İşte global pazarların en beğenilen ilk 10 paylaşım ekonomisi şirketi

– Yeni ekonomi döneminde, tüketiciler ürünlere ve servislere daha kolay ulaşıyor. Bu yeni gelişme yeni ve güçlü dijital bağlantılar sağladı, geleneksel ekonomik modellerle de rekabet etmeye başladı. Paylaşım ekonomisi olarak adlandırılan bu yeni ekonomik gelişme, daha çok yenilikçi şirketler tarafından uygulanıyor. Bu şirketler bireyden bireye ürün veya hizmet değiş tokuşunu kolaylaştırıyor ve âtıl varlıkları ekonomiye yeniden kazandırıyor.

-Paylaşım ekonomisi alanında hizmet veren şirketler sayesinde boş odalar kısa süreli kiralanıyor, ulaşımın paylaşımı ve âtıl duran giysi ve eşyaların paylaşımı dahil birçok işlem gerçekleştiriliyor. Bu sayede geleneksel yapılar, yeni bir ekonomik dönüşüme zorlanıyor. Ayrıca kişilerin ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetlere sahip olmadan kolayca erişmesi mümkün olabiliyor.

– Paylaşım ekonomisi içinde faaliyet gösteren şirketler, kişilerin birbirlerinden ürün veya hizmet kiralamasını veya paylaşımını kolaylaştırıyor. Aynı zamanda kişiler arasında direkt olarak kaynak paylaşımına imkân sağlıyor.  Bunları yaparken de dijital teknolojiyi kullanan online platformlar kuruyor. Kişiler bu sayede bağlantı kurmak istedikleri diğer kişileri kolayca bulabiliyor.

– Paylaşım ekonomisi şirketleri, getirdikleri yenilikler ve kolaylıklar sayesinde çok hılı bir şekide büyüyor. O kadar ki bu şirketlerden bazılarının ciroları ve karları milyarlarca dolara ulaştı. Gelişmeler, bu şirketlerin önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam edeceğini gösteriyor…  Stasher, Airbnb, Uber, Sittercity, Lime, Spotahome, Fiverr, Couchsurfing,  JustPark ve KickStarter dünyanın en eğenilen 10 şirketi olarak dikkat çekiyor…

Modern ticaret olarak adlandırdığımız yeni ekonomi döneminde, tüketicilerin ürün ve servislere ulaşmasını yeniden şekillendiren bir ekonomik gelişmenin içindeyiz. Bu yeni gelişme yeni ve güçlü dijital bağlantılar sağladığı gibi, geleneksel ekonomik modellerle de rekabet etmeye başladı. Paylaşım ekonomisi olarak adlandırdığımız bu yeni ekonomik gelişmenin daha çok yenilikçi şirketler tarafından uygulamaya alındığını görüyoruz. Bu şirketler bireyden bireye ürün veya hizmet değiş tokuşunu kolaylaştıran ve âtıl varlıkları ekonomiye yeniden kazandırarak değer yaratan yepyeni bir ortam sunuyorlar.

Boş odaların kısa süreli kiralanmasından, ulaşımın paylaşımı ve âtıl duran giysi ve eşyaların paylaşımına kadar ortaya çıkan birçok işlem sayesinde geleneksel yapılar yeni bir ekonomik dönüşüme zorlanıyor. Ayrıca kişilerin ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetlere sahip olmadan kolayca erişmesi mümkün olabiliyor.

PAYLAŞIM EKONOMİSİ ŞİRKETLERİ, KAYNAK PAYLAŞIMINA İMKAN SAĞLIYOR

Paylaşım ekonomisi içinde faaliyet gösteren şirketler, kişilerin birbirlerinden ürün veya hizmet kiralamasını veya paylaşımını kolaylaştırıyorlar. Aynı zamanda kişiler arasında direkt olarak kaynak paylaşımına imkân sağlıyorlar.  Bunları yaparken de dijital teknolojiyi kullanan online platformlar kuruyorlar. Kişiler bu sayede bağlantı kurmak istedikleri diğer kişileri kolayca bulabiliyor.

Aslında, paylaşım ekonomisini toplumlar tarafından yönetilen ekonomik model olarak da tanımlamak mümkün. Böylece o toplum içindeki bireyler istedikleri kaynakları sahiplenmeden ve merkezi otorite müdahalesi olmadan istedikleri süre için kiralayıp kullanabiliyorlar.

