Şeffaflık ve iç denetim

Ali Kamil Uzun

Küreselleşme, teknolojinin gelişimi ve bilgi toplumunun sınırsız olanakları ile denetim mesleğinin dünya ile birlikte yeniden yapılandığı bir süreç başlamıştır. Yaşadığımız bilgi çağında rekabet ve değişim, hızlı ve yoğun bilgi kullanımının değerini arttırdı ve bilgi stratejik bir önem kazandı. Bilgi çağında stratejik bilgi mesleği olarak iç denetçilerden beklentilerin arttığı görülüyor.

İç denetim mesleğinin işlevlerinin arttığı, zenginleştiği bir dönem başlamış, iç denetimden talep edilen hizmetler arttı. İç denetimin klasik görev tanımlarına bilinen işlevlerinin yanı sıra kurumsal yönetim, risk yönetimi konularında yeni görev alanları eklendi. Şeffaf ve güvenilir mali bilgilere duyulan ihtiyaç arttı. üretilen mali bilgi ve raporlamanın şeffaf ve güvenilir olmamasının işletmeler ve ilgili taraflar için bir itibar kaybı ve varlıklarını yok edici sonuçları iç denetçilerin toplumdaki rol ve sorumluluklarının değerlendirilmesini zorunlu kılıyor.

TEKNOLOJİ DESTEKLİ DENETİM VE RAPORLAMA DöNEMİ

Küreselleşme ve artan uluslararası ticaret ve çokuluslu şirketler nedeniyle ortak işletme dili kullanma zorunluluğu doğdu ve iç denetimin ortak standartlarla yapılması mecburi hale geldi. İç denetçilerin değişimin getirdiği bu yeni rol ve sorumluluklara uyum sağlaması, teknolojinin sağladığı hız ve verim artışı ile emek ve zaman tasarrufunun getirdiği avantajları kullanarak işlevini stratejik akıl ortaklığına dönüştürmesi gerekiyor. Bu nedenle iç denetçilerin teknoloji destekli denetim ve raporlama uygulamalarında kendilerini geliştirmesi, teknolojiyi bugüne kadar yaptığı işleri basitleştirmenin ötesinde işlevlerine yeni hizmet alanları eklemek için kullanarak profesyonel değerlerini arttırmaları bekleniyor.

İç denetim mesleğinin gelişiminde; profesyonelleşme, kurumsal işletme yönetimi, kamu mali yönetiminde yapılan düzenlemeler; bankacılık, finans ve sermaye piyasalarının gelişimi ve kurumsallaşması; toplumun sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimi ile eğitime verilen önem etkili oluyor. Bu faktörlerin gelişimini etkileyen kurumsal tarafların politika ve düzenlemeleri ile denetim uygulamalarını desteklemeleri, iç denetim mesleğinin gelişimi, kamu yönetimi ve iş dünyasındaki rolünün güçlendirilmesi, şeffaf ticaret düzeni, küresel rekabet içinde işletmelerin varlıklarını sürdürmesi açısından önem taşıyor.

Küresel düzenlemeler ve gelişmeler sonucu, saydamlığa ulaşmada iç denetçinin rolü; işletmenin pay ve menfaat sahipleri, kamu yönetimi ve düzenleyici otoriteler ile ilişkileri ve sorumlulukları açısından irdelenmelidir. İç denetçinin tüm bu tarafların beklentilerini karşılayabilmesi için mesleki yetkinliklerini sürekli geliştirmesi öngörülüyor. İç denetçiler mesleki yetkinliklerini geliştirdiklerini mesleki ruhsat ve sertifika sahibi olarak belgelendirmelidirler. Uluslararası iç denetim standartlarının öngördüğü kalite güvence geliştirme programlarının bağımsız dış değerlendirmesini yaptırmalıdırlar.

İç DENETçİ KAMU VE İŞ DüNYASINDA ROL MODEL OLMALI

Mesleki etik kurallar ve standartlar çerçevesinde hizmet sunan, güvence sağlayan iç denetçi kamu yönetimi ve iş dünyasında örnek bir rol model olmalı, yol gösterici, eğitici ve danışman yönleriyle katma değer sağlamalıdır. İç denetçi, kamu yönetimi ve iş dünyasındaki saydamlık için rol ve sorumluluklarını etkili bir şekilde yerine getirebilmesi için uygulamacılığının yanı sıra, yol gösterici, danışman, eğitici yönleri ve sosyal liderliği ile inisiyatif almalıdır.

İç denetimin kurumlara sağlayacağı bu şeffaflık kurumsal şeffaflığı, kurumsal şeffaflık iş dünyasında şeffaflığı, iş dünyasındaki şeffaflık da toplumsal şeffaflığı sağlayacaktır.

Otokontrol

Ali Kamil Uzun

Türkiye İç Denetim Enstitüsü Kurucu Başkanı

Deloitte Türkiye Yönetim Kurulu Danışmanı

uzun@turcomoney.com