Gelecekte hangi sektörler ve meslekler bitecek, hangi mesleklerin, sektörlerin önü açılacak? Fütüristler Derneği Kurucu Başkanı Alphan Manas, gelecekle ilgili öngörülerini Turcomoney’e anlattı…
“GELECEKTE BİTECEK SEKTÖRLER VAR, ÖLMEYECEK SEKTÖRLER VAR”
*Hayatımın belki de en büyük hatasını yaptım. Bütün mal varlığımı pil teknolojisi geliştiren MCAP Holding’e yatırdım. 2013 yılında çok büyük bir yatırım yaptık. Web sayfası dahi yoktu. 80 tane patenti olan bir firma. 18 milyon dolar para yatırdık oraya. 180 milyon dolardan girdik. Şu anki değeri 1 milyar dolar civarında.
*Mesleklerin ne kadar süre içerisinde ortadan kalkacağını henüz bilemiyoruz. O da yapay zekanın gelişim hızıyla bağlantılı. Yapay zekayla otomobiller de şoförsüz hale gelecek. Uzun vadede öğretmenlik, avukatlık da ortadan kalkacak. 2045’e geldiğimizde bilgisayar hızının insan hızını geçtiği döneme gireceğiz. Neler olacağını kimse kestiremiyor ki…
*UÇAKLAR İÇİN EN BÜYÜK TEHLİKE, HYPERLOOP Uçaklar için en büyük tehlike olarak hyperloop’u görüyorum. Çünkü İstanbul’dan New York’a uçakla gitmek zorundasınız ama Avrupa içerisinde her yere hyperloop’la gidebilirsiniz. Hyperloop geleceğin teknolojisi. 2024-25’de en az 50 km’lik hyperloop’lar olabilir. 2025 ve 2030’u dönüm yılları olarak görüyorum. Birçok gelişimi 2025 olarak tanımlıyoruz.
*2045 sonrası şu an tamamıyla belirsiz. Kimya geleceği olan ölmeyecek bir sektör, malzeme aynı şekilde, makine, bunlar şekil değiştirecekler. Teknoloji dediğimiz bilişim sektörü yani bilgisayar programcılığı, bilgisayar mühendisliği bunlar ölmeyecek sektörler. Bunlar sürekli kendini yenileyecek sektörler.
*2030’lara doğru tüketim çılgınlığının azalacağını düşünüyorum. Anti-tüketim’in başlayacağını düşünüyorum. Benle aynı fikirde olmayan o kadar çok insan var ki. Özellikle Covid- 19’la beraber insanların kendilerine çok soru sormaya başladıklarını düşünüyorum. Covid- 19’la beraber çoğu şeyin değişeceğini düşünüyorum.
*2025’den itibaren satın alınabilir fiyatta otonom otomobilleri kullanıyor olacağız. Tabii ki kazalar olacak. Şu anda normal insanlı otomobillerde de kazalar oluyor. Bu bir gelişim süreci. Önümüzdeki 5 yıl içinde bu testleri tamamıyla tamamlandıktan sonra 2025 yılında rahatlıkla kazasız otonom otomobilleri görüyor olacağız.
*2025’de uçan yani drone dediğimiz 2-4 kişilik uçan otomobilleri de görebiliriz. Çünkü o tamamıyla pil teknolojisi ile ilgili bir konu. O da bizim ve bizim gibi çalışan firmaların çıkaracağı yeni pillerle ben 2025 yılında uçan otomobilleri göreceğimizi düşünüyorum. Ses hızını geçen uçaklar da 2025’den itibaren tekrar semalarda gözükecek.
*Uçaklar için en büyük tehlike olarak hyperloop’u görüyorum. Çünkü İstanbul’dan New York’a uçakla gitmek zorundasınız ama Avrupa içerisinde her yere hyperloop’la gidebilirsiniz. Hyperloop geleceğin teknolojisi. 2024-25’de en az 50 km’lik hyperloop’lar olabilir. 2025 ve 2030’u dönüm yılları olarak görüyorum. Birçok gelişimi 2025 olarak tanımlıyoruz.
*Yapay zeka eğitmenler hayatımıza girecekler. Uzaktan eğitimin zor olmadığını Covid-19 süresince gördük. Gayet güzel olabiliyormuş. Dolayısıyla uzaktan eğitim artacak ama önümüzdeki yıllarda full uzaktan eğitim hayatına başlayacağız, üniversiteye gitmeyeceğiz gibi bir konuya kaptırmayalım. Bunun imkansız olduğunu söylemek lazım.
*Ben bugüne kadar 45 tane şirketin kuruluşunda bulundum. Bugüne kadar ben 35 milyon dolar yatırım yaptım. Şu anda da elimde 50 milyon dolarlık bir hisse var. Örneğin müzayede.com var. Müzayede.com hem gayrimenkul hem de otomotiv internet yoluyla ve müyazede yoluyla satışı için kurulmuş bir site.
*Hayatımın belki de en büyük hatasını yaptım. Bütün mal varlığımı şu anda bir pil projesine yatırdım. ABD’de pil teknolojisi geliştiren MCAP Holding’e 2013 yılında çok büyük bir yatırım yaptık. Web sayfası dahi yoktu. 80 tane patenti olan bir firma. 18 milyon dolar para yatırdık oraya. 180 milyon dolardan girdik. Şu anki değeri 1 milyar dolar civarında.
