Dikkat! Dolandırıcılar işbaşında

Gürdoğan Yurtsever

Dolandırıcılar, sınır tanımıyor; internet bankacılığından sahte evrak üretimine her yolu deniyor. Bu tür bir tuzağa düşmemek için dikkatli olmak ve güvenlik adımlarını atlamamak şart. Dolandırıcılar, şeytanın aklına gelmeyecek yöntemler geliştiriyor. Hatta aradıkları telefon numaralarını, banka telefon numaraları gibi gösterebiliyorlar.

Birisini aldatarak malı veya parasını almak şeklinde ifade edilen dolandırıcılık eylemlerini tarihin her döneminde ve her ortamda görmek mümkün olabiliyor. Bununla birlikte özellikle bilgi teknolojilerindeki baş döndürücü gelişmelerin etkisiyle son yıllarda dolandırıcılık eylemlerindeki yöntemlerin sınır tanımayan oranda arttığı, çeşitlendiği ve karmaşık bir yapıya büründüğü görülüyor. Gelişen teknolojiler, geleneksel suç türlerinde değişime neden oluyor. Dolandırıcılık da bu süreçte değişim gösteren bir suç türü olarak karşımıza çıkıyor.

İnternet bankacılığı ilk sırada
Dolandırıcılık eylemlerine en fazla maruz kalan sektörlerin başında bankacılık geliyor. özellikle internet bankacılığı kullanımının hızla artması, dolandırıcıların ilgisinin de bu alana kaymasına neden oldu. Yapılan dolandırıcılık türlerine bakıldığında internet bankacılığıyla yapılan dolandırıcılıklar, sahte belgeler ile yapılan dolandırıcılıklar ve banka kartı/kredi kartı yoluyla yapılan dolandırıcılıklar en fazla karşılaşılan dolandırıcılıklar arasında. Bunların yanısıra kontör dolandırıcılığı, tırnakçılık, vaatçilik, sahte kampanyalar gibi çeşitli yöntemler görülebiliyor. Son dönemlerde ise korkutma veya ikna yoluyla dolandırıcılık eylemlerinde bir artış görülüyor.

İnternet bankacılığıyla yapılan dolandırıcılıklarda müşterilerin şifre ve kimlik bilgilerinin çeşitli yöntemlerle çalınarak, müşteri adına internet üzerinden işlem yapılması söz konusu oluyor. Son dönemlerde önemli bir artış gösteren bu dolandırıcılık türünde; virüs ve truva atları denilen zararlı yazılımlar, banka internet sitesine benzeyen sahte siteler, bir bankadan gönderiliyor izlenimi verilen elektronik postalar ile talep edilen kişisel bilgileri elde etmeyi amaçlayan olta saldırıları gibi yöntemler ile sıkça karşılaşılıyor.

Güvenlik duvarını kurun
Bu konuda bir dolandırıcılığa maruz kalmamak için şifre ve kullanıcı bilgilerinin gizliliğine önem verilmesi, üçüncü şahıslar ile paylaşılmaması, internet cafe gibi güvenli olmayan ortamlardan internet bankacılığı işlemi yapılmaması, bilgisayarlarda anti-virus ve güvenlik duvarı yazılımları kullanılması, tanınmayan yerlerden gelen elektronik postaların açılmaması veya “linke tıklayın” gibi taleplerin yerine getirilmemesi önem taşıyor.

Bankada çapraz kontrol şart
Sahte belgeler ile yapılan dolandırıcılık girişimlerinde; nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport gibi kimlik belgelerinin sahtelerinin üretilmesi veya mevcut kimlik belgelerinde fotoğrafın başka bir fotoğraf ile değiştirilmesi gibi tahrifat yapılarak işlemler gerçekleştirilebiliyor. Bankalar tarafından bu tür sahtecilikleri tespit edebilmek için kimlik belgelerindeki bilgilere, fotoğrafa, mühürlere, seri ve sıra numaralarına dikkat edilmesi ve en az iki kimlik belgesi ile çapraz kontrol yapması, hesap açılışlarında “müşterini tanı” temel prensibi kapsamında mevzuatın öngördüğü kimlik belgelerini alması ve bunları teyit etmesi önemli.

Şeytanın aklına gelmez
Banka kartları ve kredi kartları yoluyla yapılan dolandırıcılık eylemlerinde ise ATM‘nin kart bölmesine sıkıştırarak kartın ele geçirilmesi, kart kopyalama yoluyla karta ait bilgi ve şifrenin ele geçirilmesi gibi yöntemlerle karşılaşılabiliyor. Bunların yanısıra yardım kampanyaları gibi iyiniyetli amaçla yapıldığı izlenimi verilmekle birlikte dolandırıcılık için açılan kampanya hesaplarına para aktarma, paranın içinden bir kısmını veya tamamını çok hızlı bir şekilde çalmak şeklinde gerçekleşen tırnakçılık, belirli bir güven sağlayarak ve yüksek getiri sağlamak gibi vaatlerle yapılan dolandırıcılık gibi çok çeşitli dolandırıcılık yöntemleriyle karşılaşmak mümkün.

Korkutup para istiyorlar
Ayrıca, cep telefonlarının yaygın olarak kullanıldığı ülkemizde dolandırıcılar, kendilerini polis veya savcı olarak tanıtarak veya terör örgütleriyle bağlantılı olduklarını ileri sürüp korkutarak para talep edip, dolandırıcılık yapabiliyorlar. Bunun yanısıra farklı firmaların promosyon amaçlı yaptığı kampanyaları konu alan ödüller kazanıldığı şeklinde kontör ya da para talebinde bulunabiliyorlar. Bu şekilde elde ettikleri kontörleri satarak paraya çevirebiliyorlar.

Teknolojik yöntemler
Dolandırıcılık eylemlerine bakıldığında, genellikle organize bir yapı ile karşılaşılıyor. Dolandırıcıların bankalardaki çalışma yöntemleri konusunda fazlaca bilgili olduğunu ve aksaklıkları tespit etme konusunda şaşırtıcı yöntemler geliştirdiğini ifade etmek yanlış olmayacak. Hatta dolandırıcılar, aradıkları telefon numaralarını banka telefon numaraları gibi gösterebilme şeklinde yöntemler dahi geliştirmiş durumdalar.

Emniyet-banka işbirliği
Bankalar, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonu ile dolandırıcılık eylemlerini önlemek amacıyla birbirleri arasındaki bilgi paylaşımına önem veriyor ve hızlı aksiyon alıp dolandırıcılık girişimlerini önlemeye çalışıyorlar. Bu konuda oldukça başarılı olunduğunu da belirtmek gerekiyor. Bunun arada gerek Emniyet, gerekse bankalar telefon, SMS, elektronik posta, broşür, afiş gibi yöntemlerle vatandaşları sürekli bilgilendiriyor ve uyarıyor. Bu sayede bir çok dolandırıcılık eylemi önlenebiliyor.

Güvenlik tedbirlerini atlamayın
Fakat, dolandırıcılar her dönemde farklı yöntemler bulmayı başarıyor. Bu nedenle kişilerin bu konuda bilinçli olması, özellikle şifre ve kimlik bilgilerinin bankalar veya kamu görevlileri tarafından telefon ile istenmediğinin bilinciyle, bu konuda gelen taleplere karşı dikkatli davranması, yaptığı işlemlerde önerilen güvenlik tedbirlerine uyması, bir dolandırıcılık eylemiyle karşılaştığında bankalar, kolluk kuvvetleri veya savcılara başvurmaları büyük önem taşıyor.

Gürdoğan YURTSEVER