– Enflasyonla mücadele kapsamında Merkez Bankası liderliğinde uygulanan para politikasına paralel olarak maliye politikası tarafında da özellikle 7524 sayılı torba yasa ile getirilen vergi düzenlemeleri yıla damgasını vurdu. Bu düzenlemelerin çoğu günlük yaşamımızı 2025 yılında etkilemeye başlayacak. Bu düzenlemelerin bir kısmı yeni vergilerden oluşuyor, bir kısmı ise mevcut istisna ve indirim haklarını daraltarak vergi yükü getiriyor.
– 2025’in önceki yıllara kıyasla daha ağır bir vergi ve ceza yüküyle gelmesini bekliyoruz. Kasım 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 574 sıra nolu vergi usul kanunu Genel Tebliği ile 2024 yılı için yeniden değerleme oranı %43,93 olarak tespit edildi. Böylece 1 Ocak 2025’den itibaren; motorlu taşıtlar vergisi, emlak vergisine esas değerler, maktu vergi cezaları, trafik cezaları ve maktu harçlar bu oranda artırıldı.
– 1 Ocak 2025’den geçerli olmak üzere, yeniden değerleme oranına paralel bazı önemli vergi düzenlemeleri de yapıldı. Birinci dilim: 110.000 liradan 158.000 liraya, ikinci dilim: 230.000 liradan 330.000 liraya, üçüncü dilim: 580.000 liradan 800.000 liraya, dördüncü dilim: 3.000.000 liradan 4.300.000 liraya, günlük yemek parası istisna tutarı 170 liradan 240 liraya, yol parası istisna tutarı 88 liradan 126 liraya çıkarıldı.
– Kira geliri istisnası 33.000 liradan 47.000 liraya, değer artış kazancı istisnası 87.000 liradan 120.000 liraya, arazi kazançları istisnası 200.000 liradan 280.000 liraya yükseltildi. Gider olarak dikkate alınabilecek kira bedeli 26.000 liradan 37.000 liraya, amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli sınırı 1.500.000 liradan 2.100.000 liraya yükseltildi.
– Fatura düzenleme sınırı (doğrudan gider yazılabilecek demirbaş tutarı) 6.900 liradan 9.900 liraya çıkarıldı. İndirimli Oran KDV iadesi için alt sınır 2024 yılı için 90.800 lira iken, 2025 yılı için 130.700 lira olarak güncellendi. Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelere sağlanan kazanç istisnası ihracat gelirleri ile sınırlandırıldı. GYO ve GYF’lere Kurumlar Vergisi istisnası kar dağıtılması şartına bağlandı.
– Katma Değer Vergisindeki indirim hakkına önemli sınırlamalar getirildi. 7524 sayılı Kanun ile yapılan bir başka düzenlemeye göre, işletmelerde beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek. Bu kapsama giren katma değer vergisi, sonraki döneme devreden katma değer vergisi hesabından çıkarılarak özel bir hesaba alınacak.
– Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespit uygulaması getirildi. 2.8.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanununa “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” başlıklı 32/C maddesi eklendi. Buna göre, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32 ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi; indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamayacak.
– Elektronik ticarette stopaj oranı %1 olarak belirlendi. Kâr payı stopaj oranı %15’e çıkarıldı. 2025’te vergi cezaları can yakacak. Usulsüzlük Cezaları 14 ila 42 kat arasında artırıldı. Özel Usulsüzlük Cezaları 5 ila 40 kat arasında artırıldı. Özetle 2025 yılında halkı ve tüm mükellefleri, ağır vergi yükü ve cezası ile karşı karşıya kalacak. Peki bu yükü taşımaya hazır mısınız?
2024 yılı vergi ve muhasebe dünyasında oldukça yoğun geçti. Yıl boyunca enflasyon muhasebesi hep tartışmaların odağında oldu. Bununla beraber enflasyonla mücadele kapsamında Merkez Bankası liderliğinde uygulanan para politikasına paralel olarak maliye politikası tarafında da özellikle 7524 sayılı torba yasa ile getirilen vergi düzenlemeleri yıla damgasını vurdu.
