2019 yılındaki tehlike

Ekonomist Mahfi Eğilmez 2019 yılına dair uyarılarda bulundu. “2019 yılında küresel likiditede daralma olacak” diyen Eğilmez, “Fed’in faiz artırımı konusunda eski kararlılığının pek kalmadığı görüşü yaygınlaşmaya başlamış olsa da parasal sıkılaştırmayı durduracağına ya da erteleyeceğine ilişkin bir belirti henüz yok. Bu durumda Fed, planlandığı gibi devam ederse 2019 yılında piyasalardan 600 milyar dolar daha çekecek ve sterilize edecek” dedi.

BBC Türkçe’deki yazısında 2019’daki risklere dikkat çeken Mahfi Eğilmez 2019 yılında Fed’in parasal sıkılaştırmaya, miktarı 600 milyar dolara çıkararak devam etmesinin ve ona bir süre sonra Avrupa Merkez Bankası’nın eşlik edecek olmasının başta kırılgan beşli olmak üzere dış kaynak ihtiyacı olan ekonomiler için oldukça sorunlu bir yılın habercisi olacak gibi durduğunu ifade etti.

Kırılgan 5’li arasında Türkiye’nin görünümüne parantez açan Eğilmez şunları kaydetti:

“Uzunca bir süredir Türkiye’nin de aralarında bulunduğu beş ülkeye (Brezilya, Endonezya, Hindistan, Güney Afrika ve Türkiye) kırılgan beşli adı veriliyor. Zaman içinde bu grupta bazı değişiklik önerileri yapılmış olsa da genel kabul bu beş ülkenin bir arada değerlendirilmesi yönünde olmaya devam ediyor.

Bu beş ülkenin böyle bir grup içinde toplanmasının ortak nedenleri arasında yüksek enflasyon, zayıf büyüme, yüksek dış açık ve sıcak paraya olan yüksek bağımlılık geliyor.

Bu sayılan nedenler bu ülkelerin ABD Merkez Bankası Fed politikalarından en fazla etkilenen ülkeler olmasına yol açıyor.

Bu beş ülkenin para birimlerinin Dolar karşısındaki son durumu, geçen yıl sonuna göre karşılaştıkları değer kayıpları, güncel enflasyon oranları ve Merkez Bankası faizleri aşağıdaki tabloda karşılaştırmalı olarak yer alıyor.

Geçen yıl sonuna göre paraların Dolar’a göre değer kaybına bakacak olursak Türkiye hariç değer kaybı ortalaması yüzde 11,6 olarak çıkıyor.

Buna karşılık Türk Lirası’nın değer kaybı yüzde 41,6. Türk Lirası diğerlerinin para birimine göre yaklaşık 4 kat fazla değer kaybetmiş.

Bu ülkelerin enflasyon oranlarının Türkiye hariç ortalaması yüzde 3,98. Türkiye’deki enflasyon oranı ise yüzde 25,24.

Merkez Bankası faiz oranlarına bakarsak benzer bir fark görüyoruz. Türkiye Merkez Bankası bu ülkelerin merkez bankalarının neredeyse 4 katı yüksek faizle bankaları fonluyor.

2019 yılındaki tehlike

2019 yılında küresel likiditede daralma olacak. Gerçi Fed’in faiz artırımı konusunda eski kararlılığının pek kalmadığı görüşü yaygınlaşmaya başlamış olsa da parasal sıkılaştırmayı durduracağına ya da erteleyeceğine ilişkin bir belirti henüz yok.

Bu durumda Fed, planlandığı gibi devam ederse 2019 yılında piyasalardan 600 milyar dolar daha çekecek ve sterilize edecek.

Eğer gidişat değişmezse Avrupa Merkez Bankası’nın da bu yılın son çeyreğinde azaltarak durdurmaya yöneldiği parasal genişlemeyi 2019 yılında durduracağı ve Fed gibi sıkılaştırmaya başlayacağı öngörülüyor.

İngiltere Merkez Bankası henüz Brexit meselesi tam olarak bir çözüme kavuşmadan bir adım atmaya taraftar görünmüyor.

Japonya Merkez Bankası ise henüz parasal genişlemeyi durdurmaktan oldukça uzak bir konumda bulunuyor.

2019 yılında Fed’in parasal sıkılaştırmaya, miktarı 600 milyar dolara çıkararak, devam etmesi ve ona bir süre sonra Avrupa Merkez Bankası’nın eşlik edecek olması başta kırılgan beşli olmak üzere dış kaynak ihtiyacı olan ekonomiler için oldukça sorunlu bir yılın habercisi olacak gibi duruyor.

Buradaki en ciddi sorun daralan küresel likiditeye ulaşmak için bu ekonomilerin birbiriyle rekabet içine girmesinin faizleri yukarıya çekecek olması.”

(…)

Yazının tamamı için https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46286933