Bremen`de bayram

Zuhal Mansfield

Bremen hem eyalet, hem vilayetmiş. Almanya Federal Cumhuriyeti, 16 eyaletten oluşan federal bir sistem. Bremen eyaleti 660.000‘lik nüfusu ve 419 km² yüzölçümüyle bu eyaletlerin en küçüğü.

Bulunduğumuz şehrin adı Bremen ve resmi olarak “Hür Hanse Şehri Bremen” diye geçiyor. İskenderiye‘li Claudius Ptolemaeus isimli coğrafyacı Weser nehrinin kenarında oluşan ilk yerleşim yerinden söz ederken, M.S. 150 yılından bahsediyor. Coğrafyacı bugünkü Bremen diye bilinen şehri ‘Fabiranum‘ veya ‘Phabiranum‘ diye not almış. Bremen‘in aynı zamanda iki sıfatı var. Bremen hem eyalet, hem vilayetmiş. Almanya Federal Cumhuriyeti, 16 eyaletten oluşan federal bir sistem. Bremen eyaleti 660.000‘lik nüfusu ve 419 km² yüzölçümüyle bu eyaletlerin en küçüğü. Ancak salt Bremen, yani Bremen‘e eyalet olarak bağlı olan Bremerhaven hariç, şehir olarak nüfus yoğunluğu açısından da 548.300 nüfusuyla Almanya‘nın 10. büyük şehri. Yani adını daha sıkça duyduğumuz şehirlerden daha büyük.

ESKİ TARİHİ BELEDİYE BİNASI
1405-1410 yılları arasında inşaa edilmiş 1608-1612 yılları arasında ilk ciddi değişiklik yapılmış. Dünyanın en büyük ‘Hz.Süleyman‘in Adalet Divani‘ resmi Bremen belediye binasında. Hani şu iki kadın bir çocuk hikayesiyle ünlü. Hikayeye göre iki kadın aynı çocuğa benimdir der. Bu kadınlardan biri Hz. Süleyman‘ın adaletinden şüphe duymakta ve adil davranacağına inanmıyor. Muhakemenin sonunda Hz. Süleyman verdiği kararla adaletin temelini attığı söylenir. Bu dev resmin bulunduğu Belediye binası günümüzde temsili olarak işlev görüyor ve resmi törenlerde, yüksek dereceli resmi ziyaretlerde kullanılıyor. Yine bu bina Almanya‘nın 2.dünya savaşı sonrası kaderinin belirlendiği yer olarak da ikinci bir üne sahip.

ST. PETRİ DOM KİLİSESİ
11.yy‘da günün şartlarına göre ilk kilisenin kumtaşından ve roman stilinde inşaası yapılmış. 13. yy‘da gotik stiline geçiş yapılarak onarılmış. 14. yy‘da yanlara doğru büyütülmüş ve 1502 yılında ileri gotik stiline geçiş yapılarak çehresi değiştirilmiş. 19. yy malum olaylar yüzünden çok ihmal edilmiş ve hasar görmüş kilise daha sonraları geniş kapsamlı bir restorasyon geçirmiş ve neo-roman stili şeklini alarak son görünümüne ulaştırılmış. Bu ihtişamlı yapının önünde durduğunuzda nerdeyse her dönemi görebiliyorsunuz.

Amanya‘nın GSMH‘nın yüzde 41.5‘i ihracattan elde edilirken, bu rakam Bremen‘nin GSMH gelirinin yüzde 64.3 ihracatına tekabül ediyor. Almanya‘nın 10. büyük şehri olmasına rağmen, nüfusuna oranla en fazla ihracat yapan bölgesi.

ROLAND
1366 yılında kilise temsilcileri (bişoplar) tarafından daha önce ahşaptan inşaa edilmiş Roland heykelini yıktırmaları sonrasında, 1404 yılında tekrardan taştan inşaa edilmiş. Heykelin kendi boyu 5,47 m üzerine oturtulmuş temeli ve taç‘ıyla toplam 10,21 m, iki diz uçları arası 54,7 cm ve ortaçağda ‘bir dirsek‘ diye adlandırılan ölçüm standartı. Aslında bir arşın, ölçü biçimiyle aynı.

Bulunduğu yer zamanında pazarın kurulduğu yermiş ve orada satılan kumaşlar Roland‘ın iki diz kapağı arasına göre ölçülürmüş. Almanya‘nın en büyük Roland heykeli olmakla birlikte “hak ve özgürlüğün” sembolü olmuş.