Bu düzenlemelerin çoğu günlük yaşamımızı 2025 yılında etkilemeye başlayacak. Geçen yılın toz dumanı içinde hayal meyal hatırladığımız vergi düzenlemelerinin bazılarını gözden geçirelim. Bunların bir kısmı bizi yeni vergilerle tanıştırıyor, bir kısmı da mevcut istisna ve indirim haklarını daraltarak vergi yükü getiriyor. Stopaj oranlarının artırılması gibi düzenlemeler ise sadece Hazinenin nakit girdisini öne çekmekle yetiniyor gibi görünse de yüksek enflasyonlu ortamda bunlar da aslında özel kesimden devlet hazinesine reel kaynak aktarımı anlamına geliyor.
Sonuç olarak 2025’in önceki yıllara kıyasla daha ağır bir vergi ve ceza yüküyle gelmesini bekliyoruz; gelin bunlara birlikte bakalım.
1.2024 YILI YENİDEN DEĞERLEME ORANI %43,93 OLARAK BELİRLENDİ
Her yıl Ekim’den Ekim’e 12 aylık ortalamalara göre üretici fiyatları (Yİ-ÜFE) endeksinde meydana gelen artış o yılın yeniden değerleme oranı olarak kabul edilerek ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca kamuoyuna duyuruluyor. Artık toplumun geniş kesimlerince biliniyor ki, bu oran gelir vergisi tarife dilimlerinden, damga vergilerine, harçlardan cezalara kadar çok sayıda vergi parametresini etkiliyor. Ve aynı zamanda istisna ve beyan sınırları gibi vergi eşiklerinin de otomatik olarak belirlenmesine yol açarak, küçük de olsa rahatlamalar sağlıyor.
Kasım 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 574 sıra nolu vergi usul kanunu Genel Tebliği ile 2024 yılı için yeniden değerleme oranı %43,93 olarak tespit edildi. Böylece 1 Ocak 2025’den itibaren;
*Motorlu Taşıtlar Vergisi
*Emlak Vergisine esas değerler
*Maktu Vergi Cezaları (Birinci ve ikinci derece usulsüzlük cezaları ile özel usulsüzlük cezaları)
*Trafik Cezaları
*Maktu Harçlar (Örn. Pasaport, sürücü belgesi, yurt dışına çıkış harçları, yolcu beraberinde getirilen telefon harcı) bu oranda artırıldı.
1 Ocak 2025’den geçerli olmak üzere, yeniden değerleme oranına paralel bazı önemli vergi düzenlemeleri de yapıldı. İşte bazı ana başlıklar:
GELİR VERGİSİ DİLİMLERİ
*Birinci dilim: 110.000 liradan 158.000 liraya,
*İkinci dilim: 230.000 liradan 330.000 liraya,
*Üçüncü dilim: 580.000 liradan 800.000 liraya,
*Dördüncü dilim: 3.000.000 liradan 4.300.000 liraya yükseltildi
Çalışan Hakları ve İstisnalar
*Günlük yemek parası istisna tutarı 170 liradan 240 liraya,
*Yol parası istisna tutarı 88 liradan 126 liraya çıkarıldı
Kira Geliri ve Diğer Kazançlara ilişkin Hadler
*Kira geliri istisnası 33.000 liradan 47.000 liraya,
*Değer artış kazancı istisnası 87.000 liradan 120.000 liraya,
*Arazi kazançları istisnası 200.000 liradan 280.000 liraya yükseltildi.
Binek Otomobillere İlişkin Sınırlamalar
*Gider olarak dikkate alınabilecek kira bedeli 26.000 liradan 37.000 liraya,
*Amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli sınırı 1.500.000 liradan 2.100.000 liraya yükseltildi.
*Fatura Düzenleme Sınırı (Doğrudan Gider Yazılabilecek Demirbaş tutarı) 6.900 liradan 9.900 liraya çıkarıldı
*İndirimli Oran KDV İadesi İçin Alt Sınır 2024 yılı için 90.800 lira iken, 2025 yılı için 130.700 lira olarak güncellendi
2.KURUMLAR VERGİSİ’NDEKİ BAZI İSTİSNALAR DARALTILDI
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yaptırılan etki analizlerine göre Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan vergi istisnaları önemli tutarda vergi maliyetine yol açıyor. 2023 ve 2024 yılında yapılan yasal düzenlemelerle bu istisnaların bir kısmı daraltıldı. Kurumların 2025 yılı vergi matrahında artışa neden olabilecek bazı başlıklar şöyle:
İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnası Oranı %50’ye Düşürüldü
*Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesine göre; kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde bulundurdukları iştirak hisseleri, aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri, rüçhan hakları ve 5/1-a bendi kapsamında istisna kazançlarına kaynak teşkil eden yatırım fonlarının katılma paylarının satışından elde edilen kazançların %75’lik kısmı kurumlar vergisinden müstesnadır.
