Çılgın projeler genişletilebilir mi?

Prof. Dr. Bener Karakartal

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın önünde 20.yüzyılın kaderinde iz bırakmış iki efsane isim var. Birincisi Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük Başkanı Franklin D. Roosevelt, ikincisi Avrupa’yı ve Fransa’yı ayağa kaldıran yaşlı lider De Gaulle…

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Kanal İstanbul projesine “çılgın” ismini bizzat kendisi verdi. Güzel bir girişim. Hayal gücünü etkiliyor. Türkleri büyük projelerle dost olmaya çağırıyor. Kanal İstanbul esasında İstanbul bölgesinde yapımı süren ve yapımı başlayacak bir dizi mega proje ile organik bağlantılı: Marmararay, Boğaz altından kara yol tünel geçişi, üçüncü köprü, üçüncü havaalanı. Büyük ülkelerin tarihinde nadiren iktidara gelen efsane liderler vardır. Bu liderler, ülkelerinin ve dünyanın tarihine isimleriyle damga vururlar. Bu damga içinde hem siyasal, hem uluslararası, hem ekonomik icraatlar yan yana bulunur. Onları efsane yapan işte budur.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın önünde de yirminci yüzyılın kaderinde iz bırakmış iki efsane isim var. Birincisi Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük Başkanı Franklin D. Roosevelt. Başa geldiği zaman Amerika, tarihinin en büyük ekonomik krizini yaşıyordu. Dünün en zengin Amerikalıları eğer intihar etmedilerse sokaklarda çorba kuyruklarında sıraya giriyorlardı. Amerikalılar işsizdi, borsa çökmüş, gökdelen inşaatları yarım kalmıştı. Almanya, İtalya ve Japonya dünyayı tarihin en kanlı dünya savaşına sokmak üzereydi. Roosevelt bu ortamda ekonomide mucizeler yarattı ve uluslararası ortamda da savaşın liderliğini üstlenerek Amerika’yı dünyada number one yaptı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın önündeki bir diğer örnekte yerlerde sürünen Avrupa’yı ve Fransa’yı ayağa kaldıran yaşlı lider De Gaulle oldu: onun icraatı sonucu başlayan süreç dünya tarihini değiştirdi. Komünizm çöktü, Avrupa Birliği kuruldu, Avrupa ortak para birimi Euro dünyanın en güçlü parası oldu. Avrupa uzayda, havacılıkta, hızlı trenlerde, tıpta, bilimde, nükleer enerjide dünya liderliğine yükseldi.

Roosevelt ve De Gaulle’ün icraatlarıyla karşılaştırınca Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın çılgın projesinin nispeten mütevazi kaldığı görülüyor. Erdoğan en az Roosevelt ve De Gaulle kadar iddialı. Ama önünde vakit var. Projelerinin boyutunu daha büyütebilir. Bugüne kadar uluslararası planda Türkiye’nin itibarını arttırdı. İçeride derin devletin vesayetini geriletti. Ekonomide özellikle son birkaç yıldır mega projelere el attı. Eğer Türkiye tarihine damgasını vurmak ve dünya tarihini etkilemek istiyorsa yedinci vitese geçmeli. Onda bu iradenin var olduğuna ben şahsen inanıyorum.

AK PARTİ EKONOMİK PROJELERİNDE BAŞLANGIçTA YAVAŞ GİTTİ. NEDEN?

1990 yılından itibaren önce Türkiye gazetesinde ve sonra kurucularından olduğum TGRT’de gerek kendi programlarımda, gerek Sakıp Sabancı ile yaptığımız “Sakıp Ağa İle Başbaşa” programlarında hep aynı çılgın mega projeler fikri işlendi: Güçlü Türk Lirası, uluslararası planda güçlü Türkiye, nükleer enerji, uzay ve havacılık sektörü, hızlı trenler… Türkiye bunları yapmalıydı.

