İstanbul, araç paylaşımının merkezi oluyor!

-15 Kasım 2022 tarihinde İzmir’de Paylaşım Ekonomisi Derneği tarafından düzenlenen ülkemizin ilk Paylaşım Ekonomisi Zirvesi’ne katılan uluslararası isimler, önemli değerlendirmeler yaptı.   Ekar Otomobil Paylaşım Sistemleri Kurucusu Vilhelm Hedberg, Renault Grup Türkiye CEO’su Hakan Doğu ve İzmir Büyükşehir Belediyesi İştiraki İzelman Genel müdürü Burak Alp Esen bu isimler arasındaydı.

EKAR OTOMOBİL PAYLAŞIM SİSTEMLERİ KURUCUSU VILHELM HEDBERG

İstanbul, otomobil paylaşımı açısından dünyanın en büyük nüfuslu şehri. İstanbul, Moskova’yı da geçti ve şimdi otomobil paylaşımının merkezi oluyor. Bu avantaj iyi kullanılmalı. Türkiye’deki uygulamaların bunlardan çok daha ileride olduğunu söylemek mümkün.

RENAULT GRUP TÜRKİYE CEO’SU HAKAN DOĞU

Metropollerde genç nesil, paylaşıma çok daha yatkın. Ülkemizde otomobil sahipliğine ilgi çok fazla. Yakın gelecekte mobiliteyi, paylaşım üzerinden yöneteceğimizi görüyoruz. Geliştirilen dijital aplikasyonlar block chain üzerinden ulaşımı kolaylaştıracak ve temelinde otomobil paylaşımı olacak. Yakında Renault yeni paylaşım uygulamalarını ülkemizde tanıtacak. 

İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İŞTİRAKİ İZELMAN GENEL MÜDÜRÜ BURAK ALP ERSEN

Belediye yönetimi, paylaşımda kullanılan otomobillere 2020 yılı başından itibaren otoparklarını ücretsiz olarak kullandırıyor. Yine aynı zamanlama içinde 200 otomobil ile paylaşım uygulamasının tarafı oldu. Satın aldığı bataryadan elektrikli otomobilleri paylaşım sistemine dahil eden İzelman, bu anlamda dünyadaki ilk belediye iştiraki oldu.  

OTO PLAN VE YOYO YÖNETİM KURULU BAŞKANI MÜRŞİT UNAT

2013 yılından itibaren İstanbul’da YoYo otomobil paylaşım uygulamasını işletiyoruz. Otomobil alım ve işletim maliyeti çok yükseldi. Dakikalık otomobil kiralama fiyatları rekabet nedeniyle yeterli kazanç sağlayamıyor. Bireyden bireye otomobil kiralama işlemi ülkemizdeki mali mevzuata henüz uygun değil. Otomobil üzerindeki yüksek dolaylı vergiler ciddi bir engel.

Bu yazımda, 15 Kasım 2022 tarihinde İzmir’de Paylaşım Ekonomisi Derneği tarafından İzmir Büyükşehir Belediyesi destekleriyle yapılan ülkemizin ilk Paylaşım Ekonomisi Zirvesi’ne katılan uluslararası isimlerin yaptığı önemli açıklamaları sizlerle paylaşmaya devam ediyorum.

EKAR OTOMOBİL PAYLAŞIM SİSTEMLERİ KURUCUSU VILHELM HEDBERG

İSTANBUL MOSKOVA’YI GEÇTİ, BU AVANTAJ İYİ KULLANILMALI

 Ekar’ı 2016’da Abi Dabi’de kurduk. O dönemde havayolu şirketlerinin kabin mürettebatının problemini çözmek istiyorduk. Örneğin Emirates Airlines’ın 17 bin 500 adet kabin mürettebatı vardı. Bu mürettebat bazı şehirlere geliyor, geldikleri yerlerde otomobillerini bir yerlere park etmeleri gerekiyor ve ihtiyaçları olduğunda da bu otomobilleri alarak tekrar kullanıyorlardı. Son 5 yılda bu işten 25 milyon dolar kazandık. Günümüzde 3 bin adet otomobilimiz paylaşım sisteminde bulunuyor.  Sistemde 350 bin üyemiz var. 2019’da Dubai’de en fazla kullanılan otomobil paylaşım servisi biz olduk. İstanbul, otomobil paylaşımı açısından dünyanın en büyük nüfuslu şehri. İstanbul, Moskova’yı da geçti ve şimdi otomobil paylaşımının merkezi oluyor. Bu avantaj iyi kullanılmalı. Pandemiden sonra ulaşımda metro ve otobüsün kullanımı yüzde 50 azalmış. İnsanlar daha uzun vadeli olarak otomobilleri kendi yanlarında tutmak istediler. Sonrasında görüldü ki burada ciddi bir talep var. Sonrasında abonelik oluşturdular. Netflix gibi. Kapınıza bir otomobil geliyor. Artık abonelik ile size verilen bir otomobiliniz var ve istediğiniz zaman da bu otomobili geri verebiliyorsunuz.