*ABD’deki teknik ekip 2023 yılında pili çıkaracak. Bu konuda dünyanın en büyük tüketici elektroniği firmalarından bir tanesiyle alım karşılığı yatırım anlaşması imzalamıştık. Eylül ayında tekrar testleri yapıp 500 milyon dolar civarında yatırım alacağız. O zaman da şirketin piyasa değeri 5 milyar dolara çıkar.
*Pilin avantajı şu; 90 saniye gibi kısa bir sürede şarj oluyor. Enerji yoğunluğu çok yüksek olduğu için bir telefonu 7-10 gün şarj etmeden doldurabiliyorsunuz. Arabanızı aynı boyutta bir pille 1-2 bin km kullanabiliyorsunuz zaten pil devrimi dediğimiz olay budur. Her gün arabanızı, telefonunuzu şarz etmek anlamlı bir şey değil.
*Bizim başka bir avantajımız da var. Biz bu pillerle güneş enerjisini çok daha verimli kullanıyor olacağız. Güneş enerjisi günde 6-7 saat kullanılabilen bir enerji. Biz buna bağlı pilleri kullanarak bu enerjinin bir yerde depolanmasını ve daha sonra kullanılmasını sağlayacağız. Dolayısıyla pil teknolojisi dünyadaki karbon ayak izini oldukça azaltacak.
*Eğer pilden çok daha iyi bir kazancımız olursa ben de uzayla ilgileniyorum ama benim hayalimde bambaşka bir proje var. Özellikle donmuş doğalgaz; metanhidratlarla ilgileniyorum. Yatırımı çok yüksek. Şu anda teknolojisi 2022-2024’te çıkacak. Ben metanhidrat teknolojisi ile ilgilenmeyi tercih ederim şu aşamada. Ondan sonra da uzay.
Dr. Kazım Kılınç
kakilinc@turcomoney.com
Fütüristler Derneği Kurucu Başkanı Alphan Manas, kelimenin tam anlamıyla teknoloji çağının girişimcisi… Türkiye’de yakından bildiğimiz birçok projenin fikir babası, kurucusu… Kendisi de diyor, “Bugüne kadar 45 tane şirketin kuruluşunda bulundum. Bugüne kadar 35 milyon dolar yatırım yaptım. O kadar çok şey yaptık ki” diye… Son olarak ABD’de bir pil teknolojisi şirketine ortak oldu. “Hayatımın belki de en büyük hatasını yaptım. Bütün mal varlığımı şu anda bir pil projesine yatırdım. MCAP Holding’e 2013 yılında çok büyük bir yatırım yaptık. 18 milyon dolar para yatırdık oraya. 180 milyon dolardan girdik. Şu anki değeri 1 milyar dolar civarında” diye konuşuyor….
Alphan Manas ile teknoloji konusunda her şeyi konuştuk. Yapay zekayı, sürücüsüz otomobilleri, uçan otomobileri, ses hızını aşacak uçakları, hyperloom’u, hangi mesleklerin ortadan kalkacağını… Manas, birçok teknolojiyi 2025 yılında göreceğimizi söylüyor. “2025 ve 2030’u dönüm yılları olarak görüyorum. Bir çok gelişimi 2025 olarak tanımlıyoruz” diye konuşuyor.
Alphan Manas, gelecekle ilgili sorularımızı yanıtladı…
KILINÇ: Alphan Bey, siz Türkiye’de teknoloji konusunda yaptığınız işlerle çok tanınan, sosyal medyadaki paylaşımlarınızla da en çok takip edilen bir kişisiniz. Babanız bilgisayar mühendisi, akademisyenmiş. Bilgisayar merakınız babanızdan mı geliyor? Birçok önemli projede isminiz var. 1998’de Teknoloji Holding’in kurucusu olmuşsunuz. EFT-POS projelerinde Türkiye ayağını oluşturmuşsunuz. İddaa gibi bir projenin fikir babasısınız. OGS ve uzaktan sayaç okuma sistemlerinde yer alan kişilerden bir tanesiniz. Türkiye’de 2005’de Türkiye Fütüristler Derneği’nin kurucu başkanı olmuşsunuz. Türkiye’de bugüne kadar teknoloji adına neler yaptınız?
MANAS– O kadar çok şey yaptık ki, bir kere Türkiye’yi ilk barkodlarla tanıştırdık, Sağlık Bakanlığına verdiğimiz danışmanla ilaçlarda barkod sistemi kullanılmaya başlandı. Onun dışında Türkiye’de ilk uzaktan sayaç okumayı gerçekleştirdik. Sayaç okuyarak ilk e-ticaret uygulamalarından bir tanesini gerçekleştirdik. Post uygulamalarında ilk mobil postu 1999 yılında Çırağan Taksi’de kullanmaya başladık. Araçtan inmeden benzin istasyonlarında ödeme projesi yaptık. Türkiye’nin en büyük depo kablosuz depolama sistemini kurduk. Türkiye’de ilk araçta fatura kesilmesi… Gerçekten o kadar çok şey yaptık ki… Dolayısıyla insanları bu konuda sıkmayalım.
-Alphan Bey, peki bu kadar işten sonra milyarder olabildiniz mi? Projelerden para kazandınız mı? Bu parayı nereye yatırdınız?