*9160 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu %75’lik istisna oranı %50’ye düşürüldü.
*Düzenleme 27 Kasım 2024 tarihinde yürürlüge girdi.
Serbest Bölgelerde Faaliyette Bulunan İşletmelere Sağlanan Kazanç İstisnası İhracat Gelirleri ile Sınırlandırıldı
*02.08.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7524 sayılı torba yasa ile yapılan önemli değişikliklerden biri “serbest bölge kazanç istisnası” ile ilgilidir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin ilk cümlesinde yer alan “imal ettikleri ürünlerin” ibaresi “imal ettikleri ürünlerin yurt dışına” şeklinde değiştirildi. Böylece, önceden “imal edilen ürünlerin satışından elde edilen kazanç” istisna kapsamındayken 7524 sayılı Kanun sonrasında, üretilen ürünlerin yurt dışına satışından elde edilen kazanç istisnaya konu edilecek.
*Düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Ocak 2025’dir.
GYO VE GYF’LERE KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI KAR DAĞITILMASI ŞARTINA BAĞLANDI
*7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle 1.1.2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere, Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-d maddesinde düzenlenen fon ve ortaklıkların (emeklilik fonları hariç) bentte öngörülen kazanç istisnasından yararlanabilmeleri için, taşınmaz gelirlerinin %50’sini elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar dağıtmaları şartı getirildi. Konu esas itibariyle gayrimenkul yatırım fon ve ortaklıklarını ilgilendiriyor.
*Bu madde ile, taşınmazlara yatırım yapan fon ve ortaklıkların, ticari mal niteliğinde olanlar dahil sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançların %50’sinin, maddede öngörülen süre içerisinde ortaklarına kâr payı olarak dağıtmaları istisnanın temel koşulu olarak düzenlenmiş bulunuyor.
*Kâr dağıtım şartının yerine getirilemediği durumlarda kurumlar vergisi istisnasından yararlanılamayacağı ve uygulanan istisna iptal edileceği için kurumların bu fon ve ortaklıklardan sağladıkları istisna uygulanmamış kâr payı gelirlerine iştirak kazancı istisnası uygulanması gerekir.
*İstisna uygulanmayan kurum kazançları üzerinden yatırım fon ve ortaklıkları KVK’nın 32’nci maddesi uyarınca %30 kurumlar vergisi ödeyecekler.
3.KATMA DEĞER VERGİSİNDEKİ İNDİRİM HAKKINA ÖNEMLİ SINIRLAMALAR GETİRİLDİ
Birleşme, Devir ve Bölünme İşlemlerinde, Devreden KDV ve İade Hakkının Vergi İncelemesi Şartına Bağlanması
*2/8/2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Kanun ile yapılan önemli düzenlemelerden biri birleşme, devir, nev’i değişikliği, bölünme gibi işlemler için iki kere düşünmeyi gerektiriyor.
*2 Ağustos 2024 öncesindeki uygulamada, şirketlerin birleşme, devir ve bölünme işlemleri dolayısıyla faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergiler, faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından indirim konusu yapılabiliyordu.
*7524 sayılı torba yasa ile yapılan değişiklikle, faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerin bünyesinde bulunan söz konusu sonraki döneme devreden KDV tutarlarının devralan şirkette indirilecek KDV olarak kullanılabilmesi için, bu KDV’nin doğruluğuna ilişkin gerekli incelemenin Vergi Usul Kanununda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın yapılması ve inceleme sonucuna göre indirim hakkının verilmesi düzenleniyor.
Düzenleme 2/8/2024 tarihinde yürürlüğe girdi.
Beş Yıl Süreyle İndirilemeyen KDV’nin İndirim Hesabından Çıkartılması
*7524 sayılı Kanun ile yapılan bir başka düzenlemeye göre, işletmelerde beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek.
*Bu kapsama giren katma değer vergisi, sonraki döneme devreden katma değer vergisi hesabından çıkarılarak özel bir hesaba alınacak. Özel hesaba alınan katma değer vergisi için mükellefler tarafından üç yıl içinde başvurularak vergi incelemesi yapılması talep edilebilecek.