EKONOMİ
Bremen tarihi bir ticaret şehri. Bügün ekonomik olarak faaliyet gösterilen sektörler:
– Nakliye ve lojistik
– Uzay teknolojisi
– Yenilenebilir enerji/Rüzgar enerjisi
– Balıkçılık/Avrupa’nın en büyük balık limanı Bremerhaven
En büyük işverenler sırasıyla Mercedes, BLG, Nordsee, Kraft Foods, Beck‘s, Atlas Elektronics, EADS/Airbus vs. İlk 30 şirketle elde edilen yıllık cirosu 25 Milyar Euro civarında.

Nüfusu 600 bin olan Bremen‘in ihracatıysa 2012 yılında 17. Milyar Euro.

Amanya‘nın GSMH‘nın yüzde 41.5‘i ihracattan elde edilirken, bu rakam Bremen‘nin GSMH gelirinin yüzde 64.3 ihracatına tekabül ediyor. Almanya‘nın 10. büyük şehri olmasına rağmen, nüfusuna oranla en fazla ihracat yapan bölgesi. Kısacası tüccar bir bölge. Yukarıda saydığım sektörlerde Bremen‘nin, Avrupa‘nın en önemli kalemlerindeki üstünlüğü tartışılamaz.

TORF
Torf, nemli ve çok yağış alan yaz sıcaklarının düşük olduğu bölgelerde, göl yatakları, bataklık ve benzeri su altındaki arazilerde yetişen bitkilerin su dibinde çökerek hava ile ilişkisi kesilmiş bir ortamda yıllarca çürüyüp birikmesiyle oluşur. Yüzde 100 doğal bir malzemedir. Hacim ağırlığı düşük, su tutma kapasitesi ve organik madde miktarı çok yüksek. Bremen‘de çıkarılan torflar genellikle asit reaksiyonlu olup Ph‘sı 4–6,5 arasında değişiyor. Kullanıldığı ortamda suyun ve gübrenin bitkiye yavaşça ve düzenli bir şekilde verilmesini sağlıyor. Genellikle rengi sarı, kahverengi ve siyah olabilen torf kullanıldığı alanlarda bitki kök gelişim hızını arttırıyor. Gübrenin topraktan yıkanarak kaybolmasını önlüyor. Toprağın uzun süreli nemli kalmasını ve gevşemesini sağlıyor.

YAKIN TARİH
2.Dünya savaşından sonra yani 1945 yılında Bremen, İngilizlerin kuşatması altında kalmış. Daha sonra müttefik devletleri (ABD, SSCB, B.Britanya, Fransa) tarihi belediye binasında savaş sonrası hasar görmüş kırık camlar arkasında Almanya‘nın kaderini belirlemişler. Müzakere yapılan konu:

‘Almanya‘yı bölelim mi? Bölersek nasıl bölelim? Bölmezsek ne yapalım?‘ Netice itibariyle Almanya‘yı iki farklı bölgeye bölerek, SSCB kontrolünde olan Doğu Almanya ve ABD (Nato) kontrolünde olan Federal Almanya Cumhuriyeti adı altında bir de Batı Almanya devletleri oluşturmaya karar vermişler. Müttefik devletleri. Bu arada günümüze kadar her hangi bir ‘Barış antlaşması‘ imzalamamışlar. Ancak 1990 yılında gerçekleşen iki Almanya‘nın birleşmesinin resmi ve hukuki zemini oluşması için 2+4 antlaşması (yani 2 Almanya + 4 müttefik devletleri arasında) imzalanmış.

Tertemiz ve yemyeşil, olabildiğince sakin ve bir o kadarda çalışkan bir şehir. Bu arada Memur mesailerinin sabah 06.30‘da başlıyor olmasına hem hayret, hem gıpta ettik. Sanırım Almanya‘nın başarı öyküsünün arkasında yatan ciddi nedenlerden biri de, güne erken başlama gerçeği olsa gerek.

Müthiş dinlendik, bir yıl yetecek kadar oksijen aldık. Her köşede tarihe dokunduk ve 20 dereceyi geçmeyen hava sıcaklığı ile serinledik. Avrupa‘nın bizden öğrenmesi gereken şeyler olduğu gerçek ama Avrupa‘dan öğreneceğimiz daha çok şey var gibi geldi bana.

Zuhal Mansfield
DEİK / Türk Mısır İş Konseyi Başkanı