Büyüme verileri

Yılın son çeyreğinde bu yılın ilk iki çeyreğinde görüldüğü olduğu gibi yüzde 5 civarında bir büyüme yaşanması durumunda, yılın tamamı için yüzde 6 ila 7 civarında bir büyüme oranının sağlanması mümkün olabilecektir.

TÜİK tarafından açıklanan 2017 yılına ait üçüncü çeyrek büyüme verileri yılın tamamı açısından güçlü eğilimlerin sürmekte olduğuna yönelik işaretler sunuyor. Bu veriler kapsamında tarım sektörü toplam katma değerinin %2,8, sanayi sektörünün %14,8, inşaat sektörünün %18,7 ve ticaret, ulaştırma, konaklama, yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün ise %20,7 arttığı görülüyor. Sanayi, inşaat ve hizmetler sektörlerinin çift haneli büyüme oranlarına ulaşmış olması yüksek hızlı büyüme verilerinin temel nedenleridir. İstatistiksel anlamda ise geçen yılın üçüncü çeyreğinde görülen yüzde 0,8 oranındaki daralmanın bu yılın güçlü büyüme eğilimine zemin hazırlaması söz konusu oldu. Yılın son çeyreğinde bu yılın ilk iki çeyreğinde görüldüğü olduğu gibi yüzde 5 civarında bir büyüme yaşanması durumunda, yılın tamamı için yüzde 6 ila 7 civarında bir büyüme oranının sağlanması mümkün olabilecektir.

Kaynak: TÜİK

EKONOMİ, İÇ TÜKETİM İLE BÜYÜDÜ

Büyüme verilerinin hangi harcama dinamikleriyle gerçekleştiği incelendiğinde bilinen bazı yapısal eğilimler dikkat çekiyor. Bu kapsamda hanehalkı tüketim harcamalarının yüzde 11,7 oranında artışı örnek gösterilebilir. Dolayısıyla yaşanan hızlı büyüme temposunun yine iç tüketime odaklı olduğu görülüyor. 2016 yılının üçüncü çeyreğinde yaşanan iç talep duraklaması bu yılın verilerinde önemli bir baz etkisi yaratmış görünüyor. Ancak, daha önemli gelişmeler yatırım harcamalarında (gayrisafi sabit sermaye oluşumu) görülen yüzde 12,4 düzeyindeki artıştır. Söz konusu artış eğilimi son 7 çeyrekte karşımıza çıkan ilk çift haneli büyüme hızı olarak dikkat çekiyor. Yine altı çizilmesi gereken bir husus, bu yılın ilk iki çeyreğinde de hızlı artışlar gösteren ihracatın üçüncü çeyrekte yüzde 17,2 oranında artışla büyümeye katkı sağlamasıdır. Ancak, ithalatta da yüzde 14,5 oranında artış görülmesi dış talebin büyüme oranına katkısını sınırladı.

Kaynak: TÜİK

2017 yılı üçüncü çeyreğinde gelirler itibarıyla görülen en dikkat çekici gelişme net işletme artığı/karma gelir olarak tanımlanan karların toplam içindeki payının yüzde 52,2 düzeyine çıkmış olmasıdır. İşgücüne yönelik ödemelerin, diğer bir deyişle ücret gelirlerinin payının yüzde 32,7 olarak gerçekleşmesi bir olumsuzluk olarak görülmelidir. Söz konusu gelişmenin süreklilik kazanması önümüzdeki dönemde iç talep bağlamında bir sorun olarak görülebilir. Değişimin pozitif boyutunda ise artan karlar ve/veya beklentiler bağlamında yatırımların artması olasılığı yer alıyor.

Kaynak: TÜİK

Doç. Dr. Ertuğrul Kızılkaya

kizilkaya@turcomoney.com