*Talep tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yapılacak vergi incelemesi sonucunda bahse konu katma değer vergisi, Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın, incelemenin tamamlandığı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek. Bu suretle talepte bulunulmayan katma değer vergisinin gider yazılması mümkün olmayacak.
*Bu hükümler 1 Ocak 2030 tarihinde yürürlüğe girecek.
4.YENİ GELEN VERGİ UYGULAMALARI
Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespit uygulaması getirildi
*7524 sayılı kanunla yapılan önemli değişikliklerden bir tanesi de ticari veya mesleki faaliyetleri yönünden mükellefiyeti olanların vergi tarhiyatına esas olacak kazançlarının tespitine yönelik olarak getirilen bir vergi güvenlik müessesesidir. Yürürlük tarihi 1 Ocak 2025 olup kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanacak.
*Mükelleflerin gerçek hasılatlarının doğru şekilde tespit edilmesini ve vergi matrahının belirlenmesi gerekçesiyle getirilen bu uygulamanın ana hatlarıyla şöyle yapılması bekleniyor.
*Yoklamalar:
*Mükelleflerin günlük hasılatları, bir ayda en az üç, bir takvim yılında ise en az on iki yoklama ile tespit edilir.
*Yoklamalar sonucunda tespit edilen günlük hasılat tutarları, mükelleflerin beyan ettiği gelirlerle karşılaştırılır.
*Günlük Ortalama Hasılat:
*Yoklama yapılan günlerde belirlenen günlük hasılat tutarlarının toplamı, yoklama gün sayısına bölünerek günlük ortalama hasılat elde edilir.
*Bu ortalama, mükellefin fiilen çalıştığı gün sayısıyla çarpılarak aylık ve yıllık hasılat tutarları hesaplanır.
*Vergi Matrahının Belirlenmesi:
*Tespit edilen hasılat tutarları ile mükelleflerin beyan ettiği tutarlar karşılaştırılacak. Eğer fark %20’den fazla ise mükellefler izaha davet edilir.
Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Düzenlemesi
*2.8.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanununa “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” başlıklı 32/C maddesi eklendi. Buna göre, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32 ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi; indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamayacak.
*Maddede yer alan “indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı” ibaresi, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı ifade ediyor.
*Yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplanırken;
*İştirak kazancı istisnası,
*Emisyon primi istisnası,
*Risturn istisnası,
*Sat-kirala-geri al istisnası,
*Kira sertifikası ihracı amacıyla her türlü varlık ve hakların satışından doğan kazanç istisnası,
*Sahip oldukları taşınmazlardan elde edilen kazançlar dışında yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazanç istisnası,
*Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlara ilişkin kurumlar vergisi matrah indirimi,
*Korumalı işyerlerine ilişkin kurumlar vergisi matrah indirimi,
*Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar,
*Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar,
*Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında vergiden istisna edilen kazançlar,
*Kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilen Ar-Ge ve tasarım indirimleri,
yurt içi asgari kurumlar vergisinin hesaplanmasında kurum kazancından düşülür. Bir başka deyişle sayılan istisna ve indirimler üzerinden asgari kurumlar vergisi hesaplanmaz.
*Uygulamanın detaylarına ilişkin kurallar 28.9.2024 tarihli Resmî Gazete’de “Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 23)” ile açıklandı.
*Söz konusu madde 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara uygulanacak.
Küresel Asgari Vergi Uygulamasının Getirilmesi
7524 sayılı Kanun’la, Kurumlar Vergisi aKanununa “Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi ve Geçici Maddeler” başlıklı 5. Kısım eklenmiştir. Bu kısım, ilgili çok uluslu işletmelerin:
*Vergi yükümlülükleri,
*Vergi oranları,
*Matrah belirleme yöntemleri,
*İstisna ve muafiyetleri gibi hususları detaylı olarak düzenliyor.
*Bu düzenleme, OECD’nin Kapsayıcı Çerçeve (Inclusive Framework) süreci çerçevesinde benimsenen Küresel Asgari Vergi Uygulaması ile uyumlu olup, uluslararası ticaret ve ekonomik iş birliğinin önemli bir parçasıdır. Uygulama, vergi tabanı aşındırma ve kar kaydırma (Base Erosion and Profit Shifting, BEPS) sorunlarını ele almayı hedefleyen 15. Eylem Planı’nın bir parçasıdır.
