Aile şirketleri ve kurumsallaşma

Süleyman Orakçıoğlu

Türkiye’deki ekonomik sistemi oluşturan firmaların yüzde 90’ı aile şirketlerinden oluşuyor. Bu şirketler, özellikle sürdürülebilirlik açısından çok önemle üzerinde durulması gereken yapılardır.ülkemizin yanı sıra, dünyadaki en büyük 500 şirketin yüzde 50’sinden fazlasının yine aile şirketi olduğu dikkate alındığında konunun önemi daha da artıyor.

Aile şirketlerinin en temel özelliği girişimci kurucu veya kurucular tarafından oluşması ve yönetimde aile bireylerinin yer almasıdır. Kurucu lider, şirketi belirli bir noktaya getirene kadar özel yaşamdan da fedakârlıkta bulunarak, öz veriyle yoğun tempoda çalışır. Şirket belirli bir büyüklüğe eriştikten sonra aile bireyleri içinden işi devam ettirebilecek kapasitedeki kişilerin yetişmesi, şirketin sürdürülebilirliği açısından çok önemlidir. Kurucular, tüm enerjilerini şirkete verdiğinden firma belirli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra mevcut yönetim yapısı şirketi devam ettirebilecek kapasitede değilse sürdürülebilirlik açısından mutlak surette kurumsal yönetim ilkelerini uygulamak gerekliliği ortaya çıkar. Kurumsal yönetim ilkelerinin gerekliliği yönetim yeni kuşaklara geçtikçe daha da belirgin hale gelir.

Aile şirketleri, yönetimde aileden kişilerin olması nedeniyle duygusal yönü olan işletmelerdir. Bu tür kuruluşlar da genel yönetim prensipleri olan verimlilik, karlılık gibi rasyonel kuralların yanı sıra, duygusal faktörler de hesaba katılmalı. Sürdürebilirlik açısından, kurumsal yönetim ilkeleri ve aile işletmesinin kültürü birlikte hesaba düşünülmeli.

İkinci kuşak aile bireyleri hem işletmenin içinde bulunduğu ekonomik ortam, hem de yönetim biçimindeki değişikliklerden ötürü kurucu lider grubundan farklı ve daha karmaşık sorunlarla karşı karşıya kalabiliyor.

Tüm bu karmaşık ortam içinde aile şirketlerinin sürdürülebilir olması ancak kurumsal yönetim ilkelerinin hayata geçirilmesi ile mümkün olabilir. Burada dikkate alınması gereken konu şirketi, hantal hale getirmeden kurumsallaştırabilmektir. Aile şirketi; diğer firmalar, yabancı ortaklıklar ve halka açılmaya hazır hale getirilmeli. Finansal ve stratejik ortaklıklar yoluyla kurumsallaşma ve sürdürülebilirlik sağlamalı. özellikle kurulacak yabancı ortaklıklar yoluyla, uluslararası marka olma özelliği kazanılabilir. Söz konusu ortaklıklar yoluyla sağlanacak kurumsal yönetim ve bağımsız denetim ilkeleri yoluyla atanacak yetkin profesyonel kadroların da desteği ile kurumsallık ve sürekliliğe daha sağlıklı şekilde ulaşılacak ve yeni nesle hisseler yoluyla daha kolay yönetilebilir kurumsal birşirket devredilebilecek.

Yeni Ufuklar

Süleyman Orakçıoğlu

ORKA Holding

Yönetim Kurulu Başkanı

orakcioglu@turcomoney.com