ABD sermayesi Donald Trump’ın ekonomik politikalarına izin verir mi?

Orhan Ökmen

Tüm dünyanın merakla beklediği seçimler sonuçlandı ve Trump, ipi gögüsledi. Bundan sonra ABD’de ve haliyle dünyada ne ya da neler değişecek? Bu değişim beraberinde neyi getirecek? Seçim sonuçlarının satır aralarını nasıl okumalıyız? Sermaye, piyasalar, iş dünyasını ne bekliyor?

Demokratik Parti’nin adayı Hillary Clinton, Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump, Libeteryen Parti’nin adayı Gary Johnson ve Yeşil Parti’nin adayı Jill Stein arasından başkanlık seçimini ABD’de Donald Trump kazandı. Donalt Trump siyasi geçmişi olmayan ve iş adamı kimliği bulunan bir kişidir.

Seçim sonuçları risk olasılığını ortaya çıkarıyor

ABD başkanlık seçim sonuçları; küreselleşme eğilimlerin zayıflayacağı yeni bir risk olasılığının ortaya çıkmasına işaret ediyor: ABD başkanlık seçim sonuçları; küreselleşme eğilimlerinin ve ekonomiler arasındaki pozitif dışsallıkların zayıflayacağı ve büyüme oranlarının daha da azalacağı bir döneme girileceği yönünde yeni risklerin oluştuğuna işaret ediyor

Dünya ticaret hacmi yavaşlayacak, direkt yatırımlar azalacak

Seçim kampanyalarındaki politikalarının realizasyonu halinde, dünya ticaret hacminin yavaşlayacağı, yeni bir küresel resesyon halinin başlayacağı, dışarıdaki direkt yatırımların azalacağı ve ticaret savaşlarının artacağı kaçınılmaz olacak: Donald Trump ’ın seçim kampanyalarındaki konuşmalarına bakıldığında, korumacı ekonomi politikalara yöneleceği beklenebilir. Henüz  ABD Başkanı Donald Trump’ın bakanlık kadroları dahi belli olmamakla beraber, olası ekonomi politikalarının küresel sonuçları dünya çapında endişe kaynağı oluyor. Politikaların bu beklenti doğrultusunda oluşması halinde dünya ticaret hacminin yavaşlayacağı, yeni bir küresel resesyon halinin başlayacağı, dışarıdaki direkt yatırımların azalacağı ve ticaret savaşlarının artacağı kaçınılmaz olacak.

Çok taraflı küresel ticaret savaşları başlayacak

Seçim kampanyalarındaki politikalarının realizasyonu halinde çok taraflı küresel ticaret savaşları başlayacak: ABD’nin korumacı bir küresel ekonomi politikası tercih etmesi halinde, karşılıklı ve hatta çok taraflı ticari savaşlar başlayacak ve sonuçta politikalar en sert şekilde yanıtını bulacak.  Örneğin ABD’nin özellikle Çin’e yönelik uygulayacağı bir sınırlama küresel ölçekte sonuçları olacak çok büyük bir ticaret savaşının başlayacağı ve hızla etkili bir resesyona halinin oluşacağı gayet açıktır. Bu durumdan AB’nin tamamını da etkileyecek.

Bol para ucuz faiz süreci

Bol para ucuz faiz süreci uzunca bir zaman devam edecek. Tramp düşük faiz taraflısı izlenmi verdiği için FED’in mevcut artış yönündeki faiz politikaları tersine dönebilir. Küresel merkez bankalarının bol para politikalarına devam edeceği, düşük faiz süreceğinin devam edeceği beklenmeli. Ticaretin dışında, Tramp’ın çevre, iklim ve NATO politikalarında da belirsizlik ve hatta bir miktar negatiflik hali mevcut. Zira Trump seçim çalışmaları boyunca küresel ısınmayı önleme ve NATO ittifak ve politikalarını şiddetli olarak eleştirilmiş  idi. Serbest ticaret anlaşmalarının avantajlı olmadığı ve iptal edileceği söylenmiştir: Trump, seçim kampanyalarında Kuzey Amerika ülkeleri Serbest Ticaret A nlaşmaları (NAFTA) başta olmak üzere daha önceden imzalanmış olan tüm serbest ticaret anlaşmalarını avantajlı bulmadığını ve bu kapsamda Mexica dan gelen ucuz mal ve ucuz işgücünü kesmek için Meksika sınırına fiilen duvar öreceğini ve ticareti zorlaştıracağını söyledi.

Dış ticaret kayıpları yüksek olacak

ABD’ye ucuz iş gücü ve ucuz mal gönderen bölge ülkelerinin dış ticaret kayıpları yüksek olacak: Ayrıca, ABD’de izinsiz olarak çalışan Guatema ve Honduras’lılar başta olmak üzere birçok ülkden gelip ABD’de çalışan işçilerin çalışmasın zorlaşacağını söyledi. Şu andaki mevcut duruma göre, bu işcilerin ülkelerine gönderdikleri işçi dözvizleri kendi ülkelerinin ekonomileri açısından oldukça önemli bir döviz kazancıdır. Bu kazancın azalması ve hatat yok olması bölgedeki ülke ekonomilerinin fon kaynaklarını azalatacak, dış ticater kayıplarını artıracak. Ayrıca ABD’ye yönelik ucuz mal girişinin azalması halinde hızlı fiyat artışlarına sebep olacak.

En fazla Asya ülkeleri etkilenecek

Asya ülkeleri en fazla etkilenen ülkeler olacak: Ticarette korumacı önlemler alınır ise bundan en çok Japonya, Güney Kore, Singapur, Tayvan, malezya gibi Asya Ülkeleri olumsuz etkilenecek. Geçen yıl imzalanan 28 Trilyon dolarlık Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) anlaşmasının da iptale edilmesi gündemde.

Çare: AB standartlarına uyum gücünün yükseltilmesi

Küreselleşme karşıtlığı riskinde kurtulmanın yolu AB standartlarına uyum gücünün yükseltilmesi olacak: Gelişmekte olan ülkelerin ve dolayısyla Türkiye ’nin referans aldıkları AB standartlarına uyum seviyesine yükselterek ve kendi ülkelerinde hukukun egemenliğini artırarak, ortaya çıkan bu küreselleşme karşıtlığı riskinin sebep olacağı ulusal-bölgesel ve global tahribatları azaltmalı. Tüm bu olumsuzlukların yaşanıp yaşanmayacağı Trump’ın seçim kampanyalarında söylediklerinin gerçekleşmesiyle mümkün olduğuna göre, temel soru şudur: Acaba Amerikan sermayesi Trump’ın bu ekonomik politikasına izin verir mi ? Bizim cevabımız veremez. Zira kendi arzusuyla uluslararası ticaretin nimetlerinden mahrum kalan bir kapitalizm olamaz.

JCR EURASIA RATING

Orhan ÖKMEN

Başkan