Enflasyon dizginlenemiyor… 2 yılın zirvesine çıktı

Türkiye’nin kronikleşen hastalığı enflasyon, bir türlü tedavi edilemiyor. TÜİK’in verileri, bu hastalığın ne kadar derinleştiğini gözler önüne seriyor.

Türkiye İstatistik Kurumu Haziran ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini açıkladı. Tüketici fiyatları Haziran ayında yıllık bazda yüzde 17,53 artarken, üretici fiyatlarında yıllık artış ise yüzde 42,89 oldu. Açıklanan rakamlar sonrasında tüketici enflasyonunun 2 yılın zirvesine çıktığı, tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu arasındaki farkın ise endeks tarihinin en yüksek seviyesini gördüğü izlendi.

Tüketici fiyatları Haziran ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,53 artış kaydetti. Böylelikle yıllık enflasyon Mayıs 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre tüketici fiyatlarında aylık artış yüzde 1,94 olarak kaydedildi.

Haziran’da yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 17,47 oldu.

TÜİK verileri Haziran ayında üretici fiyatlarındaki yükseliş ivmesinin hız kesmeden devam ettiğini gösterdi. Buna göre üretici fiyat endeksi Haziran’da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42,89 oldu. Böylelikle üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonu arasındaki fark da zirveye yükseldi.

Üretici fiyatlarında bir önceki aya göre ise yüzde 4,01’lik artış izlendi.

Yıllık en yüksek artış ulaştırma grubunda

TÜİK verilerine göre bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 26,29 ile ulaştırma, yüzde 25,69 ile ev eşyası ve yüzde 19,99 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Yıllık en düşük artış yüzde 2,01 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 6,13 ile haberleşme, yüzde 7,05 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 10,86 ile eğitim oldu.

Aylık en yüksek artış ev eşyası grubunda

Aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Haziran ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzdde 0,35 ile haberleşme, yüzde 0,80 ile sağlık ve yüzde 0,88 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Buna karşılık, 2021 yılı Haziran ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 4,50 ile ev eşyası, yüzde 4,46 ile eğlence ve kültür ve yüzde 3,82 ile lokanta ve oteller oldu.

En çok yurtiçi turların fiyatları arttı

Haziran ayında fiyatı en çok artan madde yüzde 51,60 ile yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar oldu. Yurtiçi turları yüzde 14,72 ile elektrikli süpürge, yüzde 14,60 ile makyaj malzemeleri izledi.

Sepetteki 415 maddeden 306’sının fiyatı arttı

Haziran 2021’de, endekste kapsanan 415 maddeden, 55 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 54 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 306 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.

Ekonomistler yükselişin süreceğini öngördü

Ekonomist Haluk Bürümcekçi enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmesinde enflasyonun üçüncü çeyrek sonunda zirve yapacağını öngördü. Bürümcekçi Haziran enflasyonuna ilişkin notunda şu ifadeleri kullandı: “Türk lirasında değer kaybının daha fazla yükselmediği durumda bile enflasyonun uzun bir süre mevcut yüksek seyrini koruması ve üçüncü çeyrek sonlarında yüzde 19 civarında zirvesini gördükten sonra yılı en iyi ihtimalle yüzde 16-17 aralığında bitirmesi beklenebilir.”

Bloomberg HT’ye konuk olan Garanti BBVA Yardımcı Başekonomisti Seda Güler Mert de Eylül-Ekim enflasyonunun yüzde 18,5-19’u görebileceğini söyledi. Yıl sonu enflasyon beklentilerinin yüzde 16 olduğunu açıklayan Mert, enflasyonun kısa dönemde, emtia ve kur kaynaklı dalgalı bir seyir izleyebileceğini aktardı.

Mert, enflasyon verileri hakkında yaptığı değerlendirmede şu ifadelere yer verdi:

“Haziran ayı üretici fiyatları yukarı yönlü sürpriz yaptı. Enflasyonda oynaklığın geçici olacağını tahmin ediyoruz. Kur geçişkenliği ve maliyet baskılarının sürdüğü bir dönemdeyiz. Enflasyonda risklerin yukarı yönlü şekillendiğini gözlemliyoruz.”

Enflasyon verilerinin TL üzerindeki etkisine de değinen Mert, sözlerine şöyle devam etti:

“TL’de değer kaybının kademeli olarak sürmesini bekliyoruz. TCMB’nin faiz indirimi için alanı daraldı. Beklenen enflasyona göre bir faiz avantajı olabilir. Yıl sonuna kadar 100-150 baz puan faiz indirimi görebiliriz.

BloombergHT