İŞTE EN BEĞENİLEN 10 GLOBAL ŞİRKET

Bu yeni ekonomik gelişmeye adını veren paylaşım ekonomisine önemli katkılar yapan global şirketler arasında en beğenilen ilk 10 şirketi öğrenmek için stasher.com blog sitesine bakmak yeterli.  Sitede yer alan ilk on şirketi aşağıda kısaca bulacaksınız.

ŞİRKET, BAGAJ ALANLARININ PAYLAŞIMINI YAPIYOR…

2.STASHER  

Bu şirket, iş veya başka amaçlı seyahat eden insanların bagajlarını makul ücretlerle güvenli olarak geçici süreyle bırakabilecekleri bagaj alanlarının paylaşımını yapıyor. Böylece, özellikle geceleme yapılan uçuş transferlerinde yolcular bagajlarını dert etmeden geceleyecekleri kenti keşfedebiliyorlar. Uzun gecikmeler yaşanan havalimanlarında da yolcular bagajlarını güvenle bırakabiliyor, üstelik ucuz maliyetle güvenli saklama avantajından yararlanıyorlar. Bu amaçla yolcular veya bireyler ilgili dijital uygulama üzerinden istedikleri lokasyon, tarih ve depolanacak bagaj sayısını veriyorlar. Stasher  de mümkün olan tüm depo alternatiflerini çok kısa sürede müşterilerine sunuyor. Şirketin global olarak New York, Londra, Berlin, Roma gibi büyük şehirlerde sayısız depo alternatifleri mevcut. Ek olarak eşya depolama amaçlı esnek çözümler de sunuluyor.  2015 yılında İngiltere menşeli olarak kurulan şirket halen global olarak 400 şehirde hizmet veriyor. Depoladığı bagajları adet başına 1000 Pound’ a kadar garantiliyor.

YATAK VE KAHVALTI TEMİNİ İLE BAŞLADI, DEV BİR KONAKLAMA SİSTEMİNE DÖNÜŞTÜ

2.AIRBNB

Global olarak evlerde kısa süreli geceleme yoluyla ev paylaşımı işinde dünya çapında bir numaralı şirket oldu. 2008 yılında üç ABD’li genç girişimci tarafından ABD’de yatak ve kahvaltı temini ile başlayan faaliyet günümüzde oldukça büyük iş hacmine ulaştı. İnsanlar dünyanın birçok yerine seyahat ederken otellerden çok daha ucuz konaklama imkânı bulabiliyorlar. Portföyünde çok geniş geceleme alternatifleri var. Rezervasyon işlemleri çok kolay ve esnek. Ödeme yöntemleri güvenilir. Yoğun olarak tercih ediliyor. Bu yılın ikinci çeyreğinde 125 milyon geceleme ile 2,75 milyar dolar gelir elde etti. 2023 ün aynı dönemine göre %11 büyüdü.  Aynı dönemde net faaliyet karı %20 artarak 555 milyon dolar oldu. Ev paylaşımında birçok girişimciye ilham olan AirBnb, sektöründe rakipsiz lider olarak paylaşım ekonomisinin en önemli iki başarılı örneğinden birisi.  Diğerinden de aşağıda kısaca söz edeceğim.                                                          

PAYLAŞIMLI YOLCULUK YAPTIRAN UBER, 40 MİLYAR DOLARLIK REZERVASYONA ULAŞTI

3.UBER

Paylaşım ekonomisinin ikinci en önemli ve başarılı örneği olan bu şirket, dünyadaki birçok ülkede paylaşımlı yolculuk yaptırıyor. Taksi işletmecilerinin lobi ve engelleme çabalarına rağmen dünyanın birçok kentinde oldukça faal. Yolcular ve taşıt sürücüleri dijital UBER uygulaması ile birbirlerine mobil telefonlar üzerinden bağlanıp anında taşıt rezervasyonu yapabiliyorlar. Bağımsız taşıt sahipleri sisteme kendi taşıtlarını kullanarak katılıyor, öncesinde UBER ile kontrat imzalayarak uygulama standartlarına uyacaklarını taahhüt ediyorlar. Uygulamanın kullanımı oldukça kolay.  Nakit olmayan dijital ödeme sistemi ve çok etkin GPS taşıt takibi var. Fiyatlar yolcu isteğine göre dinamik bazda hesaplanıyor. Ek olarak UBER Eats isimli gıda tedarik ağı da mevcut. Şirketin bu yılın ikinci çeyreğinde rezervasyonları %19 artarak 40 milyar dolar oldu. Bunun 21 milyar dolarlık kısmı taşıt rezervasyonundan, 19 milyar dolarlık kısmı ise gıda tedarik faaliyetinden sağlandı. Şirket bu faaliyetinden bu yılın ikinci çeyreğinde 10.7 milyar dolar gelir ve 1.6 milyar dolar faaliyet karı elde etti. Başarıyla ve karlılıkla yoluna devam ediyor.

