AB, siyasi olarak çözülürse, dünya finans sistemi çökebilir

Doç. Dr. Yaşar Erdinç

Büyük Britanya halkının yapılan referandumda, “AB’den çıkalım” yönündeki kararı, uluslararası piyasaları altüst etti. Özellikle Avrupa borsalarında çok sert satışlar oldu.

Şüphesiz Haziran ayına damgasını vuran olan Büyük Britanya’nın (BB) “Avrupa Birliği’nden çıkalım mı? çıkmayalım mı?” (BREXIT) referandumuydu.  23 Haziran günü yapılan referandumda BB vatandaşları AB’den çıkma kararı verdiler. Bunun piyasalar üzerindeki etkisi çok sarsıcı oldu. Özellikle Avrupa borsalarında çok sert satışlar vardı. Aşağıdaki grafik küresel borsalarda 24 Mayıs-24 Haziran tarihleri arasındaki 1 aylık getirileri veriyor. Görüldüğü üzere Almanya DAX, Paris, Madrid ve İtalya borsalarında çok sert düşüşler vardı. Bu arada Londra Borsası’nın, diğer borsalara göre çok cüzzi bir düşüş yaptığını görüyorsunuz. İngiliz Pound’u ABD doları karşısında son 31 yılın dibine indi. Pound’un bu derece değer kaybetmesinin İngiliz ekonomisini canlandırması bekleniyor. Bu yüzden de Londra borsasındaki düşüş  sınırlıydı.

AB, SİYASİ OLARAK ÇÖZÜLÜRSE DEPREMDEN ÖTEL, FİNANSAL TSUNAMİ OLUR

BB’nin AB’den çıkması henüz çok sıcak bir konu olup, birçok kişi ve kurum bunun etkileri konusunda yorum ve analizlerini yayınladılar. Bu olayın iki tür etkisi var. Siyasi etki ve ekonomik etki. Aslında BB’nın AB’den ayrılışının ekonomik etkisinin çok büyük olmasını beklemiyorum. Ticari ilişkilerde ani bir bozulma vs çok zor. Zaten İngiliz ekonomisi, hizmet ihraç eden bir ekonomi olduğu ve AB normlarının geçerliliğini sürdüreceği için çok ciddi sorunlar oluşmasını beklemiyorum. Bilakis Pound’un değer kaybetmesi nedeniyle daha rekabetçi bir ekonomi olarak, Avrupa’dan daha hızlı büyüyen bir ekonomi olabilir.

İşin siyasi tarafı ise karma karışık. Brexit sonrasında Fransa, Hollanda gibi ülkelerdeki siyasetçilerden de AB’den çıkış için referandum talepleri gelmeye başladı. Bu durum AB’nin çözülme sürecini de başlatabilir. Eğer AB siyaseten  çözülmeye başlarsa, bu durum ekonomik ve finansal bir depremden de öte tsunamiye bile dönüşebilir.  Bu tür çözülmede, ortada ne Avrupa Merkez Bankası’nın sözleri ne de çok borçlu olan AB ülkelerinin tahvillerini talep edecek yatırımcı kalır. Yani bütün dünya finans sisteminin çökmesine neden olabilecek gelişmeler yaşanabilir.

ALMANLAR DA AB’DEN AYRILIR MI?

Aslında şu an dillendirilmese de, yarın bir gün Almanya’da bir partinin çıkıp da biz de AB’den ayrılalım demesi durumunda ortalık daha da karışabilir.  Alman halkı zaten AB’nin bütün yükünü kendilerinin çektiğini düşündükleri için, bu tür bir gelişme Almanya’nın da AB’den çıkması referandumu tetiklerse veya bu durum konuşulsa bile çok ciddi sorunlar yaratır. Dolayısıyla BREXIT, etkisi bir günde olup bitecek bir durumdan ziyade, AB’den önemli bir taşın yerinden oynaması gibidir. Gelişmeleri hep birlikte göreceğiz.

TÜRKİYE, NASIL ETKİLENİR?

İçeriye dönecek olursak, bizim piyasalarımız da son gelişmelerden olumsuz etkilendi. Merkez Bankamız Haziran ayında da 50 baz puan faiz indirdi ve Temmuz ayında da 50 baz puan indirim yapacağını düşünüyorum.  Bu ay yine FED’in toplantısı var ama faiz artırması beklenmiyor. Hele ki Brexit sonrasında hemen bir faiz artışı beklenmez. Büyük olasılıkla piyasalar Aralık ayında bir faiz artışı bekliyor olacaklar. Bundan dolayı, her ne kadar Brexit piyasaları olumsuz etkilemiş olsa da, FED’in faiz artırmayacağı beklentisi nedeniyle olumlu bir hava esebilir. Fakat yine de, ABD’den gelen basit bir verinin piyasaları ciddi anlamda etkileyeceğini göz önünde bulundurmak gerekiyor.

Temmuz ayı için portföylerinizde genel olarak %15 altın, %30 Dolar, %30 Mevduat %5 Hisse olarak ayarlayabilirsiniz.

MODEL PORTFÖY

Model portföyümüzdeki son durumu aşağıdaki tabloda veriyorum. Model portföy tablosunda geçen ay 7 adet hisse önerimiz vardı. Bu hisselerin Aralık 2015-Mayıs 2016 döneminde nasıl bir getiri elde ettiği aşağıdaki tabloda veriliyor. 25 Mayıs  2016 tarihli hisse fiyatları aynı gün saat 12:30  kapanış verileridir.

Bu ay Portföye hangi hisseleri öneriyoruz?

Bu ay model portföyde  bir değişiklik yapmadık.    Ocak 2015’ten bugüne  önerdiğimiz aylık portföy  tablolarının getirisi ile BIST-100 getirisini veren grafik yukarıdadır. Ocak ayında sanki 12 bin TL’miz varmış gibi başladık ve ilk tablomuzda 12 hisse önermiştik.

Herkese bol kazançlı bir ay olması dileğiyle…