“Hedefimiz, Kazakistan’la ticaret hacmimizi 10 milyar dolara çıkarmak”

Türkiye’nin Astana Büyükelçisi Mustafa Kapucu, Turcomoney için kaleme aldığı makalede Türkiye ve Kazakistan arasındaki ilişkileri değerlendirdi.

– 2021 ve 2022 yıllarında Kazakistan’ın bağımsızlığının ve iki kardeş ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin otuzuncu yıldönümlerini kutladık. Bizler Kazakistan’ın bağımsızlık bayramını da kendi bayramımız olarak görüyor ve kardeşlerimizle aynı sevinci paylaşıyoruz.

– Türkiye ve Kazakistan arasındaki işbirliğinin geniş bir yelpazede hem ikili düzeyde hem de çok taraflı platformlarda karşılıklı fayda temelinde gelişerek önemli bir seviyeye eriştiğini memnuniyetle görüyoruz. Ancak, ilişkilerimizin her alanda daha büyük bir potansiyel taşıdığına inandığımızı da ifade etmek isterim.

– Türkiye, Kazakistan vatandaşlarınca da en çok tercih edilen tatil yeridir. Astana ve Almatı’ya ilave olarak Türkistan ve Aktau’yu da uçuş güzergahlarına ekleyen gökyüzündeki gururumuz Türk Hava Yolları, dünyanın buluşma noktası İstanbul’a düzenlediği seferlerle Kazakistan’ı Türkiye’ye olduğu gibi dünyaya da bağlıyor.

-Kazakistan’la ticaret hacmimizin 10 milyar Dolar hedefine kısa vadede erişileceğinizi düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde daha fazla sayıda Kazakistanlı iş insanının Türkiye’nin yabancı yatırımcılara büyük güvence ve fırsatlar sunan iş ortamında aktif şekilde yer aldığını görmeyi arzu ediyoruz. Halihazırda Türk sermayesinin bulunduğu 3000’den fazla şirket ve işletme Kazakistan ekonomisinin çeşitli sektörlerinde başarıyla faaliyet gösteriyor.

-Kazakistan’daki Türk girişimcilerin, ağırlıklı olarak gıda sektörü, ilaç-kimya sanayisi, inşaat, otelcilik ve imalat alanlarında faaliyet gösteriyor. Savunma sanayii ve organik tarım son dönemde dikkat çeken sektörlerdir. Türk şirketleri Kazakistan ekonomisinin ve üretiminin çeşitlendirilmesine önemli katkılarda bulunuyor. Türkiye, Kazakistan ekonomisinde enerji dışı sektörlerde en büyük yatırımcı ülkelerden biridir.

-2023 yılı itibariyle Türkiye’den Kazakistan’a gerçekleştirilen yatırımların kümülatif miktarı 5 milyar Doları aştı. Kazakistanlı yatırımcıların ülkemizdeki yatırımlarının toplamı ise 1 milyar Dolar seviyesindedir. Ülkedeki büyük altyapı projelerinde önemli rol üstlenen ve başkent Astana’nın ve son dönemde Türkistan bölgesinin gelişiminde büyük katkı sağlayan Türk yatırımcılarla gurur duyuyoruz. Müteahhitlik firmalarımız bugüne kadar Kazakistan’da 500’ün üzerinde proje gerçekleştirerek 26 milyar Dolar tutarında iş üstlendi.

MUSTAFA KAPUCU*

Türkiye ve Kazakistan ortak tarihsel geçmişe, derin kültürel bağlara ve halklarımız arasındaki güçlü dostluğa dayalı sağlam bir siyasi, diplomatik ve ekonomik ilişkiler ağına sahiptir. Türkiye’nin Kazakistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olması gayet anlamlı ve önemlidir, ancak bu hususta bir fevkaladelik yoktur.  Esasen bu durum, hem ortak tarihimizin hem de kardeşliğimizin bize getirdiği yükümlülüğün yerine getirilmesinden ibarettir.

Türkiye ve Kazakistan arasındaki diplomatik ilişkiler 2 Mart 1992 tarihinde tesis edildi. 2021 ve 2022 yıllarında Kazakistan’ın bağımsızlığının ve iki kardeş ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin tesisinin otuzuncu yıldönümlerini kutladık. Bizler Kazakistan’ın bağımsızlık bayramını da kendi bayramımız olarak görüyor ve kardeşlerimizle aynı sevinci paylaşıyoruz.

KAZAKİSTAN, 30 YILDA BÖLGESEL BİR AKTÖR OLARAK ÖNE PLANA ÇIKTI

30 yıl, milletlerin tarihinde kısa sayılabilecek bir süredir. Kazakistan Cumhuriyeti’nin 30 yıl gibi bir zaman diliminde ciddi sınamaları geride bırakarak, siyasi, ekonomik ve sosyal alanlarda önemli başarılar elde ettiğini ve bölgesel bir aktör olarak öne plana çıktığını memnuniyetle görüyoruz.