*Düzenlemenin amacı, çok uluslu şirketlerin farklı ülkelerdeki düşük vergi oranlarından yararlanarak vergi yükümlülüklerini düşürme stratejilerinin önüne geçmek ve vergi rekabetini azaltarak uluslararası vergi adaletini teşvik etmektir.
*Küresel Asgari Verginin kapsamına Dünya genelinde yıllık konsolide hasılatı 750 milyon Euro karşılığı Türk Lirasını aşan çok uluslu işletmeler giriyor.
*Asgari kurumlar vergisi oranı %15’tir. Kapsama giren şirketlerin efektif kurumlar vergisi oranı %15’in altına düştüğünde, tamamlama amaçlı ek vergi alınacak.
*Küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi, gelirin dahil edilmesi esası ve yetersiz vergilendirilmiş ödemeler esası olmak üzereiki farklı esasa göre belirlenir.
*Gelirin dahil edilmesi esası kapsamında küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin mükellefi, kapsama giren çok uluslu işletmelerin Türkiye’de yerleşik nihai ana işletmesi, ara ana işletmesi veya kısmen sahip olunan ana işletmesidir.
*Yetersiz vergilendirilmiş ödemeler esası kapsamında küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin mükellefi; nihai ana işletmesi, ara ana işletmesi veya kısmen sahip olunan ana işletmesi Türkiye’de yerleşik olmayan çok uluslu işletme gruplarına bağlı Türkiye’de yerleşik, yatırım işletmeleri hariç, bağlı işletmelerdir.
*Kanun, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren başlayan mali yıllar için geçerli olacak şekilde uygulanıyor.
*Yetersiz Vergilendirilmiş Ödemeler Kuralı ise 1 Ocak 2025 itibarıyla başlayan mali yıllar için uygulanacak.
5.STOPAJ ORANLARINDAKİ DÜZENLEMELER
Elektronik Ticarette Stopaj Oranı %1 Olarak Belirlendi
*2.8.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 7524 sayılı Kanun ile yapılan yeni bir düzenleme de Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 15 ve 30 uncu maddelerinde yapılan değişiklikle, elektronik ticaret alanında faaliyette bulunan mükelleflere yönelik stopaj uygulaması getirilmiş olmasıdır. Amacı kayıt dışılıkla mücadele etmek ve vergi güvenliğini sağlamak olarak izah edilen bu yeni uygulamaya ilişkin stopaj oranı 22.12.2024 tarihli ve 9284 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile %1 olarak belirlendi.
Düzenleme 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlük kazandı.
*Buna göre, aşağıda belirtilen kişi ve kurumlara 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamına giren faaliyetleri dolayısıyla yapılacak ödemeler stopaja tabi olacak.
*Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişilere (hizmet sağlayıcılar) yapılacak ödemeler,
*Elektronik ticaret pazar yerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarına yapılacak ödemeler,
*Stopaj yapmakla yükümlü olanlar;
*Aracı hizmet sağlayıcıları (Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişiler) ve
*Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarıdır.
Kâr Payı Stopaj Oranı %15’e Çıkarıldı
*22.12.2024 tarihli ve 32760 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 9286 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kâr payı dağıtımındaki vergi stopajı %10’dan %15’e çıkarıldı.
*Karar, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olup; kurumlar bu tarihten itibaren kar dağıtımlarında %15 vergi kesintisi yapacaklar. Bununla birlikte, yabancı sermayeli şirketler için çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarında daha düşük oranlar yer alması halinde, yabancı ortağa yapılacak kar dağıtımında bu avantajlı oran kullanılacak.
*Gelir Vergisi beyannamesi veren gerçek kişi ortakların elde ettiği temettüdeki toplam vergi yükü değişmiyor; ancak nakit akışı yönünden yüksek enflasyona karşı bir dezavantaj söz konusu oluyor.
*Yeni stopaj oranı aşağıda belirtilen türdeki ortakların elde ettiği temettülerde ise ek vergi yüküne neden oluyor:
*Gelir Vergisi Kanunu’na göre beyan zorunluluğu olmayan ortaklar açısından nihai vergi yükünde %5 artış söz konusu olacak.
*Yabancı ortaklar açısından nihai olarak Türkiye’den elde edecği temettü üzerinde %5 vergi artışı söz konusu olacak.
*Vakıf, dernek gibi vergi mükellefiyeti olmayan kurumlar için yine vergi yükü %5 artacak.
