Faizler, biraz daha indirilirse ne olur?

Orhan Ökmen

Merkez Bankası’nın yaptığı cüzi faiz indirimi sonrasında ortaya çıkan faiz seviyesi, Türk Lirası’nın direncini zayıflatacak seviyeye oldukça yakınlaştı. Bu aşamadan sonra faizlerin daha da aşağılara çekilmesi “ani kur riski”nin sebebi olacaktır.

Uygun küresel koşulların yarattığı fırsata dayalı olarak yapılan faiz indirimi sonrasında para politikasının artık aşağı yönlü ilave manevra alanı kalmadı. Türk ekonomisindeki düşük büyümenin sebebi iç talep yetersizliği veya üretim pahalılığı olmadığı için faiz indirimi ilave büyüme olanaklarını artıramayacaktır.  Dolayısıyla faiz indirimleriyle Türkiye’deki durgunluk riskinin telafi edileceğini beklemenin rasyonel bir temeli yoktur.

İçeride enflasyon gelişmeleri kalıcı belirtiler vermeden, salt FED’in faiz artırımlarını bekletme kararlarına güvenilerek faiz seviyelerinde bu aşamadan itibaren yapılacak indirimlerin genel ekonomiyi bozucu etkileri oldukça fazla olacaktır. Tasarruf açığı devam eden Türkiye ekonomisi açısından negatif ya da düşük faiz uygulamalarına eşlik edilmesi, kredi büyümesini, fiyat balonlarını ve ilk aşamada cari açığı fonlama riskini, devamında ise bizzat cari açığın kendisini artıracaktır.

ANİ KUR RİSKİ VAR

Türkiye enflasyon riski ile durgunluk riski arasında tercih yapmak zorunda değildir. Her ikisiyle de aynı anda mücadele edecek olanaklarını ve yapısal reformları harekete geçirecek şekilde maliye politikaları, makro ihtiyati tedbirleri üretmeli ve para politikasının yükünü azaltmalıdır. Yapılan cüzi faiz indirimi sonrasında ortaya çıkan faiz seviyesi, Türk Lirası’nın direncini zayıflatacak seviyeye oldukça yakınlaştı. Bu aşamadan sonra faizlerin daha da aşağılara çekilmesi “ani kur riski”nin sebebi olacaktır. Merkez Bankası’nın faiz oranlarını aşağıya çekmesi, piyasalara güven verilmesinin ve piyasaları rahatlatmasının mekanizması değil. Zira faiz indirimi sonrasında Türk Lirası’nda meydana gelen değerlenme, faiz kararlarıyla değil, küresel koşullar ve sermaye hareketleriyle ilişkilidir.

Likidite politikasındaki sıkı duruşun korunacağı Merkez Bankası’nın kredibilitesi açısından olumlu değerlendiriliyor. Küresel oynaklıklarda düşüşün sürdüğü ve küresel finansal koşullarda iyileşmenin yaşandığı yönündeki tespitlere katılmamakla birlikte,   geniş bir faiz koridoruna duyulan ihtiyacın azaldığı ve para politikasında sadeleşme gerektiği yönünde Merkez Bankası tarafından ölçülü bir adımlar atılacağı ve çekirdek enflasyon eğilimindeki yapısal yapışkanlık sorunu çözülmeden likidite politikasındaki sıkı duruşun korunacağı olumlu değerlendiriliyor.

Özel kapsamlı temel mal gruplarının yüksek fiyat seviyesinde Nisan ayında gerileme oluşmaması enflasyondaki düşüşün geçici olduğuna işaret ediyor. Nisan ayında manşet enflasyonundaki gerileme, fiyatları politik süreçlerle yönetilen yönlendirilen mal grupları ile fiyatları mevsimlik dalgalanmalardan etkilenen mal gruplarının fiyatlarından kaynaklandı.  Özel kapsamlı temel mal gruplarında yüksek fiyat seviyesi esasen devam ediyor.

İFLAS ERTELEMESİ FURYASI ARTARAK DEVAM EDEBİLİR

Türk Lirası’nın değeri istikrar kazanmadan çekirdek enflasyonun üzerindeki yukarı yönlü yapısal baskı ortadan kalkmayacaktır: Döviz kurlarındaki aşağı yönlü mevcut seviyenin istikrar kazanacak olması ve enerji fiyatlarındaki sakinliğin devam etmesi halinde temel ya da çekirdek enflasyon gerileyebilecektir.  Döviz kurlarındaki istikrar ise daha çok küresel koşullar, yatırım atmosferi, politik faktörler, toplumsal mutabakat seviyesi ve kutuplaşmalara göre yol alacaktır.

Çekirdek enflasyonda gerileme meydan gelmeden manşet enflasyondaki düşüşün kalıcı olması söz konusu olamaz. Enerji fiyatlarındaki devam edeceğini düşündüğümüz yukarı yönlü eğilim çekirdek enflasyonun düşmesini engelleyebilecektir. Temel girdi maliyetlerinde düşüş olmazken üretici fiyatlarındaki artışın TÜFE’nin gerisinde kalmış olmasının esas nedeni, marjinal üretici karlarının vaktinden önce sıfıra yaklaştırılmış olmasıdır. Marjinal üretici karlarının vaktinden önce sıfıra yaklaşmış olması ise arzın devamlılığı ve piyasa likiditesi üzerinde en önemli risk olup, iflas erteleme furyasının daha da artarak devam edeceğinin göstergesidir.

JCR EURASIA RATING

Orhan ÖKMEN

Başkan