Manas-Çok güzel bir soru. Çok para kazandık ve hayatımın belki de en büyük hatasını yaptım. Bütün mal varlığımı şu anda bir projeye yatırdım. O da pil projesi. ABD’de pil teknolojisi geliştiren bir firmaya 2013 yılında çok büyük bir yatırım yaptık. MCAP Holding diye… Web sayfası dahi yoktu. Web sayfası çok basittir çünkü 80 tane patenti olan bir firma. Patentleri zaten uluslararası yayınlanmış bir firma. Dolayısıyla 2013 yılında 18 milyon dolar para yatırdık oraya. Şimdi biz şirketin değerlemesini 180 milyon dolardan girdik. Şu anki değeri 1 milyar dolar civarında. Para kazandık mı, evet çok para kazandık. Girişimcilik bu. Ben bugüne kadar 45 tane şirketin kuruluşunda bulundum. Ortak oldum.
ELİMDE TUTTUĞUM ŞİRKET HİSSESİ DEĞERİ 50 MİLYON DOLAR
-Toplamda ne kadarlık bir servet edindiniz?
Manas-Şu andaki mal varlığım olarak değil ama elimde tuttuğum şirket hissesi değeri olarak yaklaşık 50 milyon dolar diyebiliriz.
-Şimdi bu pil teknolojisine ortak olduğunuz firmaya geleceğiz? Payınızı ne kadar? Hisse payınız?
Manas-Yaklaşık yüzde 5 oranında.
-Birçok iş adamının hikayesine baktığımızda inişli çıkışlı grafikler görüyoruz. Sizin kaybettiğiniz batırdığınız projeler oldu mu? Hangileri oldu?
Manas-Çok oldu. Girmemem gereken bir sürü işe girdim. Mesela Batı Anadolu’da çok büyük bir kömür sahibiydim ama çok büyük zarar ettim o işten. Deniz Taksi, belki dünyanın en güzel projelerinden bir tanesiydi ama biz o şirketi Fadıl Akgündüz’e sattık. Ondan sonra proje bizim içinde zarar oldu. Dünya çapında bir projeydi. Bunun gibi küçük ölçekli birçok projeye girdim çıktım. Batmaktan ziyade zarar ettim çıktım. Bugüne kadar ben 35 milyon dolar yatırım yaptım. Şu anda da elimde 50 milyon dolarlık bir hisse var.
İDDAA’DAN ZAMANINDA ÇIKTIK, BİLYONER’DEKİ HİSSEMİ DE SATTIM
-İddaa’yı neden sattınız? Ne kadar kazandınız ne kadar kaybettiniz?
Manas- İddaa’yı biz 400 milyon lira değerden sattık. 80 milyon dolar hisseden sattık. İddaa’dan zamanında çıktık. Bilyoner’deki hissemi de sattım. Eski ortağıma sattım. Şu anda benim elimde Türkiye’de benim dahil olduğum bir proje var. Bir de yurt dışında bir pil yatırımım var.
–Siz Teknoloji Holding’de kurucu olarak yer aldınız. Sonradan çıktınız. Niye ayrıldınız?
Manas- Biz aslında toplam 2 ortaktık. Yarı yarıya ortaktık. Ortakların hedefleri değişti. Ayrılmaya karar verdik. O kendi yoluna devam etti ben kendi yoluma devam ettim. 18 yıl ortaklık yaptık.
MÜZAYEDE.COM HEM GAYRİMENKUL HEM DE OTOMOTİV SATIŞI İÇİN KURULMUŞ BİR SİTE
– Sizin projelerinize gelirsek Türkiye’deki projeniz nedir? Yurt dışında bu pil projesi ile ilgili çalışmalarınız ne durumda?
Manas- Şimdi müzayede.com hakkında size detaylı bilgi vereyim. Müzayede.com internet yoluyla ve müzayede yoluyla hem gayrimenkul hem de otomotiv satışı için kurulmuş bir site. Bankaların elinde bulunan gayrimenkullerin toplu olarak alımını yapıp bunları internet üzerinde satıyor veya gene bayilerin elinde bulunan ya da otomotiv kiralama şirketlerinin elinde bulunan otomobilleri müzayede yoluyla bayilere satan bir müzayede altyapısı. Burada ana yatırımcı Gökhan Taş. Bende şirketin yönetim kurulu başkanıyım. Ben burada küçük ortağım. Dolayısıyla ana hissedar Gökhan Taş. Proje zaten çok yeni başladı. Fakat çok ilginçtir ki şu anki Covid- 19’la beraber bu proje büyüyecek. Gayrimenkul ve otomobillerin internet üzerinden satışı artacak. Çünkü ne yazık ki gayrimenkul sektörü ve otomotiv sektörü krizden sonra çok değişecek. Hem arz artacak hem de talep artacak.
– Peki insanlar gezip görmeden bakmadan evi satın alır mı?
Manas– Bizde evi gösterme de var. Yani internet üzerinden satıyoruz ama evi görmek istiyorsa biz evi gösteriyoruz onlara. Dolayısıyla evi hiç göstermeden satmak söz konusu değil.
–Otomobil sektöründe de isterse görebilir yani. Şu anda ne zaman başlamıştı faaliyete?
Manas– Ocak ayında başladık. Tabi Mart ayında durdurmak zorunda kaldık. Şimdi tekrar Haziran başı tekrar başlıyoruz.
– Yani Covid-19 size katkı sağladı, önünüzü açtı öyle mi?
Manas– Evet. Çünkü insanlar krizle beraber evlerinin taksitlerini ödeyebilmek için otomobillerini satacaklar önce. Daha sonra da belki de krizden daha çok etkilenenler gayrimenkullerini satmak zorunda kalacaklar. Yani bu krizle beraber inanılmaz bir arz oluşacak.