Kardeş ülkelerimiz arasındaki tarihi, kültürel ve manevi bağlar, en başından itibaren ilişkilerimizin her alanda hızla gelişmesine sağlam bir temel teşkil etti. Türkiye 30 yıldır, kardeş olduğu kadar dost ve stratejik bir ortak olarak da gördüğü Kazakistan’a elinden gelen desteği sunuyor. Saygıdeğer Cumhurbaşkanlarımız arasındaki yakın muhabbet ve dostluk, işbirliğimizdeki dinamizmin canlı tutulmasına katkı sağlıyor.

ÜLKELERİMİZ ARASINDAKİ İLİŞKİLER “GELİŞTİRİLMİŞ STRATEJİK ORTAKLIK” SEVİYESİNDE

İlişkilerimizin ahdi zemini, zaman içerisinde imzalanan çok sayıda anlaşmayla güçlendirildi. Yürürlükteki anlaşmaların güncellenmesine yönelik çalışmalarımızla bu temelin günümüz koşullarına uygun olarak tahkim edilmesi hedefleniyor.

Siyasi ilişkilerin ulaştığı düzeye koşut olarak Kazakistan ve Türkiye, 2009’da imzaladıkları “Stratejik Ortaklık Anlaşmasıyla” stratejik ortak haline geldi. 2019 yılında ise ilişkiler “Geliştirilmiş Stratejik Ortaklık” seviyesine yükseltildi.

İlişkilerimizin çok boyutlu olarak derinleştirilmesine imkan tanıyan önemli bir mekanizma olarak 2012 yılında, Sayın Cumhurbaşkanlarımızın başkanlıklarında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi tesis edildi. Bunun yanısıra, ikili ilişkilerimizi kurumsal çerçevede başarıyla ilerletilmesine önemli katkı sunan mekanizmalar olan Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız ile Kazakistan Başbakanının başkanlıklarında Karma Ekonomik Komisyon ile Sayın Dışişleri Bakanımız ile Kazakistan Dışişleri Bakanı’nın başkanlıklarında Ortak Stratejik Planlama Grubu toplantıları gerçekleştiriliyor.

İLİŞKİLERİMİZ HER ALANDA BÜYÜK BİR POTANSİYEL TAŞIYOR

Türkiye ve Kazakistan arasındaki işbirliğinin geniş bir yelpazede hem ikili düzeyde hem de çok taraflı platformlarda karşılıklı fayda temelinde gelişerek önemli bir seviyeye eriştiğini memnuniyetle görüyoruz. Ancak, ilişkilerimizin her alanda daha büyük bir potansiyel taşıdığına inandığımızı da ifade etmek isterim.

Beşeri ilişkiler ile kültür ve eğitim işbirliğimiz çok boyutlu temaslarımızın diğer önemli veçheleridir. Kazakistan, “Türkiye Bursları” programına en çok ilgi gösteren ülkeler arasında yer alıyor. Kuruluşu Kazakistan’ın bağımsızlığını kazandığı yıllara uzanan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi bu alandaki işbirliğimizin bir diğer somut örneğidir. 1992 tarihli kurucu anlaşmasıyla uluslararası ve özerk statüsü güvence altına alınmış bu ortak üniversitemiz, geçtiğimiz 30 yılda Kazakistan’ın eğitim ve kültür hayatına değerli katkılarda bulundu.

TÜRKİYE KAZAKİSTAN VATANDAŞLARININ EN ÇOK TERCİH ETTİĞİ TATİL YERİ

Türkiye, pek çok ülkenin olduğu gibi Kazakistan vatandaşlarınca da en çok tercih edilen tatil yeridir. Astana ve Almatı’ya ilave olarak Türkistan ve Aktau’yu da uçuş güzergahlarına ekleyen gökyüzündeki gururumuz Türk Hava Yolları, dünyanın buluşma noktası İstanbul’a düzenlediği seferlerle Kazakistan’ı Türkiye’ye olduğu gibi dünyaya da bağlıyor. Kazakistan’ın tüm önemli merkeziyle Türkiye arasında gerçekleştirilen doğrudan seferler ekonomik, turistik ve beşeri ilişkilerimizin önümüzdeki dönemde daha da gelişmesine uygun zemin ve imkan sağlıyor.

Beşeri ve kültürel ilişkilerimizde önemli rol oynayan kurumlardan olan; Astana’da faaliyet gösteren Yunus Emre Türk Kültür Merkezi ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Koordinasyon Ofisi Türkiye ile Kazakistan arasında gönül köprüsü görevini sürdürüyorlar. Kazakistanlı kardeşlerimizin, Türkçe öğrenmeye, Yunus Emre Enstitüsü ve TİKA’nın faaliyetlerine yoğun teveccüh gösterdiklerini görüyoruz.

TÜRKİYE VE KAZAKİSTAN, PEK ÇOK ÖRGÜTÜN KURULUŞUNDA ÖNCÜLÜK ETTİ

Çok iyi düzeyde seyreden ikili ilişkilerimizin yanısıra uluslararası platformlarda da iki kardeş ülkenin eşgüdüm ve işbirliği içerisinde hareket ettiğini memnuniyetle görmekteyiz. Türk Devletleri Teşkilatı başta olmak üzere, Türk dünyasındaki işbirliğinin derinleştirilmesine kurumsal zemin teşkil eden pek çok örgütün kuruluşunda Türkiye ve Kazakistan öncülük etti.

