Chery’nin Türkiye yatırımı…

İbrahim Aybar

Merhabalar,

Bu hafta başında Çinli Chery markasının da ülkemizde yatırıma başlamak için hükümetimiz ile yaptığı görüşmelerin son aşamada olduğunu öğrendik.

Sektörü yakından takip eden okurlarım bilirler; daha geçen yıl Mart ayında ülkemizde üç SUV modelle satış yapmaya başlayan Chery büyük bir çıkış yakalamıştı. ODMD raporlarına göre 2023 yılında satılan 967.341 binek otomobil içinde Chery 40 bin 590 adet satışla %4,2’lik paya ulaşmış ve en çok satan binek otomobil satan 10 marka arasına girmişti. İçinde bulunduğumuz 2024 yılının Ocak- Eylül dönemi binek otomobil satışları 673 bin 073 adet olarak gerçekleşti. Chery ise 47.997 adet satışla %7.1 pay alarak en çok binek otomobil satan üçüncü marka konumunda.

ÇİNLİ OTOMOTİV MARKALARI, İLK 9 AYDA 67 BİNİN ÜZERİNDE BİNEK OTOMOBİL SATTI

Bu rakamlar net olarak şu mesajı veriyor: Çinli otomotiv markalarının son yıllarda başardığı teknolojik gelişme ve yeni nesil taşıtlardaki rekabet üstünlüğü ülkemizde de etkisini gösteriyor. Nitekim ülkemiz pazarında satış yapan Çinli otomotiv markaları bu yılın ilk 9 ayında ODMD rakamlarına göre 67 binin üzerinde binek otomobil sattılar ve %10 pazar payı aldılar. Giderek satışlarının ve pazar paylarının çok daha artacağından kuşkunuz olmasın.

ÇİNLİ OTOMOTİV MARKALARIN TÜRKİYE’DE PAZAR PAYI YÜZDE 10’A ULAŞTI

Sadece ülkemizde değil, satış yaptıkları dünyanın her ülkesinde Çinli markalar rekabet üstünlüklerini hissettiriyorlar. Diğer tüm dünya markalarının bu durumdan rahatsız olduklarını her fırsatta duyuyoruz. Hatta Avrupa Birliği ve ABD menşeli markalar, kendi devlet yönetimlerinin ithal izni verdiği yenilenebilir enerji kullanan (NEV) Çinli taşıtlara karşı koydukları tarife engelleriyle pazar paylarını korumaya çalışıyorlar. AB ülkeleriyle Gümrük Birliği çerçevesinde ticaret yapan ülkemiz de Çinlilere karşı koruyucu önlemleri bu yıl arka arkaya almaya başladı. Hükümet tarafından yürürlüğe sokulan yeni gümrük tarifelerinin yanı sıra yeni nesil NEV tipi ithal taşıt satan Çinli markalara kendilerine ait en az 20 servis istasyonu açma şartı getirildi. Tüm bunlara rağmen rekabet gücü yüksek Çinli markalar ülkemizde ve diğer dış pazarlarda etkili olmayı sürdürüyor. AB pazarında geçen yıl yeni nesil bataryadan elektrikli taşıtlarla %7.8 pay alan Çinlilerin ülkemizde bu yıl ağırlıklı içten yanmalı motor tipi taşıtların desteğiyle %10 pazar payına ulaştıklarını tekrar hatırlayalım.

FAS’TA VE SIRBİSTAN’DA ÇİNLİLERİN OTOMOTİV YATIRIMI ARTARAK DEVAM EDİYOR

Aslında dış ülkelerin koruma amaçlı önlemleri Çinli markaların o ülkelerde yatırım yapmasına açık bir davet. AB ülkelerinden Macaristan’da süren BYD yatırımı ve İspanya’da başlayan Chery yatırımı bunlara örnek. Ek olarak AB ye komşu olan Fas ve Sırbistan’da da Çinlilerin otomotiv yatırımı artarak sürüyor.

ÇİNLİ BYD MANİSA’DA YILLIK 150 BİN KAPASİTELİ FABRUKA KURACAK, 5 BİN KİŞİ İSTİHDAM EDECEK

Çinli markaların gördüğü rağbet ve Gümrük Birliği sayesinde gümrük tarifelerinden istisna avantajı, AB ye diğer bir komşu ülke olan ülkemizi de Çinli markalar için cazip hale getirdi. Nitekim geçtiğimiz Temmuz ayında Çinli BYD markası ile hükümetimiz arasında bir doğrudan yatırım anlaşması imzalandı. Buna göre Manisa’da yıllık 150 bin üretim kapasiteli fabrika kurulacak ve direk olarak 5000 nitelikli istihdam sağlanacak. Başlangıç olarak 1 milyar dolar tutacak yatırım sadece yeni nesil hybrid ve bataryadan elektrikli taşıt üretim üssü değil, aynı zamanda ar-ge merkezi olarak çalışacak. Üretimin 2026 yılı sonuna kadar başlaması öngörülüyor.

CHERY, SAMSUN’DA FABRİKA KURACAK

İkinci olarak, Çinli Chery markasının CEO’su geçen hafta sonu CumhurbaşkanI Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret etti. Yapılan açıklama; Chery‘nin Türkiye’ye yatırım kararı için son aşamaya gelindiğini gösteriyor. Hatta üretim merkezinin Samsun il sınırlarında olabileceği ifade edildi. Çok yakında kararın netleşeceğini umuyoruz.

Yeni nesil taşıt teknolojisinde dünyayı domine etmeye başlayan Çinli markaların 1997’den bu yana TOGG dışında doğrudan greenfield otomotiv yatırımı almamış ülkemizde önemli bir atılım yapacakları ortada. Hatta geç bile kalındı. Mümkün olsa da yerli ve milli otomobilimiz TOGG‘un yeni modellerinin üretimi için de biran önce yatırım ortaklıkları kurulabilse. Geçtiğimiz Eylül ayına ait ODMD raporunda TOGG‘un hiç satış rakamı beyan etmemiş olması, bu ihtiyacı çok daha acil hale getiriyor doğrusu. Çünkü rekabet artık çok daha çetin ve yeni modeller çok daha hızlı tüketicisiyle buluşmak zorunda.

İbrahim AYBAR

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com