Bir bankanın şube müdürleri saatli bomba gibidir!

Bülent Şenver

– Bankacılık sektörü, güven esasına dayanan bir sektördür. İnsanlar bankaya güvendikleri için paralarını bankaya emanet ederler. Bankalar da bu güvene layık olmak için kendilerine emanet edilen paraları doğru, verimli ve batmayacak şekilde kullanmak için çaba sarf ederler.  Bankalarda güvenilir ve karmaşık kontrol sistemleri olmasına rağmen bazı şube yöneticileri kayıt dışı işlemler yapabilir.

–Bankaya getirilen bir parayı bankanın sistemlerine girmeden kendi şahsi kullanımlarına alabilirler. Müşteriye sahte veya geçersiz evraklar verebilirler. Aldıkları paraları banka içinde kendi çıkarları için kullanabilirler. Bu tür yasa dışı işlerin şubede yapılmaması için bankalar şubelerine yönetici atarken çok dikkatli olmak zorundadır. Şube işlemlerini her zaman gözetlemek ve denetlemek gerekir.

Denizbank Seçil Erzan olayı ne ilk ne de son olacak. Türk bankacılık sisteminde birçok Seçil Erzan benzeri olay yaşandı. Banka şube müdürlerinin görevlerini kötüye kullanarak, bazen zimmet bazen de dolandırıcılık vakalarına karıştıkları çok oldu. Denizbank şube müdürü Seçil Erzan da “yüksek kârlı fon vaadiyle” dolandırıcılık yaptığı iddiasıyla tutuklandı. Davası devam ediyor.

Bankacılık sektörü güven esasına dayanan bir sektördür. İnsanlar bankaya güvendikleri için paralarını bankaya emanet ederler. Bankalar da bu güvene layık olmak için kendilerine emanet edilen paraları doğru, verimli ve batmayacak şekilde kullanmak için çaba sarf ederler. Bankalar güvenleri zedelenmesin diye banka  birçok kontrol, denetim, gözetim ve teftiş yöntemleri kullanır.

Bankalar kendilerini zarardan korumak için “işlem yetkisi” ve “işlem meblağı” gibi limitler belirler. Bankanın bilgisayar sistemi içine suistimal, dolandırıcılık, kara para ve şüpheli işlemleri tespit edip uyarıda bulunacak özel yazılım programları yerleştirirler. Bu özel yazılım paketi bankada yapılan ve yapılacak her işlemi analiz eder. Herhangi bir şüphe tespit etiğinde banka üst yönetimini uyarır. Banka üst yönetimi de söz konusu işlemi özel takibe ve kontrole başlar. Bankanın zarar görmemesi için gerekli önlemleri alır.

BANKA ŞUBESİNDE GİZLİ ÖZEL İHBAR TELEFON HATTI OLUŞTURULMALI

Bankalarda güvenilir ve karmaşık kontrol sistemleri olmasına rağmen bazı şube yöneticileri şubelerinde kayıt dışı işlemler yapabilir. Bankaya getirilen bir parayı bankanın sistemlerine girmeden kendi şahsi kullanımlarına alabilirler. Müşteriye sahte veya geçersiz evraklar verebilirler. Banka içinde banka gibi kendi çıkarları için aldıkları paraları kullanabilirler. Bu tür yasa dışı işlerin şubede yapılmaması için bankalar şubelerine yönetici atarken çok dikkatli olmak zorundadır. Şube işlemlerini her zaman gözetlemek ve denetlemek gerekir. Şubede çalışan tüm personelin şüpheli gördükleri işleri haber verebilecekleri gizli bir özel ihbar telefon hattı oluşturulmalıdır. Bu özel gizli ihbar hattına gelen ihbarlar için bankanın teftiş kurulu özel araştırma yapmalıdır.

24 YAŞINDA ŞUBE MÜDÜRÜ OLMAK ALIŞILMIŞ BİR DURUM DEĞİL

Seçil Erzan’ın 24 yaşında banka şube müdürü olduğu söyleniyor. Bu yaşta banka şube müdürü olması bankacılık teamüllerinde alışılmış bir durum değildir. Yadırganacak ve şüphe ile karşılanacak bir durumdur. Erzan’ın Florya’da görev yaptığı dönemde, Galatasaray Futbol Kulübü’ne ait Metin Oktay Tesisleri’nin Florya’da olması nedeniyle Galatasaraylı sporcularla yakın ilişki kurmuş. Söylenenlere göre Erzan, 2011’de borsada büyük zararlar yaşamış ve bunu kapatmak için tanıdıklarından yatırım vaadiyle para almaya başlamış. Kendi ifadelerinde 2021 yılından itibaren çıkmaza girmiş.

