Batarya teknolojisi geleceği şekillendirmede belirleyici olacak

Gürdoğan Yurtsever

-Son yıllarda elektrikli/hibrit otomobil gibi araçların hızla hayatımıza girmesiyle taşınabilir enerji ihtiyacı giderek artıyor. Bütün bunları mümkün kılan batarya teknolojilerinde de gelişim ve büyüme hızlanıyor. Artan talep ve ortaya çıkan ihtiyaçlar nedeniyle ülkeler ve firmalar, bu teknolojileri daha ileriye taşımak için büyük yatırımlar yapıyor. ABD, Çin ve Avrupa Birliği’nin bu alandaki yatırımları dikkat çekiyor.

–Batarya teknolojileri yenilenebilir ve temiz kaynaklardan elde edilen enerjinin depolanmasına ve sonradan kullanılmasına imkan sağlıyor. Bu da fosil yakıtların kullanımının ve dolayısıyla zararlı etkilerinin azaltılmasına katkı sağlıyor.

– Türkiye’de çeşitli özel sektör firmalarının da önemli yatırımları ve yatırım planları bulunuyor. Fakat bu alandaki teknolojilerin gelişim hızı göz önüne alındığında dünya ile rekabet açısından bütün bunların yeterli olduğunu ifade etmek mümkün değil.

Başta elektrikli otomobiller ve otonom araçlar ile cep telefonları, tablet, dizüstü bilgisayar olmak üzere mobil özelliğe sahip yeni nesil teknolojilerdeki en önemli rekabet alanlarından birisinin de batarya/pil olduğunu ifade etmek yanlış olmayacak. Bunun yanı sıra özellikle yenilenebilir kaynaklardan elde edilmiş enerjinin depolanması ve daha sonra istenildiği zaman evlerde ve işyerlerinde kullanılması da giderek daha kritik hale geliyor. Burada da batarya teknolojileri yine önemli rol üstleniyor.

İHTİYAÇ VE TALEP YÜKSELİYOR, TEKNOLOJİ GELİŞİYOR

Özellikle son yıllarda elektrikli/hibrit otomobil gibi araçların hızla hayatımıza girmesiyle taşınabilir enerji ihtiyacı giderek artıyor. Bütün bunları mümkün kılan batarya teknolojilerinde de gelişim ve büyüme hızlanıyor. Artan talep ve ortaya çıkan ihtiyaçlar nedeniyle ülkeler ve firmalar, bu teknolojileri daha ileriye taşımak için büyük yatırımlar yapıyor. ABD, Çin ve Avrupa Birliği’nin bu alandaki yatırımları dikkat çekiyor.

REKABET VE YATIRIMLAR ARTIYOR

Tesla gibi firmalar hem elektrikli otomobiller hem de ev ve işyerlerinde yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjinin depolanıp sonra kullanılmasına yönelik büyük yatırım kararlarını açıklıyor. 2030 yılında bu pazarın 500 milyar doları geçeceği öngörülüyor. Bu alandaki araştırma ve geliştirme faaliyetleri artarak sürüyor. Batarya teknolojilerinde maliyet, kapasite, şarj süresi, fiyat, batarya ömrü gibi alanlar rekabette öne çıkıyor. Bu alanlarda her geçen gün daha da iyileşme sağlanıyor.

MOBİLİTEYİ SAĞLIYOR, YENİ BİR DEVRİME NEDEN OLUYOR

Maliyetler düşüyor, şarj süreleri kısalıyor, elektrikli araçların menzili artıyor, telefonların, tabletlerin, taşınabilir bilgisayarların batarya süreleri artıyor. Elektrikli araçlarda 5 dakika şarj ile 200 km, 10-15 dakika şarjla bataryanın yaklaşık % 80’nin dolması, 1.000 km menzil gibi yeniliklerle karşılaşıyoruz. Gelişen batarya teknolojileri mobilite devrimini ileri aşamalara taşıyor ve hızlandırıyor. Bu teknolojiler bir anlamda dünyayı değiştirmeye katkı sağlıyor. Bataryalar sayesinde iş ve özel yaşamda mekan bağımlılığı giderek daha fazla ortadan kalkıyor.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELEYE KATKI SAĞLIYOR

Batarya teknolojileri buna bağlı alt sektörlerin de gelişmesine neden oluyor. Bunun yanı sıra bu teknolojiler iklim değişikliğinden kaynaklı risklerin ve fosil yakıtlara bağımlılığın azaltmasında da kritik bir rol oynuyor. Batarya teknolojileri yenilenebilir ve temiz kaynaklardan elde edilen enerjinin depolanmasına ve sonradan kullanılmasına imkan sağlıyor. Bu da fosil yakıtların kullanımının ve dolayısıyla zararlı etkilerinin azaltılmasına katkı sağlıyor.

ATIK YÖNETİMİ VE GERİ DÖNÜŞÜM, ÖNEM TAŞIYOR

Bununla birlikte bataryaların kullanım süreleri sonrasında oluşan atıklar çevresel açıdan önemli risklere neden oluyor. Bu tür atıklar etkili yönetilemediği takdirde çevreye onarılamaz zararlar verebiliyor. Bu nedenle bir taraftan yenilenebilir enerji elde ederken diğer yandan bunu depolarken kullanılan bataryaların neden olabileceği çevresel riskleri azaltan ve geri dönüşümü mümkün kılan teknolojiler ve uygulamalara odaklanılması da büyük önem taşıyor.

TÜRKİYE NE YAPIYOR?

Türkiye’de çeşitli üniversiteler ve TÜBİTAK başta olmak üzere bazı kuruluşlar bünyesinde bu alanda çalışmalar yapıldığı, çeşitli araştırma raporlarının hazırlandığı ve akademik çalışmaların yapıldığı görülüyor. Çeşitli özel sektör firmalarının da önemli yatırımları ve yatırım planları bulunuyor. Fakat bu alandaki teknolojilerin gelişim hızı göz önüne alındığında dünya ile rekabet açısından bütün bunların yeterli olduğunu ifade etmek mümkün değil.

GELECEĞİ ŞEKİLLENDİRMEYE KATKI SAĞLAYACAK

Günümüzde pil/batarya sektörü ve bu alanda geliştirilen teknolojiler hem teknolojik açıdan hem de iklim değişikliğiyle mücadeledeki önemli rolü nedeniyle geleceği belirleyecek sektörlerden birisi olarak stratejik önemde bir alan ve büyük bir pazar haline geldi. Batarya alanındaki yatırımlar dünya ile rekabette geride kalmamak için önemli olduğu kadar geleceğe de yatırım anlamına geliyor. Bu alandaki teknolojilerin kısa sürede eskimesi rekabeti daha da zorlaştırıyor. Fakat bu rekabetin içinde güçlü bir şekilde yer almak gerekiyor. Bu nedenle bu alana stratejik olarak önem verilmesi, dünyadaki gelişimin yakından takip edilmesi, AR-GE ve diğer yatırımların daha da geliştirilmesi, inovasyonu artıracak teşvikler verilmesi önem taşıyor.

Gürdoğan Yurtsever

Mevzuat Uyum Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

yurtsever@turcomoney.com