-Peki, arz bu kadar artacağına göre yeterli talebi görüyor musunuz?
Manas– Talep düşer ama asla sıfıra düşmez. Çünkü arzın fiyatı düşecek cazip hale geleceği için mutlaka el değiştirecektir ama tabii ki hazır gayrimenkullerden bahsetmiyorum. Bizim bankalarımınız elinde bulunan gayrimenkullerden bahsediyorum. Dolayısıyla da çok uygun fiyata gayrimenkuller.
ABD’DEKİ TEKNİK EKİP 2023 YILINDA PİLİ ÇIKARACAK
-Taksitlerini ödeyemedikleri için bankalar tarafından el konulan konutların satışında söz ediyorsunuz. Şimdi gelelim ikinci projeye yurt dışında bir pil üretimi yapan firmaya ortak oldunuz. Anlatır mısınız? Nasıl bir proje? Piller ne zaman hayatımıza girecek? Ne gibi kolaylıklar sağlayacak?
Manas– 2023 yılında… Teknik ekibimiz, ABD’deki teknik ekip 2023 yılında pili çıkaracak. Bu konuda dünyanın en büyük tüketici elektronik firmalarından bir tanesiyle alım karşılığı yatırım anlaşması imzalamıştık. Test sonuçlarını bekliyorlar. Bize test sonuçlarının bir kısmını getirdik ama bir kısmını salgın nedeniyle durdurma zorunda kaldı. Seyahat engelinden dolayı, ABD içinde seyahat yapılamıyor. Eylül ayında tekrar testleri yapıp 500 milyon dolar civarında yatırım alacağız. Şirket 500 milyon dolar civarında yatırım alacak. O zaman da şirketin piyasa değeri 5 milyar dolara çıkar. Pilin avantajı şu; 90 saniye gibi kısa bir sürede şarj oluyor. Enerji yoğunluğu çok yüksek olduğu için bir telefonu 7-10 gün şarj etmeden doldurabiliyorsunuz. Arabanızı aynı boyutta bir pille 1-2 bin km kullanabiliyorsunuz zaten pil devrimi dediğimiz olay budur. Her gün arabanızı, telefonunuzu şarj etmek anlamlı bir şey değil veya telefonunuzu şarj etmek için 1-2 saatinizi prize takmak veya bir enerji paketiyle dolaşmak anlamsız.
– Peki bu pilleri 2023’ten itibaren kullanmaya mı başlayacağız?
Manas– Evet aynen.
–Diyelim ki şu anda bir otomobilin deposu 300 TL’ye dolmuş olsun. 300 TL’lik bir dolum yapıldığında kaç km yol alabilecek?
Manas– Bu tamamen elektrik fiyatıyla bağlantılı bir şey. Onu tamamen elektriğin kwh saatini ne kadardan satacağını bilemiyoruz. Dolayısıyla Türkiye de ona bile vergi gelebilir.
KİLOMETRE MALİYETİ 15-20 KURUŞA GELECEK
-Yani siz projeksiyonu çizmişsinizdir, varsayımlar yapmışsınızdır diye sordum. Bir maliyet kar hesabı yapmışsınızdır.
Manas– Yani şöyle söyleyeyim. Herhalde km’si 15-20 kuruşa gelecektir. İçten yanmalı motorlu, benzinden veya mazotlu araçlardan çok daha ucuza mal olacaktır. Zaten olmak zorunda. Yoksa talebi olmaz ama burada toplam maliyet çok önemli. Elektrikli otomobilin normal içten yanmalı otomobillerden çok daha pahalı olup da elektriği ucuz olduktan sonra bir anlamı yok. Toplam satın alma maliyeti denen bir şey vardır. Dolayısıyla elektrikli otomobilin toplam satın alma maliyeti çok daha düşük.
– Peki, şimdi bu piller bu otomobiller dışında nerelerde kullanılabilir?
Manas– Yani lensten tutun elektrik depolamak için 20 foot’luk konteynıra kadar her yerde kullanılacak. Enerji depolama gereksinimi olan her yerde kullanılacak. Bizim oradaki projeksiyonumuz çok geniş.
– Bu gerçekten bir devrim…
Manas– Beklentimiz o. Biz kendi testlerimizi geçtik. Testlerde başarılıyız ama uluslararası onaylı test sertifikası almamız gerekiyor. Dolayısıyla uluslararası test laboratuvarında test yaptırıyoruz şu anda.
YÜZDE 5 BİLE KARBONDİOKSİT SALINIMINI AZALTMAMIZ BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Yıllardır özellikle son 20-30 yıldır küresel ısınmanın etkilerini fazlasıyla yaşıyoruz. Bu pil teknolojisi iklim dengesini nasıl etkileyecek? Çevre dostu bir ürün mü?