Başbakan Erdoğan’ın bu programları anımsadığını biliyorum. Ama her nedense o iktidara geldikten sonra onun adını kullanarak kurum içinden bazıları bu programları kaldırdılar. Arşivlerini imha ettiler. Bu konulardan Başbakan’ın haberi olduğunu zannetmiyorum. Kıskançlık insana mahsus. Ama programlarda tekrarlanan fikirlerin iz bıraktığına emindim.

AK Parti iktidara geçtikten sonra umutlarım önce tükendi. Parti mütevazi duble yollarla kendisini sınırlamış gibiydi. Neden? Şimdi geriye dönüp bakınca sebeplerini anlıyor gibiyim. 2007’ye kadar AK Parti var oluş mücadelesi veriyordu.

Ona her türlü tuzak hazırlanmıştı. Yargı yasaklama yollarına başvuruyordu. Merkez medyanın manşet senyörleri “kaosa kalkan eller” diyerek AK Parti’nin kapatılması için belli çevrelere göz kırpıyordu. Büyük STK liderleri karambol umuduyla durumdan vazife çıkartmak için bekleyişe geçmişlerdi.

Başbakan Erdoğan zoru başardı. Yaman bir kaptan olarak bu kasırga ortamında gemisini yüzdürmeyi başardı. 2007’den itibaren de büyük icraatlara başladı. Sıra artık çılgın projelere geldi. Benzer fırtınalı ortamları efsane liderler, Roosevelt ve De Gaulle’de yaşamıştı. Onlar dev boyuttaki olağan üstü çılgın projeleri nasıl gerçekleştirmişlerdi?

Bugün çılgın projeleri başlatan Başbakan Erdoğan, bu projelerin boyutunu daha da büyütebilir mi? Tarihteki diğer efsane liderler gibi dünya çapında bir büyük iz bırakabilir mi? çılgın projeleri hangi boyutta, hangi istikamette, ne kadar büyütebilir?

İSTANBUL’UN KİLİDİ çANAKKALE

Başbakan Erdoğan’ın, çanakkale’yi ne kadar sevdiğini bütün Türkiye biliyor. Nedenini de. İki yıl sonra çanakkale zaferinin yüzüncü yıl dönümü kutlanacak. Muhtemelen bu törene Erdoğan Başkan sıfatıyla katılacak. çanakkale yalnız 1915 zaferi ile değil, bütün dünya çocuklarının ders kitaplarında istisnasız yer alan Truva savaşıyla da ünlü. Bu iki savaş çanakkale’nin ne kadar stratejik bir konumda olduğunu kanıtlıyor. çanakkale ve İstanbul, Marmara’nın iki ucunda yer alıyor ve iki büyük deniz Akdeniz ve Karadeniz’i Marmara birleştiriyor. çılgın İstanbul projelerinin çanakkale’yi kapsamaması çok büyük eksiklik olur. Ayrıca bu genişlemenin maliyeti de astronomik boyutlarda değil: çanakkale Köprüsü, Kınalı Kavşağı’ndan Gelibolu’ya gidecek 200 kilometre otoyol. Getiri müthiş: Türkiye’nin Avrupa kapısını oluşturan bu üçgen Türkiye’ye, İsviçre zenginliğinde ve boyutunda müthiş bir imkan sağlayacak. 2023’de ilk 10 arasına girmek isteyen Türkiye için burada büyük bir fırsat yatıyor.

Zeki liderler, dünyaya vizyon penceresinden bakan ve fırsatları mega boyutlarıyla değerlendiren kişiler. Efsane devlet adamları ise dünya siyasi ve ekonomik boyutlarına damgalarını vuran şahsiyetler. Yukarıda Roosevelt ve De Gaulle örneklerini verdik. üç denizi birleştirmek, ekonomik refahı zirveye taşımak, ekonomisi çöküş halinde olan koca kıta Avrupa’ya kucak açmak: bu potansiyel İstanbul-Marmara-çanakkale çılgın üçgeninde yatıyor. Mesele bu vizyonu hayal edip gerçekleştirecek lidere kalıyor.

Prof. Dr. Bener KARAKARTAL

karakartal@turcomoney.com