Perakende mühendisliği

Süleyman Orakçıoğlu

Günümüzde hızlı gelişen perakende sektöründe daha teknik ve bilimsel çalışmalar yapılarak pratiğe uygulanması gereği ortaya çıkıyor. Küresel dünyada özellikle perakende zincirlerin organize perakende kapsamında uluslararası açılıma geçmeleriyle yönetim ve kontrol açısından verimliliği sağlama anlamında perakende mühendisliği kavramı ön plana çıkıyor. Perakende firmalarımızın yurt dışı açılımlarıyla birlikte, yurt içi satışlarda da yabancı turistlere satış oranları toplam ciro içinde yüzde 20’lere ulaşan markalarımız bulunuyor.

PERAKENDE MüHENDİSLİĞİ DERS OLARAK OKUTULMALI

Hızla büyüyen ve yurt dışı açılım gerçekleştirmeye gayret eden markalarımızın biran önce perakende mühendisliği bölümlerini faaliyete geçirmeleri gerekiyor. Perakende mühendisliği kavramı artık somut hale getirilip üniversitelerde ders olarak okutulmalı, bölümlerinin açılması düşünülmelidir. Perakende mühendisliğinin odaklanacağı başlıca konu ‘perakende matematiği’ üzerine olacaktır. Burada önemle üzerinde durulacak konu İngilizce KPI (key performance indicator) olarak adlandırılan ‘Temel Performans Göstergeleri’ olarak da adlandırılıyor.

Perakende matematiğinde kullanılacak veri sayısı arttırılabilir, fakat burada dikkat edilmesi gereken konu çok fazla veriye boğulmadan daha net analizler yapmaktır. Temel performans göstergeleri diyeceğimiz oranları, mağaza içi performans değerlendirmesi, yeni mağaza açma veya mağaza kapama kararında, personel performans yönetiminde ve şirket merkezi yönetim değerlendirme ve kontrol aşamalarında kullanabiliriz.

PERFORMANS KRİTERLERİ

Performans değerlendirmede en önemli konuların başında genel bir şirket ortalaması çıkarmak ve ortalamanın altında ve üstünde kalanları karşılaştırmak, daha da ileri giderek sağlıklı sonuç elde edebilmek açısından sektör ve benzer mağaza karşılaştırmaları yapmaktır. Başarılı netice alabilmek için veriler periyodik olarak ve dönemsel karşılaştırmalarla izlenmeli ve değerlendirilmelidir.

Başlıca göstergelerin neler olduğuna kısaca değinelim;

• Satışa dönüşüm oranı: mağazaya giren kişilerin kaçına satış yapılabildiği,

• Metrekare başına satış: mağazanın her bir metrekaresi başına düşen ciro oranı,

• Ciro/kira oranı: mağaza cirosu kiranın ne kadarını karşıladığı,

• Fatura başına adet: kesilen her bir faturanın kaç adet üründen oluştuğu.

Söz konusu göstergelere klasik anlamda mağaza başına kârlılığı da her zaman eklemeliyiz. Merkez yönetim açısından konuya baktığımızda nakit yönetimi, üretim planlama ve stok devir hızı gibi konuların mühendislik bakış açısıyla değerlendirilmesi gerekiyor.

Performans göstergeleri bize sistem içindeki sorunlu mağazaların hangileri olduğunu ve hangi konularda diğer mağazalardan ayrıştığını göstererek tedbir almamıza yardımcı olacaktır.

Yeni Ufuklar

Süleyman Orakçıoğlu

ORKA Holding

Yönetim Kurulu Başkanı

orakcioglu@turcomoney.com