TÜRKİYE, ORTADOĞU’DAN ÇOK İLERİDE…

Aracınızı park ettiğinizde günlük zamanın yüzde 95’i boyunca park halinde kalıyorsa, bu süre zarfında paylaşım yaparak para kazanmak mümkün. Gelecekte böyle olacak. Bu amaçla bir süper aplikasyonumuz var.  Abonelik ile aracınızı paylaşıp para kazanıyorsunuz ve birebir bunun paylaşımını yapabiliyorsunuz. İkincisi; kısa vadeli kiralayabiliyorsunuz ya da üçüncü ürün olarak size Netflix aboneliği gibi kısa vadeli abonelik verilebiliyor. İstediğiniz zaman abonelikten çıkabiliyorsunuz. Yazılım tamamen Ekar’a ait olduğu için sürekli geliştirme esnekliği içinde olabiliyoruz. Şimdilerde MENA Bölgesi’nde, yani Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Carmina isimli bir oyuncu var. Suudi Arabistan’da Ekar ve Udrive faaliyet gösteriyor. Bu pazarda 85 milyon insan yaşıyor. Mısır’da Zoomcar ve yine Suudi Arabistan’da iDrive isimli otomobil paylaşımı platformları var. Şimdi onlar da halka açılıyorlar. Gelecek yılın ilk üç ayında bu işlem gerçekleşecek. Özellikle Zoomcar ana pazarı Hindistan. Mısır’da da çalışıyorlar. Türkiye’deki uygulamaların bunlardan çok daha ileride olduğunu söylemek mümkün. Bizler 2024 yılı içinde 25 bin aracın MENA bölgesinde paylaşılmasını bekliyoruz. Kişisel düşüncem şu; kişiden kişiye olan paylaşımlar üç veya dört kat artacak.

İYİ SÜRÜCÜ ÖDÜLLENDİRİLİYOR…

Bağlanabilirlik çok önemli.  Benim burada geleceğe ilişkin gördüğüm şey de şu; şu an biz Ekar Connect diye bir uygulama üzerinde çalışıyoruz. Ne yapacak bu? Şu an için, sabah 02:00 ile 06:00 arasında her Ekar otomobiline yakıt dolduruluyor. Uzaktan yakıt dolum şirketi var. Yapay zekâ buradan verileri sürücülere gönderiyor ve onlar da otomobillere yakıt dolduruyorlar. Otomobillerin temizlenmesi gerekiyorsa bu bilgi de doğrudan sisteme gidiyor, bilgisayar sistemimiz de temizlik görevlilerini gönderiyor. Şimdi kendi otomobilinizi düşünün. Temizlemeyi, yakıt koymayı veya elektrikli  ise şarj etmeyi hiç düşünmeyeceksiniz. Üzerinde de sürücü puanlaması var. Her otomobil istendiğinde paylaşılabilir olmalı. Örneğin yazılım sistemi güncellenmiş yeni bir otomobil aldınız, bu noktada gösterge tablosunda yalnızca bir düğmeye tıklayacaksınız ve burada otomobiliniz anında kiralanabilir olacak ve siz de para kazanacaksınız. Özetle şöyle bir dünya var; bu dünyada test sürüşü yapabiliyorsunuz. Otomobilleri istediğiniz yere park edebiliyorsunuz. Test sürüşü yapıyorsunuz ve isterseniz bu otomobili hemen satın alabiliyorsunuz. Herhangi bir zamanda da isterseniz satabiliyorsunuz ya da kiralayabiliyorsunuz. Ekar platformunda veya Türkiye’deki diğer platformlarda tekrar paylaşabiliyorsunuz. Burada bağlanabilirlik olacak ve insanlar test sürüşü yapacaklar, yeniden satmak isterlerse satabilecekler, bu süreç de tekrar döngüsel olarak tekrarlanabilecek. Yani döngüsel ekonomi yapısına benziyor. Bunların hepsi de aslında bağlanabilirlik ve açık uygulamalar sayesinde olacak.

Zirve’nin bir başka önemli konuğu olan Renault Grup Türkiye CEO’su Hakan Doğu, otomotiv gazetecisi ve köşe yazarı Hakan Çelik ile yaptığı söyleşide önemli açıklamalarda bulundu.

