkanı Sn. Vahdettin Ertaş verdiği son demecinde ” faaliyet gösteren kurumların yarısı zarar ediyorsa burada bir sorun vardır” dedi. Ertaş, bu yapıyla 2023 hedeflerine ulaşmanın mümkün olamadığını belirtti ve yeni dönemde aracı kurumlarda da yeniden yapılanma olacağına işaret ederek, birkaç milyon sermayeli aracı kurumların büyük kurumlarla birleşmesi gerektiğine dikkat çekti. Ayrıca daha sağlıklı bir yapının oluşması halinde sermaye piyasaların çok daha hızlı büyüyeceğini belirtti. Sermaye piyasalarında büyük hedeflerin ve beklentilerin olduğu önümüzdeki dönemlerde bence de aracı kurumların büyümesi, karlılıklarını artırması, faaliyet alanlarını genişletmeleri ve sermayelerini güçlendirmesi lazım.

2012 YILI PERFORMANSI VE 2013 YILI BEKLENTİLERİ

Forex Türkiye’de çok yeni olmasına rağmen çok hızlı gelişim gösteriyor. Dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de insanlar bu piyasada alım-satım yapıyor. SPK’nın regülasyonu öncesinde yatırımcılar yurtdışında hesap açarak bu piyasada işlemler yapıyorlardı ve bu işlemlerin boyutu her geçen gün yükseliyordu. SPK’nın Foreks piyasaya yönelik yapmış olduğu düzenleme ile yatırımcılar işlemlerini eskiye göre daha güvenilir bir piyasa ortamında yapmaya başladılar. Türkiye’de Foreks işlemleri parite, emtia, kıymetli maden ve kurulca kabul edilen diğer varlıklar da yapılabiliyor. İşlemler kaldıraçlı olarak, fiziki teslimat olmadan, elektronik ortamda yapılıyor. Düzenleme sonrası müşterilerin teminatları Takasbank’ ta saklanıyor, müşteri bazında saklama yapılıyor. Yatırımcının zararı, teminatı ile sınırlandırıldı. Forex işlemi yapmak isteyen aracı kuruluşlara Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Yetki Belgesi alma zorunluğu getirildi.

FOREX PİYASALARI BüYüYOR

Regülasyon sonrası Foreks piyasası işlem hacmi Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği’nin açıkladığı son verilere göre; 2011 yılında ortalama aylık bazda 50 milyar TL seviyesinden, 2012’de 125 milyar TL seviyelerine çıktı. Günlük bazda ise yaklaşık 5.5-6 milyar TL’lik işlem hacminden bahsedebiliriz. Piyasadaki büyüme potansiyeli yabancı Forex şirketlerinin de iştahını artırdı. Bir yıl geçmeden aralarında yabancı Foreks şirketlerinin de yer aldığı 21 aracı kurum SPK’ dan Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Yetki Belgesi aldı.

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Forex yatırımcılarının çoğunu bireysel yatırımcılar oluşturuyor. Forex piyasasında kurumsal yatırımcıların da etkin rol alması önemli. özellikle döviz ve emtia fiyatlarındaki fiyat değişimlerinden etkilenme ihtimali olan kurumlar bu risklerini Foreks piyasasında çok düşük teminatlar ile hedge edebilirler. Türk yatırımcısının piyasaya ilgisi büyük. Bazı yatırımcılar kısa sürede yüksek kazanç elde etmek gayesi ile bu piyasada işlem yapıyorlar. Forex piyasasında görülen en büyük hatalardan biri bu. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasa da lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin yatırımcıya yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi yüksek zararlara da yol açabileceği ihtimali daima göz önünde bulundurulmalı. Tasarruflarını Forex piyasasında değerlendirmek isteyen yatırımcılar özellikle döviz piyasalarının dünya üzerindeki tüm gelişmelerden etkilendiği ve fiyatların çok değişken olduğunu bilmeliler.