Avrupa Birliği kara para ile mücadeleyi sıkılaştırıyor  

Gürdoğan Yurtsever

-Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı tüm dünyanın ve ülkelerin ekonomileri, mali sistemleri ve güvenliklerine yönelik büyük risk oluşturuyor. Bu konuda yakın zamanda Avrupa Birliği’nden önemli bir adım geldi. Kara para aklamayı önleme ve terörün finansmanı ile mücadeleye ilişkin kurallarını güçlendirmek için AB Konseyi ve AB Parlamentosu tarafından yürütülen çalışmalarda anlaşmaya varıldı.

-Yeni kurulacak otoriteye ev sahipliği yapmak için 9 üye ülke başvuruda bulundu. Oluşturulan komisyon adayların uygunluğunu değerlendirdi. Daha sonra AB Konseyi ve AB Parlamentosu temsilcileri tarafından yapılan oylama ile yeni otorite ile ilgili kararlar alındı. Avrupa Birliği bünyesinde kara paranın aklanmasının önlenmesi ve terörün finansmanıyla mücadele konusunda yeni bir otorite kurulacak.

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı tüm dünyanın ve ülkelerin ekonomileri, mali sistemleri ve güvenliklerine yönelik büyük risk oluşturuyor. Bu riskle mücadele etmek için özellikle önleyici tedbirler ve uluslararası işbirliği büyük önem taşıyor. Bu kapsamda OECD bünyesinde faaliyet gösteren Mali Eylem Görev Gücü’nün (FAFT) tavsiyeleri ve kılavuzluğu önem taşıyor. Bu alanda ülkelerde sıkı düzenlemeler bulunuyor ve bu alandaki kurallar giderek sıkılaşıyor.

AVRUPA BİRLİĞİ KARA PARA İLE MÜCADELEDE REFORM YAPIYOR

Bu konuda yakın zamanda Avrupa Birliği’nden önemli bir adım geldi. Temmuz 2021’da Avrupa Komisyonu, AB’nin kara para aklamayı önleme ve terörün finansmanı ile mücadeleye ilişkin kurallarını güçlendirmek için reform niteliğinde yasa teklifleri sunmuştu. Paket içinde AB bünyesinde kara paranın aklanmasıyla mücadele otoritesi kurulması da yer alıyordu. Kurulacak bu yeni otoritenin yapısı ve merkezinin nerede kurulacağına yönelik görüşmeler sürüyordu.

AB KONSEYİ VE AB PARLAMENTOSU ANLAŞMAYA VARDI

AB Konseyi ve AB Parlamentosu tarafından yürütülen çalışmalarda anlaşmaya varıldı. Yeni kurulacak otoriteye ev sahipliği yapmak için üye devletlere başvuru çağrısı yapıldı. Bu kapsamda 9 üye ülke başvuruda bulundu. Oluşturulan komisyon adayların uygunluğunu değerlendirdi. Daha sonra AB Konseyi ve AB Parlamentosu temsilcileri tarafından yapılan oylama ile yeni otorite ile ilgili kararlar alındı. AB Konseyi tarafından Şubat ayında bu konuda açıklama yapıldı.

AVRUPA BİRLİĞİ KARA PARA MÜCADELE OTORİTESİ KURULUYOR

Avrupa Birliği bünyesinde kara paranın aklanmasının önlenmesi ve terörün finansmanıyla mücadele konusunda yeni bir otorite kurulacak. Bu yeni otoritenin kısa adı AMLA olacak. Yeni otoritenin merkezinin Almanya’nın Frankfurt şehrinde olacağı açıklandı. Bu yeni kurumun 2025 yılı ortalarında faaliyete geçmesi planlanıyor. Bunun yanı sıra kurum bünyesinde 400’den fazla personel görev yapacak.

DENETİM VE YAPTIRIM YETKİSİ OLACAK

Yeni otorite, AB’nin kara para aklamayla mücadele çerçevesinde yapılacak reformun merkezini oluşturuyor. Bu otorite, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin mali istihbarat birimlerini koordine edecek. Ulusal denetçi otoriteler ile entegre bir sistem kurulacak. AMLA, yükümlü kuruluşlar üzerinde doğrudan ve dolaylı denetim yapabilecek. Bunun yanı sıra bu yeni kurum, kuralların ihlali durumunda ceza verme, yaptırım ve tedbir uygulama yetkisine sahip olacak.

AB PARLAMENTOSU VE ÜYE ÜLKELERİN ONAYINDAN SONRA YÜRÜRLÜGE GİRECEK

Yeni otoritenin Avrupa Birliği üye devletlerden mali istihbarat birimlerinin temsilcilerinden oluşan bir genel kurulu ile bunun yanı sıra tam zamanlı üyelerden oluşan bir yönetim kurulu olacak. Kurumun başkanının seçimine ilişkin süreçler daha sonra belirlenecek. Düzenleme, üye ülkelerin ve Avrupa Parlamentosu’nun onayı ve AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanması sonrasında yürürlüğe girecek.

OYUNUN KURALLARI DEĞİŞECEK

Kurulacak bu yeni otorite AB’deki yasa dışı faaliyetlerden elde edilen gelirlerin aklanmasının önlenmesi konusunda kilit bir rol oynayacak ve kara paranın aklanmasını önleme ve terörizmin finansmanıyla mücadele çerçevesinin etkinliğini artıracak. AMLA, Avrupa Birliği’nde kara para ile mücadelede mevcut oyunun kurallarını değiştirecek nitelikte. Başta finansal kuruluşlar olmak üzere yükümlü kuruluşların bu alandaki mevzuat düzenlemelerine ve hedeflenen mali yaptırımlara uyum sağlamalarına yönelik yeni ve daha sıkı yaklaşımlarla karşılaşmamız olası.

DİĞER ÜLKELERİ DE ETKİLEYECEK

Bu yeni otorite AB’ye üye ülkelerdeki düzenleme ve uygulama farklılıkların azaltılması, risklerin daha entegre ve etkili bir şekilde yönetilmesi bakımından önemli ve merkezi bir rol oynayacak. Bununla birlikte bu yeni otoritenin etkisinin yalnızca AB ile sınırlı kalacağına ifade etmek doğru olmayacak. Avrupa Birliği ile finansal işlemler veya ticareti yoğun ülkeler de bu otoritenin getireceği kurallar ve yaklaşımlardan etkilenecek. Bu yeni otoritenin getireceği kurallara uyumsuzluklar AB dışındaki kuruluşlar bakımından da yüksek tutarlı cezalara ve diğer yaptırımlara neden olabilecek.

AB ile yoğun ticari ve ekonomik faaliyeti bulunan ülkemiz de bu gelişmelerden önemli düzeyde etkilenecek. Bu nedenle AB’deki bu yeni otoritenin ve bu alanda yapılan yeni reformların başta ülkemizin mali istihbarat birimi olan MASAK ve diğer ilgili kurumlar ile yükümlüler tarafından yakından takip edilmesi, işbirliği ve uyumu sağlayacak aksiyonlar alınması önem taşıyor.

Gürdoğan Yurtsever

Mevzuat Uyum Derneği Başkanı

yurtsever@turcomoney.com