6.MEVDUAT, FON VE BONO GETİRİLERİNE UYGULANAN STOPAJ ORANLARI
*Özellikle son iki yıldan beri enflasyonla mücadele kapsamında uygulanmakta olan para politikasını desteklemek amacıyla mevduat ve fon getirileri üzerindeki stopaj oranları düşük tutulmaktaydı.
*2024 yılında önce, kur korumalı hesaplardan elde edilen faiz ve kâr payları için uygulanmakta olan %0’lık tevkifat oranı, vadesine göre %7,5 ve %5 olarak 1 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere yeniden belirlenmişti.
*Bunu takiben, 1 Kasım 2024’de Resmî Gazete’de bazı stopaj oranlarında değişiklik yapan 9075 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı yayınlandı.
*Bu Karar ile Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesinde yer alan bazı kazanç ve iratlardan (kur korumalı mevduatlar, Türk Lirası mevduat faizi ve kar payı gelirleri, banka tahvil ve bonoları) yapılacak stopaj oranlarını düzenleyen 2006/10731 sayılı Karar’da değişiklik yapılarak, bu stopaj oranları %2,5 artırıldı.
*2024’ün son günlerinde Merkez Bankası tarafından yapılan faiz indirimi de gösteriyor ki, 2025 yılında Hazine ve Maliye Bakanlığı mevduat, fon ve bono getirilerini vergilemekte daha cesaretli adımlar atacaktır. Mükelleflerin hazine yönetiminde de daha yüksek vergi yükü taşımaya hazırlıklı olması gerekiyor.
7.2025’TE VERGİ CEZALARI CAN YAKACAK
*2025 yılında alışılmadık ölçüde yüksek vergi cezaları ile karşılaşırsak şaşırmayalım. Yazının başında belirttiğimiz ve her sene alıştığımız şekilde yeniden değerleme oranlarına paralel olarak artırılan cezalardan bahsetmiyorum. Gerçekten yükselen cezaları izah etmek istiyorum.
Usulsüzlük Cezaları 14 ila 42 kat arasında artırıldı
*2025 yılında usulsüzlükler için uygulanacak cezalar 2.8.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 7524 sayılı Kanun ile oldukça yüksek oranlarda artırıldı. Önceki yıllarda yeniden değerleme oranına paralel olarak güncellenmekteydi.
*Aşağıdaki tabloda “Eski” sütununda yer alan rakamlar 2023 sonunda yeniden değerleme oranı ile güncellenen ve 2024 yılında Ağustos ayına kadar uygulanan ceza tutarlarını göstermektedir. “Yeni” sütununda ise yasa çıkarılarak artırılan yeni ceza tutarları yer almaktadır. Bunlar 2 Ağustos 2024’den beri yürürlüktedir.
*Tablodan görüleceği gibi, usulsüzlük cezaları 14 kat ile 42 kat arasında artırıldı. Usulsüzlük cezaları beyanname verilmemesi ya da geç verilmesi, yasal defterlerin tutulmaması, ibraz edilmemesi, bazı beyan ve bildirim yükümlülüklerinin zamanında yerine getirilmemesi, Vergi Usul Kanunu’nun kayıt düzenine uyulmaması gibi fiiller için kesiliyor. Demek ki 2025 yılında usule ilişkin yükümlülüklere daha çok önem vermemiz ve dikkatli ve özenli meslek mensuplarından hizmet almayı tercih etmemiz yerinde olacaktır.
Özel Usulsüzlük Cezaları 5 ila 40 kat arasında artırıldı
*Bilindiği gibi özel usulsüzlük cezaları vergi hukukumuzdaki en ağır cezaları oluşturmaktadır. Genel olarak kayıt dışı çalışmayı önlemeyi amaçlayan bu cezalar fatura, makbuz, satış fişi, sevk irsaliyesi gibi belgelerin alınmaması, verilmemesi, düzenlenmemesi ya da gerçeğe aykırı tutarları üzerinden düzenlenmesi; elektronik defter belge düzenine uyulmaması, muhasebe standartlarının ihlali gibi çok sayıda fiille ilgili olarak kesiliyor.
*Vergi Usul Kanunu’nun 353’üncü maddesinde düzenlenen bu fiillere ilişkin cezalar her yıl yeniden değerleme oranları ile güncellenmekte iken, 2025 yılında usulsüzlükler için uygulanacak cezalar 2.8.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 7524 sayılı Kanun ile oldukça yüksek oranlarda artırıldı.
