Dijital yatırım kuruluşu, yatırımcılara hangi kolaylıkları getiriyor?

Mahir Kubilay Dağlı

-Bir yatırım kuruluşu düşünün hiç şubesi yok, sadece yasal zorunluluk nedeni ile genel müdürlüğü var. Müşteriler, şubeye gitmeye veya bir müşteri temsilcini aramaya ihtiyaç duymuyor, müşteri temsilcisi yerine yapay zekalı robotlar size istediğiniz üründe tavsiye veriyor. Teknolojik imkanlar kullanılarak çekirdek kadro ile tüm hizmet ve faaliyetler, kesintisiz olarak standart bir kalitede verilebiliyor.

–Dijital yatırım kuruluşlarında her işlem dijital kanallardan gerçekleştiriliyor, işlemlerin anlık olarak kontrol edilebiliyor. En önemlisi standart olması nedeni ile hata/hile riski minimum seviyede oluyor. Bu, düzenleyici otoritelerin denetimi ve kontrolü açısından otoritelere büyük kolaylık sağlıyor. Bir diğer husus, kâğıt ortamında belge üretimi olmaması nedeni ile uzaktan denetim de rahatlıkla yapılabiliyor.

Bu ay son zamanlarda sık duyduğumuz “Dijital Yatırım Kuruluşu” kavramının anlamı ve içeriğine değinmekte fayda olduğunu düşünüyorum.

Yatırım kuruluşu bilindiği üzere banka ve aracı kurumları içeren bir kavram. Bir yatırım kuruluşu düşünün hiç şubesi yok, sadece yasal zorunluluk nedeni ile genel müdürlüğü var. Sunulan bankacılık ya da yatırım hizmetleri hep dijital kanallar üzerinden sunuluyor. Müşteriler, şubeye gitmeye veya bir müşteri temsilcini aramaya ihtiyaç duymuyor, müşteri temsilcisi yerine yapay zekalı robotlar size istediğiniz üründe tavsiye veriyor. Teknolojik imkanlar kullanılarak çekirdek kadro ile tüm hizmet ve faaliyetler kesintisiz olarak standart bir kalitede verilebiliyor.

Dijital yatırım kuruluşu; teknolojik imkanları kullanarak müşterilerine sahip olduğu tüm hizmetleri dijital kanallar üzerinden servis edebilen, aynı zamanda kendi iç işleyişinde de operasyonlarını yine teknolojiyi kullanarak tamamen otomatize eden kurumlardır. Yani müşterinin herhangi bir kurumda hesap açılışından, hesabını kapatana kadar olan süreçte hiçbir şekilde fiziki temasa ihtiyaç olmaksızın işlemlerini dijital ortamlarda gerçekleştirebilmesi ve aynı zamanda kurumun da kendi iç işleyişinde (middle office, back office işlemleri dahil) tüm operasyonel işlemleri robotlarla/yazılımlarla otomatik olarak gerçekleştirmesini anlıyoruz.

DİJİTAL YATIRIM KURULUŞLARI, GELENEKSEL YAPILARA GÖRE DAHA ESNEK

Dijital yatırım kuruluşunda sistemler geleneksel yapılara göre çok daha esnek oluyor, kuruma ve müşterilerine yüksek düzeyde maliyet verimliliği, güvenlik ve esneklik sağlıyor. Tüm bunlar süreç otomasyonu, web tabanlı hizmetler ve API’ler aracılığı ile gerçekleştiriliyor.

Birçok işin otomatik olarak yapılması nedeni ile iş gücüne sınırlı ihtiyacın olduğu, maliyetlerin ve hata riskinin düşük olduğu, aynı zamanda harcanan zamandan ve paradan tasarruf sağlayan bir yapıdan bahsediyoruz.

On-line banka ya da on-line aracı kurum olarak hizmet vermek dijital bir banka ya da aracı kurum olma anlamına gelmiyor. Yine aynı şekilde mobil banka ya da aracı kurum da dijital kurum olma anlamına gelmiyor. On-line ya da mobil hizmetlerde banka ya da aracı kurum tarafından verilen hizmetlerin bir kısmı bilgisayar ya da cep telefonu/tabletler üzerinden veriliyor. Örneğin bakiyeleri kontrol etme, işlemleri inceleme, alım-satım emri gönderme ve para transferi gibi. Oysa dijital bir kurum, on-line hizmetlere göre çok daha geniş kapsamlı. Dijital yatırım kuruluşu, müşterilere sunulan tüm geleneksel ürünlerin, süreçlerin ve faaliyetlerin dijitalleştirilmesi anlamına geliyor.

Yeni gelişen bu konseptin en önemli faydası, hem yatırım kuruluşları hem de müşteriler açısından maliyet avantajı ve zaman tasarrufu sağlamasıdır. Bunun yanında müşteri açısından işlemlerde kolaylık, sunulan hizmetleri kişiselleştirebilme, belirli standartta hizmet alabilme imkanları da sunuyor.

TÜM İŞLEMLER, YÜZ YÜZE GELMEDEN YAPILIYOR

Bu konuya yatırım yapan kurumlar yanında, düzenlemelerin de dijital bir kurum olarak hizmet vermeyi teşvik etmesi önem taşıyor. Nitekim uzaktan kimlik tespiti ve mesafeli olarak sözleşme akdedilmesi konusunda banka ve aracı kurumlara müşteri ile yüz yüze gelmeden hesap açma imkanın sağlanmış olması, yine 2021 yılı sonunda Resmi Gazete’de yayımlanarak 2022 yılında yürürlüğe giren “Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik” dijital yatırım kuruluşu konsepti açısından önemli gelişmelerdir.

Vurgulanması gereken bir diğer önemli nokta da, dijital yatırım kuruluşlarında her işlemin dijital kanallardan gerçekleşmesi, işlemlerin anlık olarak kontrol edilebilir olması ve en önemlisi standart olması nedeni ile hata/hile riskinin minimum olması ve düzenleyici otoritelerin denetimi ve kontrolü açısından otoritelere büyük kolaylık sağlamasıdır. Bir diğer husus, kâğıt ortamında belge üretiminin olmaması nedeni ile uzaktan denetimin de rahatlıkla yapılabilmesidir.

Sonuç olarak “Dijital Yatırım Kuruluşu” konsepti gün ve gün yaygınlaşıp gelişiyor ve hayatımıza giriyor. Birçok pozitif özelliği bünyesinde barındırmakla birlikte “Dijital Yatırım Kuruluşu” konseptinin ciddi bir yazılım (software) yatırımı gerektirdiğini de vurgulamakta fayda var.

Mahir Kubilay Dağlı

Eliptik Yatırım Menkul Değerler Genel Müdürü

dagli@turcomoney.com