Özetini çizmeye çalıştığım Türkiye ve Kazakistan arasındaki çok boyutlu stratejik ilişkiler, ortak dil, kültür ve tarihe yaslanan bir zeminde iki kardeş ülkenin dünya sahnesinde yakın işbirliğine işaret ediyor. Bu bütün içerisinde ticari ve ekonomik ilişkilerin önemli bir yer tuttuğunu memnuniyetle kaydetmek isterim.

KAZAKİSTAN’LA 10 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HEDEFİNE ERİŞEBİLİRİZ

Orta Asya bölgesindeki en büyük dış ticaret ortağımız olan Kazakistan’la ticaret hacmimizin de liderlerimizin belirlediği 10 milyar Dolar hedefine kısa vadede erişileceğinizi düşünüyoruz. Daha dengeli ekonomik ilişkiler için, önümüzdeki dönemde daha fazla sayıda Kazakistanlı iş insanının Türkiye’nin yabancı yatırımcılara büyük güvence ve fırsatlar sunan iş ortamında aktif şekilde yer aldığını görmeyi arzu ediyoruz.

Halihazırda Türk sermayesinin bulunduğu 3000’den fazla şirket ve işletme Kazakistan ekonomisinin çeşitli sektörlerinde başarıyla faaliyet gösteriyor. Kazakistan’daki Türk girişimcilerin, diğer bazı alanların yanısıra ağırlıklı olarak gıda sektörü, ilaç-kimya sanayisi, inşaat, otelcilik ve imalat alanlarında öne çıktıkları görülmektedir. Savunma sanayii ve organik tarım son dönemde dikkat çeken sektörlerdir. Böylece, Türk şirketleri Kazakistan ekonomisinin ve üretiminin çeşitlendirilmesine önemli katkılarda bulunuyor.

TÜRKİYE’DEN KAZAKİSTAN’A GERÇEKLEŞTİRİLEN YATIRIMLARIN TOPLAM MİKTARI 5 MİLYAR DOLARI AŞTI

Türkiye, Kazakistan ekonomisinde enerji dışı sektörlerde en büyük yatırımcı ülkelerden biridir. 2023 yılı itibariyle Türkiye’den Kazakistan’a gerçekleştirilen yatırımların kümülatif miktarı 5 milyar Doları aşmıştır. Kazakistanlı yatırımcıların ülkemizdeki yatırımlarının toplamı ise 1 milyar Dolar seviyesindedir.

TÜRK FİRMALARI 500 PROJEDE 26 MİLYAR DOLARLIK İŞ ÜSTLENDİ

Ülkedeki büyük altyapı projelerinde önemli rol üstlenen ve başkent Astana’nın ve son dönemde Türkistan bölgesinin gelişiminde büyük katkı sağlayan Türk yatırımcılarla gurur duyuyoruz. Müteahhitlik firmalarımız bugüne kadar Kazakistan’da 500’ün üzerinde proje gerçekleştirerek 26 milyar Dolar tutarında iş üstlenmişlerdir.

Yatırımcıların sorun ve ihtiyaçları üzerinde yoğunlaşarak bu rakamları karşılıklı olarak daha da yukarılara taşımak istiyoruz. Kazakistanlı yatırımcıları da doğrudan yabancı yatırımlar bakımından son derece cazip olanaklar sunan ülkemizdeki çeşitli yatırım projelerinde daha fazla görmekten büyük memnuniyet duyacağız. Kazakistan iş insanlarının ülkemizin sunduğu yatırım fırsatlarından daha fazla yararlanmaya davet ediyoruz.

TÜRK-KAZAK İŞADAMLARI BİRLİĞİ KÖPRÜ VAZİFESİ GÖRÜYOR

2016 tarihinde Almatı merkezli olarak kurulan Türk-Kazak İşadamları Birliği (TÜKİB) ülkelerimiz arasındaki ticaret ve yatırım ilişkilerinin gelişmesinde önemli rol üstleniyor. Kazakistan’da faaliyet gösteren Türk iş insanı ve yatırımcıları bünyesinde barındıran sivil toplum kuruluşumuz, Kazakistan’daki Türk yatırımcılara olduğu kadar Türkiye’ye yatırım yapmaya ilgi duyan Kazakistanlı iş insanlarına sunabildiği bağlantılarla da ekonomik ilişkilerimizde adeta bir köprü vazifesi görüyor.

Cumhuriyetimizin 100 yılını kutladığımız bu dönemde, ortak kültürel ve tarihi değerlerimizden aldığımız güçle geliştirdiğimiz yakın işbirliğinin işadamlarımızın da katkılarıyla ülkerimizi ve Türk-Kazak işbirliğini aydınlık yarınların beklediğine olan inancımı vurgulamak isterim.

*T.C. Astana Büyükelçisi