Avrupa Birliği cücelikte vites büyüttü

Kemal Yamankaradeniz

17 trilyon dolarlık milli geliriyle Avrupa Birliği, dünyanın en büyük ekonomik gücü. Krize rağmen ekonomisi göz kamaştırıyor. Dünyanın en ünlü otomobil markaları Avrupa’da üretiliyor. Uzaya en fazla uyduyu Avrupa yolluyor. Nükleerde üçüncü jenerasyon teknolojisi ile Avrupa zirvede. Hızlı trenlerde, ilaç sanayinde yine lider Avrupa. Benzer durum turizm için de geçerli. Euro krize rağmen çok güçlü ve istikrarlı. Netice: Yaklaşık yıllık 17 trilyonluk milli geliriyle Avrupa Birliği 15 trilyon milli gelirli ABD’ye fark atıyor. Ama siyasete gelince: Avrupa acınacak durumda. Avrupa için söylenen “Ekonomik Dev, Siyasi Cüce” tanımı Suriye krizi dolayısıyla daha açık bir şekilde ortaya çıktı. Avrupa siyasi bakımdan dünyada var mı? Avrupa’da güçlü lider boşluğu mu var?

SURİYE KRİZİ AVRUPA’DA HER KAFADAN BİR SES çIKTIĞINI GöSTERDİ
Suriye konusunda kimyasal silahların kullanılması sonucu en sert tepki Fransa Cumhurbaşkanı Hollande’dan geldi. Fransa Beşinci Cumhuriyet Anayasası Başkan’a büyük yetkiler veriyordu. Hollande isterse Meclis’lere danışmadan dört ay süreyle yurt dışına asker gönderebiliyor. Nitekim Hollande, “göndereceğim” dedi. Ama zayıf bir Cumhurbaşkanı görüntüsü verdi. Başını İngiltere’ye çevirdi fakat İngiltere’de de zayıf bir hükümet vardı. Ve sonuçta hükümetin müdahale talebi Meclis’e takıldı. Almanya’ya gelince: Bu ülkenin dış politikası var mı, yok mu belli değil! Merkel durumu kınamalarla geçiştirdi. Avrupa Parlamentosu da sözlü kınamalar kervanına katıldı. Avrupa’nın ortak dış politikası ve ortak ordusu olmayınca bu dağınıklık her krizde daha güçlü olarak ortaya çıkıyor.

AB’NİN SİYASİ GELECEĞİ VAR MI? VARSA BU NASIL GELECEK OLACAK?
Tabloya bakınca Avrupa bugün neye benziyor? çok şeye. Mesela bugünkü Avrupa bir açıdan süper bir UNESCO gibi. Birliğin kültüre büyük önem verdiği biliniyor. Ayrıca büyük önceliklerden biri gençlere yönelik değişim programları. Eğer kıta içinde öncelik barış ise bu barış büyük ölçüde kültüre verilen bu önemle sağlanıyor. Başka bir açıdan Avrupa 28 üyeli bir BM gibi. BM’nin Genel Kuruluna benzeyen her konunun konuşulduğu bir Avrupa Parlamentosu var. Hatta bu parlamento BM Genel Kurulunun bir adım önünde: üye milletvekilleri milliyetlerine göre değil siyasal partilerine göre gruplar oluşturuyorlar ve parlamento çalışmalarına siyasal etiketleriyle katılıyorlar.

AVRUPA’DA EKSİK OLAN NE?
Avrupa’da eksik olan hükümet. Brüksel’deki komisyon güçlendirilmiş bir sekretarya olmanın ötesinde bir önem taşımıyor. İpler kimin elinde? İşte Avrupa’nın bütün meselesi burada.

AVRUPA’NIN DERİN GİZLİ YAPISI
28 üyeli Avrupa’yı 3 büyük esir almış durumda: siyasi açıdan Napolyon geleneğini sürdüren Fransa. Ekonomik açıdan Almanya ve arabanın freni durumunda olan her şekilde Avrupa’nın güçlenmesinin karşısında olan Amerika’nın Avrupa’daki sevgili anneannesi İngiltere. Geri kalan 25 ülke siyasi bakımdan havanda su dövüyor ve siyasi atışmalarda bu üç büyüklerden birinin dümen suyunda kürek çekiyor. Dünyanın en zengin ekonomik birliğinde siyasal görünüm bu.

Yorum
Prof. Dr. Bener Karakartal