Manas– Dünyadaki karbondioksitin yüzde 28’i taşımacılıktan geliyor. Dolayısıyla bütün bu pil teknolojisi eğer içten yanmalı motorlu taşıtların tümüyle pil teknolojisine geçersek karbondioksit salınımı yüzde 28 azalır. Yani bu çok büyük bir rakam ama bunun için 2040’lara gelmemiz lazım. 2030’lar bile yeterli değil ama bizim için yüzde 5 bile karbondioksit salınımını azaltmamız bizim için çok önemli. O yüzden bizim başka bir avantajımız da var. Biz bu pillerle güneş enerjisini çok daha verimli kullanıyor olacağız. Güneş enerjisi günde 6-7 saat kullanılabilen bir enerji. Biz buna bağlı pilleri kullanarak bu enerjinin bir yerde depolanmasını ve daha sonra kullanılmasını sağlayacağız. Daha sonra özellikle güneş enerjisine geçişi çok hızlandıracak. Enerji üretiminde çok önemli bir karbondioksit salınım aracı. Dolayısıyla pil teknolojisi dünyadaki karbon ayak izini oldukça azaltacak. Bunun aynı zamanda rüzgar enerjisi ile de kullanabileceğiz. Biliyorsunuz rüzgar enerjisini hemen kullanmanız lazım. O yüzden çok pahalı ama bizim pil teknolojimiz ile bu enerjiyi çok ucuza depolayacağız gibi düşünüyorum. Çevre dostu mikro işlemci bazlı kimyasal değil. Geri dönüştürülebilir bir malzemeden oluşuyor. Dolayısıyla geri dönüştürülebilir olduğundan da çevre dostu diyebiliriz.
YAPAY ZEKA HAYATIMIZA NE KADAR HIZLA GİRERSE O ORANDA BAZI MESLEKLER ORTADAN KALKACAK
Önümüzdeki birçok meslek ölecek ve birçok meslek öne çıkacak? Gençleri de yakından ilgilendiren bir konu. Önümüzdeki 20-30 yılda hangi meslekler öne çıkacak? Hangi mesleklerin işi bitecek?
Manas– Bu meslekler konusu benim çok konuşmayı tercih etmediğim bir konu ama konuşayım. Çünkü bu mesleklerin aslında bir çok meslek ortadan kalkacak ama bu mesleklerin ne kadar süre içerisinde ortadan kalkacağını henüz bilemiyoruz. O da yapay zekanın gelişim hızıyla bağlantılı. Yapay zeka ne kadar hızlı gelişir ve hayatımıza ne kadar hızla girerse o oranda bazı meslekler ortadan kalkacak. Yapay zekayla beraber otomobiller de şoförsüz hale gelecek. Dolayısıyla şoförsüz otomobiller, şoförsüz kamyonlar hayatımıza girecek. Şoför olayı ortadan kalkacak. Bakarsanız uzun vadede öğretmenlik de ortadan kalkacak. Avukatlık da ortadan kalkacak. Aslında 2045’e geldiğimizde bilgisayar hızının insan hızını geçtiği döneme gireceğiz. Ondan sonra neler olacağını kimse kestiremiyor ki… İnsanoğlunun neler olacağı ile ilgili kafada soru işaretleri var. Dolayısıyla hangi mesleğin ne zaman ortadan kalkacağı, hangi mesleğin hangisiyle yer değiştireceğini açıkçası bilemiyoruz. 2045 sonrası şu an tamamıyla belirsiz. Kimya geleceği olan ölmeyecek bir sektör… Malzeme aynı şekilde, makine, bunlar şekil değiştirecekler. Sektörel anlamda değil, işlem anlamında yok olacak. Ancak onları söyleyebiliriz, onun dışında teknoloji dediğimiz bilişim sektörü yani bilgisayar programcılığı, bilgisayar mühendisliği bunlar ölmeyecek sektörler. Bunlar sürekli kendini yenileyecek sektörler.
2025’DEN İTİBAREN SATIN ALINABİLİR FİYATTA OTONOM OTOMOBİLLERİ KULLANACAĞIZ
– Otomobillerden başlamak gerekirse önümüzdeki 10 yılda sürücüsüz otomobiller görebilecek miyiz İstanbul’da?
Manas– Bence 2025… 2025’den itibaren satın alınabilir fiyatta otonom otomobilleri kullanıyor olacağız.
– Güvenli olarak görebilir miyiz? ABD’de yapıldı biliyorsunuz. Kazalara neden oldu. Tartışmalar oldu.
Manas– Tabii ki kazalar olacak. Şu anda normal insanlı otomobillerde de kazalar oluyor. Bu bir gelişim süreci. Önümüzdeki 5 yıl içinde bu testleri tamamıyla tamamlandıktan sonra 2025 yılında rahatlıkla kazasız otonom otomobilleri görüyor olacağız.
– Uçan otomobilleri ne zaman göreceğiz?
Manas– Aslında 2025’de uçan yani drone dediğimiz 2-4 kişilik uçan otomobilleri de görebiliriz. Çünkü o tamamıyla pil teknolojisi ile ilgili bir konu. O da bizim ve bizim gibi çalışan firmaların çıkaracağı yeni pillerle ben 2025 yılında uçan otomobilleri göreceğimizi düşünüyorum.
ŞU ANDAKİ TEKNOLOJİYLE O KADAR UÇAN OTOMOBİLİ BİZİM GÖKYÜZÜMÜZ KALDIRMAZ
Şimdi en çok sorulan sorulardan zaten bir gökyüzü kaldı. Şimdi de bu uçan otomibiller çıkarsa yandık. Ne düşünüyorsunuz bu konuda?
Manas– Düzgün uçtuktan sonra çok fazla bir önemi yok. Önemli olan sesleri. Şu anda çıkardıkları sesler çok yüksek. Şu andaki teknolojiyle o kadar uçan otomobili bizim gökyüzümüz kaldırmaz. Ses duvarı aşılır. Dolayısıyla ses konusunda çalışma yapılması gerekiyor. Ben 2025’e kadar bu ses konusunu da çözeceklerini düşünüyorum.
– Uçaklarda nasıl bir değişim olacak?
