Güvenin yeniden inşasında iç denetimin rolü ve işlevi

Ali Kamil Uzun

– Dünya Ekonomik Forumu’nun 2024 yılı için hazırladığı Küresel Riskler Raporu’na göre, önümüzdeki iki yıl içinde bilgi kirliliği ve iklim değişikliği, siber güvenlik, jeopolitik çatışmalar, fırsat eşitsizliği, enflasyon, mecburi göç, ekonomik gerileme ve kirlilik önemli riskler arasında yer alıyor. Rapora göre, yapay zekâ tarafından üretilen yanlış bilgi ve dezenformasyon, toplumsal kutuplaşmayı artırıyor, istikrarsızlık yaratıyor.

– İş, insan ve teknoloji değişiyor ve birbirini değiştiriyor. Değişim ve dönüşüm sürecinde iç denetim mesleğinin geleceği için önemli var. İç denetim mesleğinin geleceği; analitik teknolojilerden faydalanan, yapay zekâ kullanan, gerçek zamanlı izleme ve raporlama sağlayan stratejik iş ortağına dönüşüm süreci içinde şekillenecek, şekilleniyor. Bu yeni dönem, farklı beceri ve yeteneklere sahip meslek insanlarına ihtiyaç duyuyor.

Bu yıl, Davos’ta gerçekleştirilen 54. Dünya Ekonomik Forumu’nun teması olarak dünyada dramatik biçimde sarsılmış olan “Güvenin Yeniden İnşası” konusunun belirlenmiş olması, güvenin yeniden inşasında, bir güvence sistemi olarak, denetim olgusunun rolü ve işlevinin önemini gösteriyor.

Öte yandan, Dünya Ekonomik Forumu’nun 2024 yılı için hazırladığı Küresel Riskler Raporu’na göre, önümüzdeki iki yıl içinde bilgi kirliliği ve iklim değişikliği, siber güvenlik, jeopolitik çatışmalar, fırsat eşitsizliği, enflasyon, mecburi göç, ekonomik gerileme ve kirlilik önemli riskler arasında yer alıyor. Söz konusu Küresel Riskler Raporu, hızlı bir şekilde evrilen yapay zekâ tarafından üretilen yanlış bilgi ve dezenformasyonun, toplumsal kutuplaşmayı artırmanın yanı sıra bilgi akışını etkileyerek küresel düzeyde istikrarsızlık potansiyelini artırabileceğine dikkat çekiyor.

KISA VADELİ RİSKLER: İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE JEOPOLİTİK DİNAMİKLER

Dünya genelinde, bu yılın öne çıkan kısa vadeli riskleri arasında, iklim değişikliğinin yanı sıra jeopolitik dinamikler de yer alıyor. Bu iki unsurun, küresel tedarik zincirlerini etkileyerek iş dünyası ve ekonomik yapılar üzerindeki olumsuz etkileri öngörülüyor. Birbirleriyle bağlantılı bu riskler göz önüne alındığında, şirketlerin tedarik zincirlerinin uygunluğunu değerlendirirken, bölgesel çatışmalar, iklim değişiminin neden olacağı riskler ve siber saldırılar gibi potansiyel kesintilere karşı dikkatli olması ve kriz planlamaları yapması öneriliyor.

Bu nedenlerle, denetim mesleğinin; geleneksel yeterlilik, bağımsızlık, nesnellik ve kamu çıkarını gözetme konusundaki itibarı nedeniyle sağladığı hizmet bu bakımdan çok değerlidir ve kamusal bir nitelik taşır. Bu hizmet, temel olarak, bilgi kullanıcılarının karar almalarına yönelik nitelikli bilginin güvenilirliğini sağlamaya yöneliktir. Özellikle “İç Denetim”, kuruluşun faaliyetlerine değer katmak ve geliştirmek için nesnel ve bağımsız bir güvence ve danışmanlık işlevi olarak güvenilirliğin kuruluş içinden başlayarak yapılandırılmasına büyük katkı yapar.

İÇ DENETİM MESLEĞİNİN GELECEĞİ İÇİN ÖNEMLİ FIRSATLAR BULUNUYOR

İş, insan ve teknolojinin değiştiği ve birbirini değiştirdiği bir dönemin içinden geçiyoruz. Dijitalleşmenin tetiklediği değişim ve dönüşüm sürecinde iç denetim mesleğinin geleceği için önemli fırsatlar bulunuyor. Bu gelişmeler sonrası iç denetim mesleğinin geleceği; analitik teknolojilerden faydalanan, robotik süreç otomasyonu, yapay zekâ kullanan, gerçek zamanlı izleme ve raporlama sağlayan stratejik iş ortağına dönüşüm süreci içinde şekillenecek, şekilleniyor.

Bu yeni dönem, farklı beceri ve yeteneklere sahip meslek insanlarına ihtiyaç duyuyor. Kendini yenileyen, paydaşların yeni ihtiyaç ve beklentilerini anlayarak, güvence sağlamanın yeni yaklaşımlarını sunabilen, robotik süreç otomasyonu ve yapay zekâ uygulamalarının, dijitalleşmenin yarattığı riskleri anlayabilen meslek insanlarının kurumlarımızda daha çok yer alacağı öngörülüyor.

TEKNOLOJİ, İÇ DENETİM DÜNYASINA DAHA FAZLA DEĞER YARATMA FIRSATI GETİRİYOR

Öngörülen dijital dönüşümün yönetilmesi, iç denetim faaliyetinin yürütülmesinde her seviyede çalışana liderlik fırsatı tanıyor. Başarılı bir liderlik için çalışanların stratejik gelişim, kişisel gelişim, motivasyon, iş zekası, proje yönetimi, her seviyede paydaşlarla iletişim becerilerini geliştirmelerini gerektirmektir.

Teknoloji, iç denetim dünyasına daha fazla değer yaratma fırsatı getiriyor. Sürekli öğrenme, teknolojiyle çalışma, eleştirel düşünme, esneklik ve beceriklilik her zamankinden daha önemli hale geliyor. Dijital olarak dönüşen kurumlarda ihtiyaç duyulan becerileri geliştiren iç denetçilerin geleceği parlak olacak.

 Ali Kamil UZUN

Türkiye İç Denetim Enstitüsü Kurucu ve Onursal Başkanı

uzun@turcomoney.com