Şubat ayı Yunanistan nedeniyle stresli geçti

Doç. Dr. Yaşar Erdinç

Geçen aya baktığımızda finansal piyasalardaki gelişmeleri belirleyen temel etken Yunanistan oldu. Seçimler sonrasında iktidara gelen Başbakan Alexis Tsipras, seçim vaatlerini yerine getirebilmek adına AB ve IMF ile oldukça sert görüşmeler geçirdi. Troyka’yı sonlandıracağını söyleyen Tsipras piyasalarda ciddi streslerin oluşmasına yol açtı. çünkü Yunanistan’ın Avrupa Birliği’nden çıkması bile tartışılmaya başlandı. Bu tür bir ortamda piyasaların rahat olması beklenemezdi. çünkü Yunanistan’ın AB’den çıkması gibi bir olasılığın konuşulmaya başlanması bile önemlidir. Bu yazının yazıldığı sırada (18 Şubat 2015) Yunanistan ve Troyka görüşmeleri devam ediyordu ve 6 aylık nefes aldıracak bir anlaşmaya yakın olduğunun açıklanmasıyla piyasalar rahatladı. Bu arada, Yunanistan’ın sermaye kontrolleri uygulayacağına dair çıkan dedikoduların da küresel olarak kısa süreli bir panik yarattığını da vurgulayalım. Fakat Yunan yetkilileri bu dedikoduları yalanladılar.

Yunanistan konusunda ben ciddi bir endişe duymuyorum. Tsipras seçimin zaferiyle bol keseden sallasa da Troyka ile masaya oturup anlaşma yapmaması durumunda, bu ülkede işsizlik çok ciddi boyutlara ulaşırken, büyüme oranı yeni dipler yapar. Bu nedenle, seçim vaadi vermiş olsalar da, ülkenin durumunu seçim öncesinde çok net bir şekilde ortaya koyabildiklerini zannetmiyorum. Fakat şimdi ekonominin vahim durumunu idrak etmeye başladılar.

Geçen ayın önemli gelişmelerinden biri de, Amerika Merkez Bankası FED’in toplantı tutanaklarıydı. Son toplantıda FED’in biraz da yumuşak söylemlerde bulunması ve faiz artışı konusunda ‘sabırlı’ davranmaya devam edeceklerini vurgulamaları piyasaları rahatlattı. Yine de Haziran ayındaki toplantıda FED’in faiz artırma olasılığını yüksek görüyorum. çünkü ABD’de ekonomi çok hızlı toparlarken, istihdam hızlı bir şekilde artıyor.

İçeriye baktığımızda ise, dolar/TL kurundaki artışlar dikkati çekti. Kur 2.51 seviyelerinin üzerine çıkarken faizler yüzde 6.67 seviyelerinden 8.50 seviyelerine kadar yükseldi. 91 bin seviyesine kadar yükselmiş olan borsa ise 83 bin seviyesinin altına geriledi.

Peki neden faizler ve dolar fırladı ve borsa düştü?

Yukarıda bahsettiğim üzere önemli etkenlerden biri Yunanistan’dı. Ayrıca Merkez Bankası’dan gelen açıklamalar ve faiz konusundaki siyasi baskılar borsa ve faizi vurdu. Fakat çok önemli bir noktayı atlamamak gerekiyor. Şu an piyasalardaki stresin en önemli sebeplerinden biri, ekonomi yönetiminin en azından Haziran seçimleri sonrasında değişecek olmasıdır. çünkü hükumet kanadından gelen açıklamalara bakıldığında seçim sonrasında faizlerin hızlı bir şekilde düşürülebileceği beklentisi hâkim. Bu faktör fiyatlara yavaş yavaş girdi.

G20 toplantısı İstanbul’da yapıldı ve bu toplantılar sırasında Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Merkez Bankası’nın doğru yaptığını ve çok iyi bir ekip olduğunu savunarak son eleştirilere cevap verdi. Bunun üzerine JP Morgan’ın faiz indirimi beklentisini düşürdüğünü zannediyorum. JP Morgan daha önceki analizinde 50-75 baz puan indirim beklerken, şimdi bunu 25 baz puana düşürdü.

Finansal Analiz

Dr. Yaşar Erdinç

erdinc@turcomoney.com