Bunun üzerine Erzan, bazı kişilerden, onlara “bankada gizli bir fon bulunduğunu, yüksek getiri getirdiğini, Galatasaray eski teknik direktörü Fatih Terim ve Denizbank CEO’su Hakan Ateş’in de bu fonun içinde olduğunu” belirterek yüksek miktarlarda para almaya başlamış.

FONA PARA YATIRANLARA YÜZDE 40 KAZANÇ VAADİ

Beyanına göre Erzan birinin borcunu başka birinden aldığı parayla kapatma üzerinden çalışan “bir sistem” kurmuş. İddialara göre paralar, bazıları banka içinde bazıları banka dışında olmak üzere, çantalar içinde elden teslim edilmiş. Belge isteyenlere ise hazırladığı, bazılarının üzerinde Denizbank kaşesi ve ıslak imzasının da bulunduğu belgeler vermiş. Erzan ifadesinde, kurduğu “sistemi” şu cümlelerle özetlemiş:

“Fon vaat ettiğim insanlara yüksek getirisi olan bir fon olduğunu, Hakan Ateş, Fatih Terim gibi insanların bu fona yatırım yaptıklarını, bu fonun 30-45 günlük vadeleri olduğunu, vade bitiminde yüzde 20, yüze 30, yüzde 40’lara varan paralar kazanılacağını söyledim. Öyle sıkışmıştım ki çok fazla faiz  dağıttığım için insanlardan fon vaadi ile yeni para alıp benden istedikleri fazla faizleri ödemeye çalıştım.”

ERZEN, 11 NİSAN 2023’TE ÇORLU’DA GÖZALTINA ALINDI

Erzan, ifadelerinde kişilerden aldığı para miktarlarıyla ilgili de açıklamalar da yapmış.

Örneğin Arda Turan’dan toplamda 13 milyon 900 bin dolar aldığını, 6 milyon 400 bin doları geri ödediğini, gerisini ödeyemediğini söylemiş. Emre Belezoğlu’ndan ise toplam 4 milyon 200 bin dolar para aldığını ancak hiç geri ödeme yapmadığını belirtmiş.

Erzan bu süreçte, sıkıştığını görerek kendisinden zorla senet alanlar olduğunu, bu kişilerin sık sık kendisini tehdit bile ettiğini  iddia etmiş. Bir süre sonra ödemeleri yapamayınca bu sistem ortaya çıkmış. Erzan’a para vermiş bazı kişiler 7 Nisan 2023’te Erzan’a ulaşamayınca bankaya başvurdu. Bu dönemde Erzan hakkında suç duyurusunda bulunulunca soruşturma süreci başlamış. Erzan bu kapsamda 11 Nisan 2023’te Çorlu’da gözaltına alınmış ve daha sonra da tutuklanmış.

BİR BANKANIN ŞUBE MÜDÜRLERİ SAATLİ BOMBA GİBİDİR

Bir bankanın şube müdürleri saatli bomba gibidir. Her an patlayabilirler. Bu nedenle saatli bombanın pimini daima sıkıca tutmak gerekir. Gevşek bırakırsanız şube müdürü pimi elinden kaçırabilir. Saatli bomba patlayabilir. Patlayınca sadece şube müdürünü yaralanmaz. Banka müşterilerini, banka yöneticilerini ve  banka itibarını da yaralar. Bu ise istenmeyen bir durumdur.

BANKACILIK BİR GÜVEN VE İTİBAR İŞİDİR

Bankacılık bir güven ve itibar işidir. Güven ve itibarını kaybeden bir bankaya kimse para emanet etmek istemez.  İşte bu nedenle banka tepe yönetiminin birinci görevi banka itibarını zedeleyecek işleri ve olayları bankadan uzak tutmak için gerekli önlemleri almaktır. Yoksa patlayacak bomba hem tepe yönetimi hem de banka itibarını yaralar.

Yolunu şaşıran bir yönetici iyi yöneticilik yapamaz. Allah bankaları yolunu şaşırmış yöneticilerden ve banka müşterilerini de yolunu şaşırmış bankalardan korusun!

Denizbank-Seçil Erzan olayı, ne ilk ne de son olacak!

Bülent Şenver

senver@turcomoney.com