Dijital evrene mi taşınıyoruz?

Gürdoğan Yurtsever

İlk olarak bilim kurgu romanlarında ve sonra da filmlerde distopik bir kavram olarak karşımıza çıkan Metaverse hızla hayatımızın bir parçası haline geliyor. Metaverse, Facebook ile gündeme gelmesine rağmen benzer büyük teknoloji firmaları da bu alanda büyük yatırımlar planlıyor ve yapıyor.

Son günlerde dünyanın gündemindeki konuların başında Metaverse geliyor. Aslında uzun süredir üzerinde tartışmalar yürütülen Metaverse kavramı, Facebook’un bir metaverse şirketi olacağını açıklaması ve daha sonra grubun çatı şirketinin ismini “Meta” olarak değiştirerek bu marka altında toplaması ile birlikte bir anda popüler hale geldi.

İlk olarak bilim kurgu romanlarında ve sonra da filmlerde distopik bir kavram olarak karşımıza çıkan Metaverse hızla hayatımızın bir parçası haline geliyor. Metaverse, Facebook ile gündeme gelmesine rağmen benzer büyük teknoloji firmaları da bu alanda büyük yatırımlar planlıyor ve yapıyor. Peki, nedir Metaverse, neden bu kadar konuşuluyor ve neden önemli?

Metaverse etkileşimi farklı boyuta taşıyacak

Metaverse kelime anlamı olarak evren ötesi anlamına geliyor. Temel olarak da sanal/artırılmış gerçeklik teknolojileri ile ulaşılabilecek kurgusal/sanal bir evren olarak ifade ediliyor. Bu evrenin içinde dijital oluşturulmuş tüm dünyalar yer alacak.

Şu anda insanlar çeşitli dijital platforlarda zaten online olarak birbirleriyle etkileşim kurabiliyorlar. Fakat metaverse bunu daha farklı bir boyuta taşıyacak. Bu dijital evrende insanlar gerçek dünyada olduğu gibi vakit geçirebilecek, birbirleriyle veya avatarlarıyla etkileşim kurabilecek.

Gerçek dünya ile dijital dünya iç içe geçecek

Metaverse bir anlamda gerçek dünya ile dijital dünyanın iç içe geçmesine neden olacak. Mevcut durumda fiziksel dünyada yapılan gezmek, alışveriş yapmak, çalışmak gibi tüm günlük aktivitelerin dijital ortamda yapılabilmesi mümkün hale gelecek.

Metaverse ile kişiler aynı fiziksel ortamda bulunmadan her türlü etkileşim geliştirebilecek, işlem yapabilecek. Hatta aynı anda hem fiziksel ortamda hem de dijital ortamda olabilecek. Buralarda yaptıkları eylemler birbirini doğrudan etkileyebilecek.

Avatarlarımız olacak

Metaverse ile farklı oyunlar arasında geçiş yapılabilecek, tarihi bir mekanda gezerken takılacak artırılmış gerçeklik gözlüğü ile mekan hakkında bilgi alırken, orada avatarı bulunan fiziksel olarak başka ülkedeki kişiler ile etkileşim geliştirebilecek.

Dünyanın herhangi bir yerindeki sanal müzayedeye, konsere, derse, toplantıya veya konferansa üç boyutlu katılım sağlanabilecek, oradaymış gibi etkileşim kurulabilecek.  Artırılmış gerçeklik ile mağazadaymış gibi ürün seçilebilecek, farklı mağazalara geçiş yapılabilecek.

Kripto paralar kullanılacak

Metaverse’deki karşılıklı değer değişiminin temel katalizörü ise blockchain teknolojisi olacak ve bu teknoloji ile hayatımıza giren kripto paralar değişim aracı olarak kullanılacak. Kripto paralar bu evrendeki değerlerin değişimini sağlayacak.

Artırılmış ve sanal gerçeklik ile oyun teknolojileri, 3D, NFT tabanlı dijital sanat eserleri her geçen gün yaygınlaşıyor ve gelişiyor. Oyunların içinde konserler düzenleniyor, yine oyunların içinde markalar sanal mağazalarını açıyor. Bütün bunlar metaverse’ün gerçekleşmesine bizleri giderek yaklaştırıyor.

İnternetin yerini mi alacak?

Metaverse’ün internetin karşılıklı bilgi paylaşımına dayalı iki boyutlu niteliğini üç boyutlu bir evrene taşıyacağı, bu nedenle internetin yerini Metaverse’ün alacağı ifade ediliyor. Bir anlamda Metaverse internetin geleceği olarak görülüyor.

Gerçekten de Metaverse ile internetin karşılıklı bilgi paylaşımına dayalı iki boyutlu ortamı yerine üç boyutlu gözlükler ile ekranlara bağlı olmadan sanal bir dünyaya bağlanmak mümkün olacak. Bu da internetin geleceğini şekillendirmede belirleyici olacak.

Önlenemez bir gelişim süreci yaşanıyor

Beklenen şekle dönüşmesine henüz oldukça zaman olsa ve bunun için yeni teknolojilere ihtiyaç olsa da bu alandaki hızlı gelişmeler, yatırımlar ve pandeminin hızlandırıcı etkisi dikkate alındığında Metaverse pek çok açıdan büyük bir potansiyel olarak ifade ediliyor. Metaverse ile gerçek dünya ile dijital evren iç içe geçecek.

Bununla birlikte Metaverse’nin oluşturabileceği güvenlik sorunlarını, bu evrende büyük şirketlerin egemenliğinin neden olabileceği sakıncaları ve riskleri de dikkatle değerlendirmek gerekiyor. Önlenemez bir gelişim sürecine giren Metaverse’ün geleceğini hep birlikte görecek ve yaşayacağız.

Gürdoğan Yurtsever

yurtsever@turcomoney.com