Ekonomi nereye gidiyor? Suçlu kim?

Ali Coşkun

Halk arasında bir deyim vardır “Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir”.

Ekonomimizin gidişatı, siyasi istikrarı bozan partiler arası tartışmanın Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında doruğa çıkarak bugünlere gelmesiyle belliydi. Şimdi de genel seçimlerin havasına girilmekle ortaya çıktı. Küresel ekonominin oluşturduğu baskının olumsuz etkisi yetmiyormuş gibi yeni yeni bürokratik engellerle piyasada adeta devletçi bir durgunluk yaşanıyor. Yatırımcı, üretimci, girişimci, tüccar, esnaf rahatsız. Kısacası en önemlisi güven azaldı. Halk önce işini ve aşını düşünür oldu. Yatırımlarda ki durgunluk, üretim değerlerinde gerileme, işsizlik artışı, ihracat pazar kaybı, heyecanımızı olumsuz yönde etkiledi. Ekonomi yeniden “Faiz – Döviz – Borsa” üçgeninde çırpınma, enflasyon-faiz tartışmasına sürüklenme sinyalleri veriyor(1).

Oysaki 2002 yılında Hükümet olarak mali politikaları, para politikaları ile destekleyip üretim politikaları ile bütünleştirerek “Faiz – Döviz – Borsa” üçgeninden ülke ekonomisini “üretim – Yatırım -İhracat” seferberliğine dönüştürmüştük. Nitekim ekonomiyi iflastan çıkararak uzun yıllar başarılı hizmetlere imza atılabilmişti.

OVP, GERçEKçİ DEĞİLDİ

Son yıllarda ekonominin büyüme rakamları tartışılır hale geldi. Sabit fiyatlarla kişi başı gelirde beklenen artış yok. İmalat sanayinde yıllık durgunluk, ihracattaki gerileme dikkat çekici, cari açıktaki arzu edilen küçülme ithalatta yatırımların ve üretimin gerilemesinden kaynaklanıyor. Siyasi gündem ve tercihler ekonomik tedbirlerin önüne geçer oldu. Aylar önce hükümetin açıkladığı Orta Vadeli Programı (2015-2017) yorumlarken öngörülen değerlerin gerçekçi olmadığını yazmıştık. (1)

Faiz ve döviz çatışması o günlerde ortaya çıkmıştı. Ekim 2014 sonlarında ABD döviz kuru 2.30 TL iken, programda 2017 yılı için 2,44 TL görülmekteydi ve gerçeği yansıtmıyordu.

Bu konuyla ilgili “2015 yılına girerken” başlıklı yazımızda sorunları ve önerilerimizi sıralamıştık.(2) Ne yazık ki aksi gelişmelerle karşılaştık, faiz ve döviz çekişmesi Ocak 2015 tarihinde bile 2017 hedeflerini aşmıştı.

Küresel ekonomik olumsuzlukların etkisiyle birlikte ülkemizde beliren siyasi risklerin, çevremizde ki sıcak çatışmaların, kurumlar arası çekişmelerin de etkisi ile 2015 yılının 2014‘den daha riskli olduğunu belirtmiştik. Şimdi herkes suçlu arayışına girdi. Faiz mi, döviz mi, yatırım mı? Merkez Bankası’nın bağımsızlığı mı? Oysaki bu günlere kolay gelmedik. Bu tartışmaların ülkemize yararı yok; zira ekonomi çok bilinmeyenli denklem gibidir. Denklemi etkileyen her unsur kendi menfaati doğrultusunda müdahale bekler. Zaten MB bağımsızlığının da anlamı buradan gelir. Herkes MB’ye karışırsa sorun derinleşir.

ŞEYTAN BUZAĞININ İPİNİ GEVŞETİRSE…

Şeytan bir köyden geçerken bakmış genç bir hanım ineğin sütünü sağıyor, ineğin yavrusu buzağı da annesine uzanmak için çırpınıyor. Fakat bir halatla ağaca bağlanmış, bu sebeple annesine ulaşamıyor. Şeytan buzağının ipini gevşetmiş, buzağı hızla annesine yaklaşıp süt emmek için süt kovasını devirmiş. Genç kadın buzağıya vurunca buzağı yere yıkılmış, inek kadına vurup öldürmüş. Kayınpeder uzaktan gelinin öldüğünü görünce ineğe ateş edip ineği öldürmüş. Silah sesini duyan oğlu babasını elinde tüfekle, hanımını da yerde görünce oda baba katili olmuş. Sonra da durumu öğrenip intihar etmiş.

Şimdi suçlu kim? Alt tarafı şeytan tarafından buzağının ipi gevşetilmiş!

Sonuç: herkes suçlu arıyor, suçlu aramak yerine ülke menfaatlerini her şeyin üstünde tutarak hareket edebilsek ve herkes kendi görevini zamanında uzlaşı ile yapsa sorun çözülür.

Mihenk Taşı

Ali Coşkun

58 ve 59 Hükümette Sanayi ve Ticaret Bakanı

İş Dünyası Vakfı Başkanı

coskun@turcomoney.com