Manas– Uçaklarda özellikle hipersonik uçaklar şu anda General Electric firması 2023 yılına yetişecek şekilde hipersonik motoru hazırlıyor. Dolayısıyla ses hızını geçen uçaklar 2025’den itibaren tekrar semalarda gözükecek.
Biliyorsunuz daha önce de oldu. Kazadan dolayı durdurulmadı. İşletme maliyeti çok yüksekti. Kaza olunca bunu fırsat bildiler ve durdurdular. Concorde’un işletme maliyeti çok yüksekti. Talebi iyice azalmıştı. Fiyatlar çok yüksekti. Dengeleyemiyordu. Erken öten bir horoz oldu. Zamanından önce çıkan bir teknoloji oldu ama yine 2023-25’te ses hızına çıkacak uçaklar çıkacak.
– Yani önümüzdeki yıllarda eğer olursa İstanbul-New York arası belki de 3-4 saat de kat edebileceğiz.
Manas– Tabii ki… Ses hızıyla gittiğiniz zaman 2-3 saate olur diye düşünüyorum. Ses hızını aşacağız.
HYPERLOOP GELECEĞİN TEKNOLOJİSİ, AVRUPA İÇERİSİNDE HER YERE HYPERLOOP’LA GİDEBİLİRSİNİZ
-İnsanların aklına gelen başka bir ilginç konu ise, hyperloop trenleri. Bir çelik tünel içerisinde saatte 1200 km hız yapan trenler. Elon Musk gündeme getirmişti . En son Dubai de bu konuyla ilgili fuar düzenlenmişti. Sonra ABD’de bir yarışmada Alman gençler kazanmıştı. Bu projenin geleceğini görüyor musunuz?
Manas– Ben uçaklar için en büyük tehlike olarak hyperloop’u görüyorum. Çünkü İstanbul’dan New York’a uçakla gitmek zorundasınız ama Avrupa içerisinde her yere hyperloop’la gidebilirsiniz. Dolayısıyla, İzmir’den İstanbul’a normal arabayla 4 saatte gitmiştim. İndi kalktı, güvenlik derken, uçakla da 4.5 saatte gidiyorum aslında. Hyperloop geleceğin teknolojisi. Biz de 2001 yılında bir hyperloop çalışması yapmıştık. Çizimlerimiz var. Aklın yolu bir. Elon Musk’ın en büyük avantajı fikirlerine para bulabiliyor.
-Bu proje sizce ne zaman hayata girer?
Manas– Zannediyorum 2024-25’de iyi mesafeli, en az 50 km’lik hyperloop’lar olabilir. Ben 2025 ve 2030’u dönüm yılları olarak görüyorum. Dolayısıyla birçok gelişimi 2025 olarak tanımlıyoruz.
ANTİ-TÜKETİM’İN BAŞLAYACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM
-Önümüzdeki yıllarda evler nasıl olacak? Evlerin de işleyişi ve fonksiyonu bayağı bir değişecek. Nasıl evler göreceğiz?
Manas– Ben evlerin daha küçüleceğini düşünüyorum. Yani insanların daha yalnız olacaklarını hatta, arabaların da… Bakın ama bu söylediğim şeyleri Türkiye özeline taşımayalım. Ben geneli konuşuyorum. Özellikle bu tip teknolojiler ABD’de daha çok hızlı gelişiyor ama ben daha çok insarların arabalarında yaşayacakları seyahat edecekleri, çalışacakları bir gelecekten bahsediyorum. Bunun daha çok olacağını düşünüyorum. Metrekare olarak fonksiyonlarının artacağını ve hacimlerin ufalacağını düşünüyorum. 2030’lara doğru tüketim çılgınlığının azalacağını düşünüyorum. Anti-tüketim’in başlayacağını düşünüyorum. Bu benim fikrim. Benle aynı fikirde olmayan o kadar çok insan var ki. Özellikle Covid- 19’la beraber insanların kendilerine çok soru sormaya başladıklarını düşünüyorum. Covid- 19’la beraber çoğu şeyin değişeceğini düşünüyorum.
– Tarım sektöründe büyük bir değişim olacak mı? Nasıl bi tarım karşımıza çıkacak?
Manas– Tarım, Türkiye için çok kişi başı hektarına baktığınız zaman 6/1 veya 7/1 oranında. Bizde sürekli miras yoluyla tarlalar bölündüğü için bir traktör bir tarlaya fazla gelmeye başlıyor. Dolayısıyla çok verimli bir tarımımız yok. Tarımın çok büyük alanlarda çok büyük şeylerle yapılması gerekiyor. Zaten tarım önümüzdeki dönemde de insansız hale geliyor. Ben devletin yerinde olsam insansız tarımı destekleyecek ve devletin yatırımcı olduğu bir tarım planlaması yaparım. Çünkü şu an ki çiftçimiz yaşlandı ve çiftçilerin çocukları da tarım yapmak istemiyorlar.
-Şimdi 3D teknolojisi de yazıcılar da çok konuşulacak. 3D ile neler yapabileceğiz? Neler yapılıyor ve neler yapılacak?
Manas- 3D boyutlu yazıcılarla ev de yapma şansına sahipsiniz. Ev bile yapabilirsiniz. Mekanik birçok parçayı basabilirsiniz. Otomobil parçası bile yapabilirsiniz. 3D boyutlu yazıcılarla birçok şey yapılacak. Ama dediğim gibi bunların tam olarak hayatımıza girmesi zaman alacak. Mesela 1 katlı evler 48 saatte yapılıyor. Tabii ki evlerin yapısı, konumu daha farklı olabiliyor ama 1 günde bile yapan 3D boyutlu yazıcılar var. Önemli olan malzemenin fiyatı. Yoksa teknoloji var.
