Türkiye`deki finans kuruluşların cazibesi artıyor

Rafı Karagöl

Türkiye’de son yıllarda TL cinsi tahvil ihraçlarında kayda değer artış gözleniyor. Bu durumun bizim piyasamız için önemli bir gelişme olduğunu söylerken, benzer ülkelerle kıyasladığımızda henüz yolun başında olduğumuzu da unutmamak gerekiyor.

TL kredi faizlerinin son 2 yıl içerisinde önce yüzde 15, sonrasında da yüzde 10 seviyelerine düşmesi bankaları, ardından da banka dışı finansal kuruluşları ve diğer özel sektör kuruluşlarını tahvil ihracına yönlendirmeye başladı. Temmuz 2013 itibariyle 120 kuruluş toplam 16,9 Milyar TL tahvil ihraç etmiş durumda. Bu ihraçların 41’i bankalar, 50’si banka dışı finansal kuruluşlar ve 29’u ise finansal olmayan kuruluşlarımız tarafından gerçekleştirildi. Bankalar dışındaki tahvil ihraçlarının 2012’den bu yana hızlanarak arttığını görüyoruz. Nitekim bu ihraçların yüzde 80’lik kısmı son bir yıl içinde yapıldı. Bankalarımızın ortalama ihraçları 350 mio TL civarında iken diğer finansal kuruluşlarımızın ortalama ihraç tutarı 35 mio TL, reel sektör kuruluşlarımızın ise ortalama ihraçları 60 mio TL seviyelerinde olmuştur.

FAKTORİNG KURULUŞLARININ TAHVİL PİYASASININ GELİŞMESİNDEKİ ROLü

özellikle 2012 yılından bu yana tahvil ihraç eden faktoring kuruluşlarının sayısında kayda değer bir artış gözleniyor. Bunun nedenleri arasında kredi faizlerinin yüzde 10’lar seviyelerine gelmesi, faktoring kuruluşlarımızın borçlanma kaynaklarını artırma ihtiyacı, uzun vadeli fon sağlama ve piyasa algısını test etme amacı sayılabilir. Tabii bunlarla birlikte orta – uzun vadede tahvil ihraçları ihraççı faktoring kuruluşlarımıza daha uygun faizle borçlanma imkanı sunuyorlar. Diğer taraftan yine son 2 yıl içerisinde finansal olmayan reel sektör kuruluşlarımızın da tahvil ihracına yönelmeye başladığını görüyoruz. Ancak burada mevcut potansiyele göre ihraç ve ihraççı sayısı çok sınırlı kaldı. Tahvil ihracı yapan faktoring kuruluşları arasında büyük-orta ölçekli firmalarımızı görmek mümkünken, reel sektör firmaları arasında genelde büyük firmalarımız bulunuyor.

öZEL SEKTöR TAHVİL İHRAçLARINDA ARTIŞ YAŞANACAK
Son dönemde özel sektör tahvil ihraçlarında meydana gelen artış esasen sadece bir trendin başlangıcı niteliğinde. Faizlerin mevcut seviyeleri ve gelecek döneme ilişkin beklentilerin stabilize olmaya başlaması başta finansal kuruluşlarımızın ihraç sayısını/miktarını, diğer taraftan ise tahvil ihraç eden reel sektör firmalarımızın sayısını artıracak. Bu çerçevede tahvil ihraç etme potansiyeli olan reel sektör firmalarımızın sadece yüzde 5’i böylesine önemli bir fonlama aracını kullanmakta.

Bireysel emeklilik sisteminin 2013 yılında hızla gelişmesi ve toplam yatırıma ayrılan tutarın gelecek yıllarda 50 Milyar TL seviyelerine ulaşacağı göz önüne alındığında özel sektör tahvillerine olan talebin artacağını beklemek yanlış olmayacak. çünkü bireysel emeklilik şirketleri de yatırımcılarına daha yüksek getiri sağlayabilmek için devlet tahvilinden daha yüksek faiz kazandıran özel sektör tahvillerini tercih etmek durumunda kalacak. Burada önemli olan ihraç yapan firmalarımızın risk analizlerinin yapılması ve bunların yatırım yapılabilir seviyede olmasıdır.

İstanbul’un finans merkezi olma yolunda ilerlemesine paralel olarak sukuk ve kira sertifikası gibi ülkemiz için yeni sayılabilecek yeni ihraçlar, faizsiz bankacılık yapan gerek Türkiye’deki finansal kuruluşlar ve gerekse de bölgemizdeki yatırımcılar açısından cazip hale gelecek. Sermaye Piyasası Kurulu’nun son yıllarda sermaye piyasasının gelişmesine yönelik çalışmaları ve bu kapsamda yaptığı ve yapmakta olduğu düzenlemeler finansal kuruluşlarımızla birlikte reel sektör kuruluşlarının da gerek hisse ihracı yoluyla gerekse de tahvil ihracı yoluyla sermaye piyasalarına açılımını hızlandıracak. Bu açılım özellikle reel sektör firmalarımızın şeffaflığını ve kurumsallığını artıracak sonuçlar doğuracağından toplamda ülkemiz ekonomisine ciddi katkılar sağlayacak.

Rafi Karagöl

JCR Uerosia Rating Başkan Vekili