Dolar neden yükselişe geçti?

Türkiye’de piyasalar, haftaya hareketli girdi. Geçtiğimiz haftayı 5.65 seviyelerinde kapayan USDTRY, yeni haftaya hızlı bir giriş yaparak 24 Temmuz Salı günü itibariyle %1.4 oranında bir artışla 5.73’ü test ederek şu sıralar 5.72lerde yatay seyre geçti. İşte kurlardaki yükselişin sebebi… rapor ise dolar endeksinin güç kazanmasını daha da ivmelendiren nedenlerden biri oldu.

Mehmet Cihat Altay yazdı…

Geçtiğimiz hafta düşüşe geçen USDTRY paritesi, bu hafta, Pazartesi sabahı borsaların açılması ile birlikte randımanlı bir şekilde yükselişe geçti. ABD Başkanı Donald Trump’ın dün senatörlerle yaptığı görüşmenin ardından gelebilecek muhtemel CAATSA yaptırımı konusu dışında önemli bir siyasi gelişme yaşanmayan ülkemizde doların bu şekilde bir yükselişi yaşaması merak uyandırmış olabilir.

Geçtiğimiz haftayı 5.65 seviyelerinde kapayan USDTRY, yeni haftaya hızlı bir giriş yaparak 24 Temmuz Salı günü itibariyle %1.4 oranında bir artışla 5.73’ü test ederek şu sıralar 5.72lerde yatay seyre geçti.

Peki, dolar neden yükselişe geçti? USDTRY paritesinin yükselişe geçmesine neden olan ana sebepleri küçük başlıklar halinde inceleyelim.

1.Her ne kadar dünyanın birçok ülke ve bölgesinde düşük faizin trend olduğu bir dönemden geçiyor olsak da, hem yerel hem de küresel açıdan faizlerin çok yoğun bir şekilde gündem olduğu 10 günün içine giriyoruz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yarınki Para Politikaları Kurulu toplantısının ardından saat 14:00’da açıklayacağı bir haftalık repo faiz (politika faizi) kararı merakla ve aynı zamanda endişeyle bekleniyor. Faiz indiriminin beklenmesinin tamamen normal olduğunu ve faizlerin indirilmesi gerektiğini belirtmekte fayda görüyorum. Burada piyasaların ve ekonomistlerin önemsediği konu ise şu;

Merkez Bankası’nın yarınki (25 Temmuz) PPK toplantısında faizi en az ne kadar indireceği hakkında genel bir beklenti mevcut olsa da en çok ne kadar indirilebileceği hakkında tahminlerin ucu açık durumda. Bu da piyasalarda endişeye sebep oluyor. Bu endişe ise Türk lirası üzerinde baskı oluşturarak paritenin yukarı yönlü hareketinin belli başlı sebeplerinden birisi olarak göze çarpıyor.

MERKEZ BANKASI, FAİZ ORANINI HANGİ SEVİYEYE ÇEKECEK?

Beklenen faiz indiriminin, yapılan anketlerde, en az 250 baz puan olabileceği belirtiliyor.

2.İçerisinde bulunduğumuz haftada, USDTRY paritesinin yükselmesinin küresel nedenlerine gelecek olursak; bu nedenleri, yaklaşan FED FOMC toplantısı ve faiz kararı, ABD-Çin ticaret müzakereleri, IMF’nin ABD hakkındaki büyüme tahminini olumlu yönde revize etmesi ve ABD’nin son açıklanan enflasyon verisi olarak küçük başlıklar halinde inceleyebiliriz.

a)Amerika Merkez Bankası (FED) haftaya (31 Temmuz) merakla beklenen faiz kararını açıklayacak. Son zamanlarda güvercin açıklamalarıyla 25 baz puanlık faiz indirimi sinyali veren FED Başkanı Jerome Powell ve FED guvernörleri (özellikle New York FED guvernörü John Williams), geçtiğimiz hafta yaptıkları yeni açıklamalarla faiz indiriminin 50 baz puan oranında gerçekleşebileceği hakkında söylentilerin yükselmesine ve spekülatif haberlerin yapılmasına neden oldular. 50 baz puanlık faiz indirimi söylentileri piyasaların ralli yapmasına, risk iştahının artmasına ve böylece dolar endeksinin düşüşe geçmesine neden olmuştu. Bu gelişme, geçen hafta USDTRY’nin düşüşe geçmesine yardım etmişti. Hafta başında FED yetkililerinden gelen yeni açıklamaların, şimdilik 50 baz puanlık faiz indirim ihtimalinin önünü kapamasıyla, dolar endeksi tekrar güç kazanmaya başlayarak USDTRY’nin bu hafta güç kaybetmesine yol açan nedenlerden biri olarak öne çıktı.

FED’İN 25 BAZ PUAN İNDİRMESİ BEKLENİYOR

FED’in, 31 Temmuz’daki toplantısında, düşük enflasyon ve küresel piyasalardaki yavaşlamanın, belirsizliklerin ve ABD-Çin ticaret savaşlarının ABD ekonomisine negatif etki etme ihtimalini gözeterek 25 baz puan faiz indirimine gitmesi bekleniyor.

b)Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) geçtiğimiz gün yayınladığı Küresel Ekonomik Raporu’nda küresel büyüme tahminini 0.1 oranında düşürürken ABD büyüme tahminini ise 0.3 oranında yükselterek revize etti. Bu rapor ise dolar endeksinin güç kazanmasını daha da ivmelendiren nedenlerden biri oldu.

c)ABD ile Çin arasında uzun zamandır devam eden ticaret savaşı bir olumlu bir olumsuz gelişmeyle piyasaları yönlendirmeye devam ediyor. G-20 zirvesindeki Trump-Şi Jinping görüşmesinin ardından görüşmeleri sürdürme kararı alınmıştı. Geçtiğimiz hafta telekonferans yoluyla görüşmelere devam eden ABD ve Çin heyetleri, bu haftadan itibaren ise yüzyüze görüşmelere başlayacağını açıklayarak piyasaların küresel yeşile bürünmesine ve dolar endeksinin yükselişe geçmesine destek oldu.

d)ABD eksenli birçok ekonomik gelişme olumlu bir sürecin içerisindeyken, Avrupa Birliğinin Ekonomi alanında lokomotif ülkelerinden olan Almanya üretim PMI endeksinin Temmuz’da beklentilerin çok altında gerçekleşerek son 7 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmesi Euro’nun kan kaybetmesine neden oldu. Bir diğer yandan İngiltere’de seçilen yeni Başbakan Boris Johnson’un 31 Ekim’deki Brexit tarihinin kesin tarih olduğunu ve anlaşmalı veya anlaşmasız nasıl olursa olsun belirtilen tarihte ayrılışın gerçekleşeceğini belirtmesi sterlin’in güç kaybetmesine neden oldu. Her iki gelişme de dolar endeksinin ve altının yükselişlerine dolaylı da olsa destek vermiş oldu.

Tüm bu etkenler USDTRY’nin bu hafta yükselişine neden oldu.

Yarın, öncelikle TCMB PPK toplantısında açıklanacak faiz kararını, ardından Avrupa Merkez Bankası faiz kararını takip edeceğiz. Yeni Başkan Murat Uysal ve ekibinin vereceği faiz kararıyla kendisine yeni bir yol hazırlayacak olan Türk lirası ve piyasalar, haftaya açıklanacak olan FED faiz kararını ve Trump’ın S-400 hakkındaki kararını beklemeye başlayacak.