PAYLAŞIM EKONOMİSİ BÜYÜYECEK AMA NE KADAR VE HANGİ ALANDA KESTİRMEK ZOR
-Şimdi paylaşım ekonomiside çok öne çıktı. Uber, Airbnb, Booking, Neftlix… Büyüyecek mi bu paylaşım ekonomisi? Yaygınlaşacağını ve büyüyeceğini düşünüyor musunuz ?
Manas– Paylaşım ekonomisi tabii ki büyüyecek. Çünkü Z kuşağı mal sahibi olmak istemiyor. Dolayısıyla paylaşım ekonomisi büyüyecek ama ne kadar ve hangi alanda büyüyecek açıkcası kestirmek zor. Onları ben kestirebiliyor olsam o alanlara yatırım yaparım. Şu an için ben de bilmiyorum ama ulaşımda, barınmada paylaşım ekonomisi artacak. Sahipliği ortadan kaldıran her alanda şirket çıkma olasılığı var.
– Önümüzdeki yıllarda üniversiteler, okullar nasıl bir değişim yaşayacak? Eğitim sistemi nasıl değişecek?
Manas– Robot dediğimiz zaman tabii ki öyle robot öğretmenden bahsetmiyoruz ama yapay zekadan bahsediyoruz. Yapay zeka eğitmenlerden bahsediyoruz. Bunlar hayatımıza girecekler. Yoksa illa bir robot görümüne bürünmesi gerekmiyor. Uzaktan eğitimin zor olmadığını Covid-19 süresince gördük. Gayet güzel olabiliyormuş.
Dolayısıyla uzaktan eğitim artacak ama bunu kalkıp ta bunu önümüzdeki yıllarda full uzaktan eğitim hayatına başlayacağız, üniversiteye gitmeyeceğiz gibi bir konuya kaptırmayalım. Bunun imkansız olduğunu söylemek lazım. Özellikle uygulamalı dersler vs . bunların gene fiziksel mekan gerektirdiğini unutmamak lazım. En az iki jenerasyon, iki kuşakta daha hibrid olarak bunu yaşayacaktır ama 2030’dan sonra yapı değişir.
TİCARETİN KONTROLÜ KİMDEYSE ONLARIN PARA BİRİMLERİ ORANSAL OLARAK HAYATIMIZDA OLACAK
-Bir başka konu ise dijital para. Dijital paranın geleceği ile ilgili neler söylemek istersiniz? Dijital paralarla hayatımız nasıl değişecek?
Manas– Şimdi AB 2030’da normal banklotların ve metal paranın ortadan kaldırılması konusunda karar aldı. Zaten 2030 AB’de bu dijital para geçiş. Şimdi dolayısıyla 2030 dijital paraya geçeceğiz ama kripto para var. Zaten şu anda dijital para kullanıyoruz ama kripto paralar olur mu? Kripto paralar da olacak ama kalkıp herkesin düşündüğü doları ortadan kaldıracak bir kripto para çıkacak. Bunu Çin çıkaracak, AB çıkaracak, firmalar çıkaracak beklentisinde olmayalım. Ne olursa olsun yine ticaretin kontrolü kimdeyse dünyada onların para birimleri oransal olarak hayatımızda olacak.
– Facebook da Libra diye bir para çıkarcağını açıkladı.
Manas– Ama o da dolara bağlı.
MARS’A GİDELİM, ORADA KALALIM GİBİ FANTEZİLER ÇOK ROMANTİK GELİYOR BANA
Uzaya çıkmak isteyen insanlarda var. Elon Musk bu konuda çok kafa yoran biri. Amazon sahibi Jeff Bezos buna kafa yoran biri. Önümüzdeki yıllarda insanlar Mars’a aya ne zamanda gidebilir?
Manas– Mars’a gidiş sekiz ay sürüyor. Dönüşünüzde 8 ay sürüyor. Ne yaptı 16 ay. Oraya gittiniz biraz da kaldınız. 2-3 ay da kaldınız. Yerçekimsiz ortamda her ay kemik yoğunluğunuz yüzde 1 azalıyor. Yani, 16 ay sadece yolda kemik yoğunluğunuz yüzde 16 azalacak. Biz yer çekim olayını çözmeden Mars’a gidelim, orada kalalım, çoluk çoluğa karışalım falan filan gibi fantezilerimiz çok romantik geliyor bana. Tabii ki uzayı tanımak gerek, uzaya yatırım yapmak çok önemli. Yani bu insanları da uzaya niye yatırım yapıyorsunuz diye eleştirmiyoruz ama şu an için Mars’ta yaşamak, koloni kurmak çok erken geliyor. Ne zaman olur ? Hemen olabilecek durumda. Önemli olan Mars’a giriş yapan aracın aynı aracın tekrar kalkış yapabilmesi. Şu anda bunu çok zor başarıyorlar. Giden kalır yani. Dolayısıyla tekrar kullanılabilir inen roketlerin kalkmasına imkan tanındığı sürece Mars yolculuğu gerçekleştirilecek.
– Gördüğüm kadarıyla pile odaklanmış durumdasınız. Umarım da başarılı olursunuz. Bir Türk olarak da bundan gurur duyarız. Bundan sonraki büyük hayaliniz nedir?