RENAULT GRUP TÜRKİYE CEO’SU HAKAN DOĞU

RENAULT, YAKINDA YENİ PAYLAŞIM UYGULAMALARINI TANITACAK

Dijitalleşmenin etkisiyle mobilite, paylaşım esaslı gelişecek. Ülkemizde yarım asırdan fazla sürede faaliyet gösteren Renault, Ford ve Fiat gibi otomotiv markaları, ülkemizin ekonomisine büyük katkı yaptı.

Renault artık mobilite çözümleri sunan teknoloji şirketi haline dönüşüyor. Elektrikli otomobiller üretimini çeşitlendirme, Google ile iş birliği yaparak yeni bir yazılımın otomobillere uygulanması, bağlantılı taşıtlar ve otonomi gelecek için başlatılan yolculuklar oldu. Nissan ve Mitsubishi ile ittifak bu anlamda çok değerli. Bu yolculukta teknolojik iş birliklerini son derece önemsiyoruz.’

Renault-Nissan’a ait California’daki teknoloji merkezinde konuşan Uber Ceo’ sunun öngörüleri bugün dahi tutmuyor. Çünkü toplum henüz hazır değil. Metropollerde genç nesil, paylaşıma çok daha yatkın. Ancak henüz hiçbir paylaşım platformu, kar marjını pozitif yapamadı.  Halen ülkemizde otomobil sahipliğine ilgi çok fazla ve insanların sahiplenme isteği yüksek. Ama yakın gelecekte mobiliteyi paylaşım üzerinden yöneteceğimizi görüyoruz. Geliştirilen dijital aplikasyonlar block chain üzerinden ulaşımı kolaylaştıracak ve temelinde otomobil paylaşımı olacak. Yakında Renault yeni paylaşım uygulamalarını ülkemizde tanıtacak.

İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İŞTİRAKİ İZELMAN GENEL MÜDÜRÜ BURAK ALP ERSEN

PAYLAŞIM SİSTEMİNE KAMU SÜBVANSİYONU GEREKİYOR

Belediye yönetimi, yeşil şehir politikası çerçevesinde paylaşımda kullanılan otomobillere 2020 yılı başından itibaren otoparklarını ücretsiz olarak kullandırıyor. Yine aynı zamanlama içinde 200 otomobil ile paylaşım uygulamasının tarafı oldu. Halen 300 otomobil ile başarılı sonuçlar almakta olan otomobil paylaşımı Getir araç şirketi tarafından işletiliyor.  2021 yılı ortalarında satın aldığı bataryadan elektrikli otomobilleri paylaşım sistemine dahil eden İzelman, bu anlamda dünyadaki ilk belediye iştiraki oldu. Ayrıca, bataryadan elektrikli otomobiller İzelman otoparklarından yarı fiyata yararlanabiliyorlar.

Pandemide insanlar toplu taşım sistemini tercih etmeyince dezenfekte edilen otomobillerle yapılan paylaşım öne çıktı. Ancak güvenlik olarak zafiyeti olan yerlerde park ederek bırakılan otomobiller risk altında kalıyorlar. O nedenle paylaşım sistemine kamu sübvansiyonu ve gözetimi gerekiyor.

OTO PLAN VE YOYO YÖNETİM KURULU BAŞKANI MÜRŞİT UNAT

OTOMOBİL ÜZERİNDEKİ YÜKSEK VERGİLER CİDDİ BİR ENGEL

2013 yılından itibaren İstanbul’da YoYo otomobil paylaşım uygulamasını işletiyoruz. Otomobil alım ve işletim maliyeti çok yükseldi. İşletme şartları karlılığı önlüyor. Dakikalık otomobil kiralama fiyatları rekabet nedeniyle yeterli kazanç sağlayamıyor. Pandemi sonrası hammadde ve tedarik zorlukları nedeniyle otomobil alınamıyor. Otomobil kiralayanlarda yüksek oranda vandalizm ve suç amaçlı kullanma eğilimi görülüyor. Bireyden bireye otomobil kiralama işlemi ülkemizdeki mali mevzuata henüz uygun değil. Otomobil üzerindeki yüksek dolaylı vergiler ciddi bir engel. Sonuç olarak birden fazla bakanlığın görev alanına giren mevzuat eksikliklerinin geniş bir mutabakat ile ve hızla tamamlanması gerekiyor.

Zirveye katılan ulusal ve uluslararası otomotiv yöneticilerinin verdiği bu mesajların ışığında, Mart 2023 ten itibaren ülkemizde satışına başlanacak olan TOGG otomobilimizin de dijital platformlar ile bir paylaşım otomobili olarak kullanılmasının kısa sürede ülkemizdeki çok sayıdaki sürücünün bu otomobili kullanmasını kolaylaştıracağını düşünüyorum.

Gelecek ayki yazımda yine zirve ile ilgili notlarımı aktarmaya devam edeceğim.

İbrahim Aybar

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com