Hindistan’ın özel turizm bölgeleri modeli…

Adnan Yıldırım

-Hindistan, 1950’de tam bağımsızlığını kazandıktan sonra uzun yıllar ayakta durmaya çalıştı, 2000’li yıllarda küresel siyasette ve ticaretteki önemini giderek artırdı. Hindistan, bugün küresel ekonominin yeni rotası Asya coğrafyasının önde gelen ülkelerinden biri. Bölgesel siyasi ve ekonomik işbirlikleri yanında BRICS ülkeleri içinde ağırlığı olduğu kabul edilen bir ülke konumuna.

–Turizm sektörü; Hindistan’ın cari açığının çözümü, istihdam sağlanması ve sosyo-ekonomik gelişimi için önemli bir yer tutuyor. Uluslararası standartlarda “Özel Turizm Bölgeleri” kurulması ilk kez, 2017-18 bütçesinde ülke gündemine geldi. Beklenti, holistik turizm konseptine uygun bölgelerin altyapısı ile buralarda verilen hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi, ekonomik kalkınmanın itici gücü haline getirilmesidir.

Özellikle gelişmekte olan ülkeler, genel mevzuata tabi normal sanayi ve hizmet bölgeleri yanında özel ekonomi bölgeleri, serbest bölgeler, teknoloji bölgeleri gibi modelleri kullanarak; ekonomik gelişme, büyüme, ihracatı artırma, teknoloji transferi, yabancı sermayenin çekilmesi, döviz gelirlerinin artırılması vb. amaçlarla gelişmiş ülkeler ile aralarındaki farkı kapatmaya çalışıyor. 1,4 milyarı aşan nüfusu ile dünyanın en kalabalık ülkesi Hindistan, 1947’de elde ettiği dominyonluğun ardından kısa süre İngiliz Milletler Topluluğu’nda kalıp 1950’de tam bağımsızlığını kazandıktan sonra uzun yıllar ayakta durmaya çalıştı, 2000’li yıllarda küresel siyasette ve ticaretteki önemini giderek artırdı. Günümüzde Hindistan, küresel ekonominin yeni rotası (ortasında bulunduğu) Asya coğrafyasının önde gelen ülkeleri arasındaki yerini aldı, bölgesel siyasi ve ekonomik işbirlikleri yanında BRICS ülkeleri içinde ağırlığı olduğu kabul edilen bir ülke konumuna ulaştı.

HİNT KÖKENLİ RİSHİ SUNAK İNGİLTERE’NİN YENİ BAŞBAKANI OLDU

Bu yazı kaleme alınırken; en genç, İngiliz originli olmayan, siyasette sadece 3 yıl deneyimli, finans eğitimli, 2 yıl Maliye Bakanlığı yapmış Hint kökenli Sayın Rishi Sunak’ın, İngiltere’nin yeni başbakanı seçilmesi de tam bir tesadüf oldu.

Hindistan, 3,5 trilyon dolarlık nominal milli geliriyle dünyanın en büyük beşinci (PPP ile üçüncü) ekonomisi konumunda. Büyüme performansı yüksek (2022 %6,8; 2022-23 ilk çeyreğinde %13,5, 2023 hedefi %6,1), 471 milyon çalışabilir nüfusu, istihdamın %42,6’sı tarımda çalışan, ekonomide sanayinin payı %29,3, yıllık enflasyonu %7,4; işsizlik %6,4 ve 1 trilyon doları aşan dış ticaret hacmiyle yaklaşık 200 milyar dolar dış ticaret açığı veriyor. Cari açığı yıllık 30 milyar dolar, dış borcu ise 600 milyar dolar seviyesinde…

TURİZM SEKTÖRÜ, HİNDİSTAN’IN CARİ AÇIĞININ ÇÖZÜMÜ İÇİN ÖNEMLİ BİR YER TUTUYOR

Turizm sektörü; Hindistan’ın cari açığının çözümü, istihdam sağlanması ve sosyo-ekonomik gelişiminde önemli yer tutuyor. Holistik turizmin geliştirilmesi amacıyla, uluslararası standartlarda “Özel Turizm Bölgeleri” kurulması ilk kez, 2017-18 bütçesinde ülke gündemine geldi. Beklenti, holistik turizm konseptine uygun bölgelerin altyapısı ile buralarda verilen hizmetlerin kalitesinin birinci sınıfa yükseltilerek oluşturulacak turizm bölgelerinin ülke ekonomisine katkısının artırılması, hatta ekonomik kalkınmanın itici gücü haline getirilmesidir. İçerdiği doğal yaşam, kültürel miras, gelenekler, tarih, macera, sahiller gibi temalarıyla turizm dostu olarak tasarlanan bölgelerde turistlerin uzun süre kalmasını sağlayacak dinlenme, eğlence, rekreasyon alanları ve kültürel etkinliklere yer verilecek; gelecek kuşaklara bırakılacak çevre ve doğal yapılar korunarak, yerel halkın, kabilelerin gelirleri artırılacak.