Manas– Ben de uzayla ilgileniyorum. Eğer pilden çok daha iyi bir kazancımız olursa ben de uzayla ilgileniyorum ama benim hayalimde bambaşka bir proje var. Özellikle metanhidratlarla ilgileniyorum. Yatırımı çok yüksek. Şu anda teknolojisi 2022-2024’te çıkacak. Ben metanhidrat teknolojisi ile ilgilenmeyi tercih ederim şu aşamada. Ondan sonra da uzay.
– Dolayısıyla hem Türkiye hem de dünyanın ihtiyacı olduğu bir şey. Donmuş doğalgaz.
Manas– Benim için paranın hiçbir önemi yok. Ben para da değilim ama ülkeye bir yararımız olsun istiyoruz. Sizi de tebrik ederim. Metanhidrat konusunda bilgi sahibi olduğunuz için. Birçok görüştüğüm kişi bilgi sahibi değil. Çok teşekkür ederim güzel bir konuşmaydı.
PORTRE / ALPHAN MANAS
Alphan Manas 30 Temmuz 1962 yılında İzmir’de doğdu. Manas İzmir’de sırasıyla Ankara İlkokulu, Karşıyaka Ortaokulu ve Atatürk Lisesini bitirdi. 1983 yılında Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 1987 yılında New York Eyalet Üniversitesine (SUNY) bağlı F.I.T. (Fashion Institute of Technology)’den Üretim Yönetimi konusunda lisansüstü diplomasını aldı. 1994 yılında Harvard Business School‘da OPM’e (Patron, Yönetici Programı) katıldı. 1986 yılında Tenba‘nın New York fabrikasında Üretim Müdürü olarak çalıştı. 1987 yılında Fortune 500’e dahil Vicks Corp.’a bağlı, Sears, K-Mart ve JC Penny gibi zincir devlere dünya çapında hazır giyim üretimi yapan Colonial Corp.’un Ülke Müdürü olarak Türkiye’ye döndü. 1988 Şubat ayında OT-VT (Otomatik Tanıma & Veri Toplama; yeni adıyla Nesnelerin İnterneti) alanında çözümler sunan Exim (1)’in kurucu ortağı oldu. Aynı zamanda şirketin 10 yıl da Genel Müdürlüğünü yaptı. 2005 yılında Deloitte Fast 50 programı ile, Türkiye’nin son beş yılda en hızlı büyüyen 39 teknoloji şirketinden biri olan Exim, aynı yıl Fast 500 EMEA programında sıralamaya katılan 500 uluslararası şirket içerisinde 185. oldu.
1997 sonrası Teknoloji Holding‘in tüm şirketlerinin kurucu ortağı oldu. Bunların arasında dünyanın en büyük EFT-POS üreticisi Ingenico‘nun Türkiye distribütörü ve bölgesel çözüm ortağı Planet ve Üçüncü Parti Kredi Kartı/Debit Kart/EFT-POS Hizmeti veren Universal Kart Hizmetleri ve Bilişim sektörüne hizmet veren Teknik Servis şirketi Teknoser’de bulunuyor.
Teknoloji Holding ile: – İran’da Eniac-Tech’i, Ukrayna’da Technology Ukraine ve Mısır’da Technology Egypt’i kurdu. Türkiye’de de yazılım şirketi Veriset’in satın alınmasında yer aldı. Adı geçen şirketler orta vadede ya ortaklara satıldı ya da kapatıldı.
Teknoloji Holding’in kurmuş olduğu ortaklıklarda Murahhas Üye olarak aktif görev aldı. Bunlar: 1999 yılında Çukurova Holding, KVK ve Genpa ile kurulan GPRS öncesi hizmet veren Mobil Data Operatörü Mobicom; 2000 yılında Ericsson ortaklığıyla kurulan, Türkiye ve MENA ülkelerine telefon santrali ve benzeri Ericsson çözümleri satan CPG; 2001 yılında Telenity firması ile %50-50 ortaklıkla kurulan PayPal’e rakip olmayı hedeflemiş fakat Türkiye’de GSM operatörlerinin engeline takılan Mobil Ödeme Servisi Sağlayıcısı m.Pay Sayaç Okuma ve Telemetri Sistemleri Servis Sağlayıcı hizmeti vermek üzere KVK ve Teknoloji Holding ortaklığıyla kurulan Sayot ve Turkcell ile Teknoloji Holding ortaklığıyla kurulan Çocuk TV’si DigiKids‘dir.
Teknoloji Holding’in hem kurucu ortağı hem de Yönetim Kurulu Eş-başkanı olarak 18 yıl grubun ‘İş ve Pazar Geliştirme’ faaliyetlerini bizzat yürüttü. 2006 yılı Şubat ayında Teknoloji Holding’de yer alan yedi şirketi bünyesine alarak ayrıldı ve merkezi Hollanda’da bulunan Brightwell Holdings BV’yi kurdu. Brightwell Holdings BV olarak 24 şirkete yatırım yaptı.
Brightwell Holdings BV’de kurduğu Maya Enerji’yi 555 MW kurulu güç ve lisans ile birlikte 2 yıl içinde Borusan Enerji’ye sattı. Seri ve İnovatif Girişimci olarak 10‘dan fazla sektörde;
DERNEKLER VE SOSYAL SORUMLULUK ÇALIŞMALARI:
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
İsim *
Email *
Bir dahaki sefere yorum yaptığımda kullanılmak üzere adımı, e-posta adresimi ve web site adresimi bu tarayıcıya kaydet.
Δ
Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.