*7524 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler cezaları artırmakla kalmadı:
*Belge düzenlenmemesi veya elektronik belge düzenine uyulamaması durumunda ilk tespitten sonrasındaki tespitlerde artırımlı ceza uygulaması getirildi
*Vergi mükellefiyeti olmayan kişiler belge alınmaması durumunda yüksek tutarlı cezalara muhatap kılındı, ancak bu kişilerin durumu beş iş günü içerisinde idareye bildirilmesi halinde, bunlar adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyeceği hüküm altına alındı. Bu durumda, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası üç kat olarak uygulanacak
*Başkalarına ait hesaplar veya cihazlar kullanılarak ödeme alanlar için ciddi cezalar getirildi, POS cihazlarının yanlış kullanımı da cezalandırılacak fiiller arasına katıldı.
*Aşağıdaki tabloda “Eski” sütununda yer alan rakamlar 2023 sonunda yeniden değerleme oranı ile güncellenen ve 2024 yılında Ağustos ayına kadar uygulanan ceza tutarlarını gösteriyor. “Yeni” sütununda ise yasa çıkarılarak artırılan yeni ceza tutarları yer almaktadır. Bunlar 2 Ağustos 2024’den beri yürürlükte.
· fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzunun,
· perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca düzenleme zorunluluğu getirilen belgelerin
· düzenlenmemesi, kullanılmaması, bulundurulmaması verilmemesi, alınmaması,
· bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi,
· bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlenmesi,
· bu belgelerin hiç düzenlenmemiş sayılması
2. tespit 20.000 TL
3. tespit 30.000 TL
4. tespit 40.000 TL
5. tespit 50.000 TL
6. tespit ve sonrasında her biri için 100.000 TL
7524 sayılı Kanun ile getirilen usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları ile ilgili düzenlemeler ayrı bir yazı konusu oluşturabilecek kadar detaylı ve önemlidir. Bu bölümde konunun kısaca ve ana hatlarıyla ele alınmış olduğunu göz önünde bulundurmak gerekir. Daha fazla bilgiyi ve güncellemeleri mali danışmanlarınızdan almanızı öneririm.
8.OLAĞAN ŞÜPHELİ: ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ
Yeni yılda vergi yükü artışları söz konusu olduğunda her zamanki potansiyel adayımızı görmezden gelemeyiz. Kamu finansman ihtiyacı arttıkça yapılan ÖTV düzenlemeleriyle bu açığın azaltılmasına artık alıştık. Yıl boyunca da bu “düzenleme ve güncelleme”lerin gelmesi şaşırtıcı olmayacak.
Nitekim, yeni yıla girerken;
*Alkollü içeceklerde 1269,73 lira olan asgari maktu vergi tutarı 1428,44 liraya yükseldi. Nargile tütünlerinde de asgari maktu vergi tutarı 0,34 liradan 0,56 liraya çıkarıldı (24.12.2024 tarih ve 9309 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı)
*Tütün mamulleri ve alkollü içeceklerde uygulanan maktu ve asgari maktu vergi tutarları, 3 Ocak 2025 tarihinde TUİK tarafından açıklanan altı aylık ÜFE değişimi oranında otomatik olarak arttı. Bu güncelleme geniş bir listeyi içeriyor. Örneğin, alkollü içecekler için yukarıda belirtilen 1.428,44 TL’lık maktu tutar bu defa 1.536,43 TL’ye yükseldi.
*30.12.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 9380 sayılı Cumhurbaşkanı
*Kararı ile (I) sayılı listede yer alan mallara ilişkin maktu ÖTV tutarlarında artış yapıldı. Bu kapsamda, benzin, motorin, jet yakıtı, fuel oil gibi akaryakıt ürünleri yanında, sıvılaştırılmış petrol gazı (L.P.G.), doğal gaz, solvent ve benzeri ürünler ile gaz yağı, baz yağlar, madeni yağlar ile yağlama müstahzarları gibi petrol ürünlerine dair maktu özel tüketim vergisi tutarları artırıldı.
Ahmet Cangöz
Grant Thornton Türkiye Ortağı
cangoz@turcomoney.com
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
İsim *
Email *
Bir dahaki sefere yorum yaptığımda kullanılmak üzere adımı, e-posta adresimi ve web site adresimi bu tarayıcıya kaydet.
Δ
Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.
