Ekonomist Michael Gassner: “25 İslami kripto para biriminden sadece 5'i ayakta kaldı”

CENEVRE (AA) – ÖMER FARUK YILDIZ – Avrupa'da İslami bankacılık ve finansın öncü isimlerinden biri olarak bilinen Alman ekonomist Michael Gassner, şimdiye kadar İslami kripto para birimlerinden başarı hikayesi çıkmadığını belirterek, "25 İslami kripto para biriminden sadece 5'i ayakta kaldı." dedi.

Gassner, AA muhabirine, "İslam, Para ve Refah" adındaki yeni kitabında ele aldığı İslam ve kripto para ilişkisine dair değerlendirmelerde bulundu.

Bitcoin'in son yıllarda kullanımının arttığını ve blok zinciri teknolojisinin, kripto paraya eğilimi yükselttiğini belirten Gassner, "Blok zinciri teknolojisi, sanal parayı merkezilikten çıkardığı için büyük bir icat olarak görüldü. Artık bu paraların muhasebesini tek bir kişi veya merci yapmıyor, kabiliyeti olan herkes muhasebe işine katılabiliyor." ifadesini kullandı.

Gassner, fiyattaki sık değişkenlik nedeniyle Bitcoin ve diğer popüler kripto paraların güvenilirliğinin tartışıldığına işaret ederek, şunları söyledi:

"Bitcoin, günümüzde çok karlı bir yatırım olarak görülse de şu an uyuşturucu kaçakçıları bile sattıkları malın değerini Bitcoin'e göre belirlemiyor. Sonuç olarak bu, işlevsiz bir para birimi. Bitcoin'i bir kişiye taksitle araba satmak için kullanamıyoruz. Çünkü taksitle belirlenen miktarın değerinin ileride ne olacağını bilmiyoruz. Bu yüzden Türkiye, Mısır ve Endonezya başta olmak üzere bazı alimler, kıymetli eşya tarafından desteklenmeyen sanal parayı caiz olarak görmüyor."

– Müslümanlar için ortak kripto para, uygulanabilir değil

Müslüman kuruluşların genellikle altın veya gümüş gibi kıymetli eşyalar tarafından desteklenen kripto paralara fetva verdiğini dile getiren Gassner, "İlk İslami dijital para olan e-Dinar, birim karşılığını 85 gram altına sabitliyor. Yani parasını çekmek isteyenin, parasının gram karşılığındaki altın değerini de geri alabilmesi öngörülüyor. Fakat geri alma konusunda da parayı piyasaya süren şirketin güvenilirliği konusu devreye giriyor." ifadesini kullandı.

Gassner, İslam ülkelerinin ortak bir kripto para birimi kullanmasının Müslümanlar için bir dönüm noktası olup olmayacağına dair çok soru aldığını aktardı. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin ortak para birimi avroyu örnek veren Gassner, şöyle devam etti:

"Müslüman dünya için ortak kripto para birimi üretmek zor bir konu. Müslüman ülkelerin hepsi ekonomik olarak farklı konumda olduğu için ortak bir para birimi kurmaya dair fikirler hayata geçemedi. Çünkü para biriminin değeri arttıkça, ekonomisi düşük olan ülkeler daha çok borçlanacak. Bu yüzden ortak kripto parayı da uygulanabilir bulmuyorum."

Gassner, İslami dijital paraların şimdiye kadar piyasada başarı örneği sergileyemediğini vurgulayarak, "Yaptığım araştırmalarda şimdiye kadar 25 İslami dijital para buldum. Şu an bu 25 İslami kripto para biriminden sadece 5'i ayakta kaldı. Diğerleriyse hile ve usulsüzlük gibi nedenlerden iflas etti." diye konuştu.

– Kripto para dolandırıcılığından 7,8 milyar dolar para kaybedildi

ABD merkezli Chainanalysis firmasının araştırmasına göre, şimdiye kadar dünyada kripto para dolandırıcılığından kaybedilen para miktarının 7,8 milyar doları bulduğunu belirten Gassner, "Dolandırıcılık vakaları nedeniyle Türkiye'de Diyanet İşleri Başkanlığı, kripto paradaki güvensizliğe dair 2017'de halkı uyarıcı açıklamalar yaptı." dedi.

Gassner, kripto paranın Müslüman dünya için faydaları da olabileceğinin altını çizerek, "İslami kripto paralar, devletler tarafından piyasaya sürüldüğünde finansal katılımcılığa katkı sağlayabilir, merkez bankalarına negatif faiz oranı uygulama gibi müdahale imkanları da verir. Fakat paranın yönetimine dair etik davranılması şarttır." değerlendirmesinde bulundu.

Kripto paraya yatırımları, kişinin çocuğunu başka birine emanet etmesi gibi gördüğünü belirten Gassner, "Çocuğumuzu birine emanet etmek helal midir? Evet ama emanet edeceğimiz kişilerin itibarı ve güvenilirliğini kontrol ederiz. Aynı şeyi varlığımız için de yapmalıyız." ifadesini kullandı.

Gassner, kripto paraya yatırım yapmak isteyenlere, "emanet ettiği varlıktan sorumlu olabilecek şeffaf yerleri tercih etme" tavsiyesinde bulundu.

– "İslami bankacılığın öncülerinden biri" olarak biliniyor

Almanya'da doğan ve gençlik yıllarında İslam'ı tercih eden Türk asıllı ekonomist Michael Gassner, halihazırda İsviçre'nin Cenevre kentinde bir özel bankada İslami finans şefi olarak çalışıyor.

Gassner, Bosna Bank International'ın Şeriat Kurulu üyeliğini de yapıyor.

Avrupa'da "İslami bankacılığın öncülerinden biri" olarak bilinen Gassner, "İslam, Para ve Refah" adlı son kitabında, İslam'da faiz yasağının mantığı, İslam'da borçlanma, zenginlik ve kripto paranın İslam ile ilişkisini ele alıyor.