HİNDİSTAN TURİZM ÖZEL BÖLGELERİNDEN NELER BEKLENİYOR?

Dünyanın en kalabalık ülkesi olunca, ilk beklenti istihdam sağlanması ile mevcut istihdamın ve çalışanların gelirlerinin artırılması öncelikli hale geliyor. Gelişmekte olan ülkelerde, turizm sektöründe çalışanların eğitim düzeyinin ve ücretlerinin diğer geleneksel sektörlere göre biraz daha yüksek olduğu biliniyor.

Kısa başlıklarla Hindistan özel turizm bölgelerinin,

• En fazla istihdam sağlaması beklenen konaklama sektörünün, yerel halka iş sağlaması
• Küçük, orta boy işletmelere; sektöre dönük ticari faaliyetler için fırsatlar yaratması
• Kuruluş yerlerinde uluslarası standartta yeni yollar, parklar, ortak kullanım alanları, sağlık hizmetleri, yeni havaalanları gibi altyapı yatırımlarının yapılması
• Yerel halkın yaşam kalitesinin artırılması
• Yapılacak otel, hastane, ticari işletmeler/tesisler, müzeler, tema parklarının yaratacağı gelirlerin, bölgenin ve ülkenin ekonomisine katkı yapması
• Ülkeye döviz girişinin sağlanması, döviz rezervlerinin artırılması
• Gelen turistlerle, bölgelerde çalışan-iş yapan-yaşayan yerel halk arasında kültürel ilişkilerin geliştirilmesi
• Tarihi ve arkeolojik yerlerin korunması
• Mevcut turizm alanlarının iyileştirilmesi ile geliştirilmesine katkı yapması

gibi faydalar bekleniyor.

TURİZMDE ÇEVRE DOSTU EKİPMANAR, KAYNAKLARIN VERİMLİ KULLANIMI ÖNEMLİ  

Tabii ki her ülkede olduğu, özel turizm bölgeleri modelinin de kurulacağı bölgeler, kuruluş yerleri ile bu bölgelerde yapılacak yatırımlar, modelden beklentilerin gerçekçiliği konularda toplumda farklı düşünceler değerlendirmeler de olacaktır. Gayet doğaldır ki, sahillerde ya da ormanlık alanlarda kurulacak bu yerlerde yaşayanların yerlerinden edilmesi, geleneksel faaliyetlerinin etkilenmesi, doğal kaynaklara erişimlerinin kısıtlanması, çevreye zarar verilmesi gibi nedenlerle kurulacak bölgelerle ilgili uyarıcı/karşıt görüşler ve kampanyalar da söz konusu olduğu anlaşılıyor. Bu endişeler, mevcut ya da yeni mevzuat düzenlemeleriyle giderilebilir. Konuyla ilgili birden fazla kurumun devrede olması da bölgelerin kuruluşunun sebep olacağı olumsuz etkileri başından önleyebilecek. Günümüzde, çevre dostu ekipmanlar ve araçlar, yenilenebilir enerji, kaynakların verimli kullanımı gibi çok sayıda iyi uygulamaların çeşitliliği; bu uygulamaların devlet politikalarıyla desteklenmesi, hatta zorunlu kılınması, duyulan endişelerin giderilmesine katkı yapabilecek.

ÖZEL TURİZM BÖLGELERİ, HİNDİSTAN EKONOMİSİNİ BÜYÜTECEK

Sonuç olarak, sebep olabileceği potansiyel olumsuzlukları da dikkate alarak; özel turizm bölgelerinin, yeni hizmet ve sanayi alanları, altyapı yatırımları, istihdam artışı, çalışan kalitesinin iyileştirilmesi, yabancı sermaye girişi gibi etkilerle Hindistan ekonomisinin büyümesine katkı yapması; bölgede yaşayan yerel halkın ve ülkenin gelir ve refah seviyesini yükseltmesi bekleniyor. Hatta bu bölgelerin, doğal-kültürel-geleneksel-özgün zenginliğe sahip Hindistan’ın ekonomik gelişiminin motoru olacağı şeklinde değerlendirmeler de yapılıyor. İlk uygulamalardan, bu değerlendirmeleri doğrulayacak örnekler de oluşuyor.

Adnan YILDIRIM 

Ekonomi Bakan Yardımcısı (2014-2015)

Türk Eximbank Genel Müdürü (2016-2019)