AİLELERLE KALİFİYE BAKICILARI VE DADILARI BULUŞTURUYOR

4. Sittercity

Bu şirket ailelerle kalifiye bakıcıları ve dadıları buluşturuyor. Pazaryeri olarak çalışan platform sayesinde anne ve babalar, isteklerine uygun şartlarda çocuk bakıcılarını veya dadıları online olarak bulabiliyor. Sittercity şirketi her bir ailenin şartlarına göre güvenilir ve verimli hizmet verebilecek adayların bulunması ile ilgili işlemleri yapıyor. Şirket arka planda sağladığı kalifikasyon ve güvenlik hizmetiyle karşılıklı güven ve memnuniyetin oluşmasında önemli rol oynuyor. Çocuk ve bebek bakımı dışında evcil hayvan ve yaşlı bakımında da şirket hizmet verebiliyor.

DÜNYADAKİ MİKRO MOBİLİTE EĞİLİMİNİ OLUŞTURAN EN ÖNEMLİ MARKA

5. Lime

Elektrik enerjisiyle çalışan bisiklet, skuter ve moped türü taşıtlarla dünyanın bir çok kentinde paylaşımlı ulaşım işi yapıyor. Dünyadaki mikro mobilite eğilimini oluşturan önemli bir marka olan Lime, kısa mesafeli ulaşımın çevre dostu ve ekonomik çözümlerini insanlara başarıyla sunuyor. Şirket bünyesindeki mikro mobilite taşıtlarını mobil uygulama üzerinden günlük veya saatlik, hatta dakikalık kiralamak mümkün. Şehrin çeşitli semtlerinde rezervasyonu yapan kişiye en yakın konumdaki bu taşıtlar kiralanarak gidilen yerde bırakılabiliyor. Şirketin mobil uygulaması sürücü emniyetini ve sürücü sorumluluğunu önemseyen özelliklere sahip. Ek olarak sürücülere trafik durumu ve kurallarıyla ilgili bilgiler aktarıyor.  Sürdürülebilir ve çevreci uygulaması ile şirket tercih ediliyor. Şirketin 2023 yılında net satışları %18 artarak 577,1 milyon $ oldu. Ayrıca karlılıkta %26 büyümeyle 147,3 milyon $ faaliyet karı elde edildi.

ORTA VE UZUN VADELİ İKAMET YERİ KİRALAMA HİZMETİ VERİYOR

6. Spotahome

Bu paylaşım ekonomisi şirketi de orta ve uzun süreli ikamet yeri kiralama hizmeti veren online platform sunuyor. Müşterileri daha çok yeni bir ülkeye veya şehre taşınarak ev arayan insanlar.  Şirket, bir ay veya daha fazla süreli kiralık ev arayanlara kolay ve emniyetli adresler buluyor. Şirketin doğrudan rezervasyon uygulamasının yanı sıra farklı diller konuşabilen personeli ve zengin kiralama alternatifleri tercihte rol oynuyor.

FREELANCE ÇALIŞANLARI, MÜŞTERİLERLE ONLINE BULUŞTURUYOR

7. Fiverr

Şirket freelance çalışanları müşterilerle on line ortamda buluşturarak geniş bir dijital servis alanı sunabiliyor. Freelance işinde 2010 yılından bu yana var olan şirket alanında lider konumda. Fiverr, kullanıcı dostu uygulamaları ile kişilerin freelance çalışanlar ile çeşitli alanlarda iş bulma, kiralama veya iş birliği olanakları sunuyor. Yazım, grafik tasarım, dijital pazarlama, yazılım kodlama, video çekimi, animasyon gibi birçok alanda   geniş bir iş alanı sağlayabiliyor.

EVİNİ PAYLAŞMAK İSTELENLERİ GEZGİNLERLE BULUŞTURUYOR

8.Couchsurfing

Bir ağırlama ve networking şirketi olan Couchsurfing, üyelerinin dünya genelinde ücretsiz kalacak yer bulabilmelerini sağlıyor. Buradaki ana fikir, gezginlerle evini bir veya daha fazla gece için paylaşmak isteyenleri buluşturmak. Şirket bu şekilde farklı kültürdeki insanları bir araya getirerek kültürler arası iletişimi sağlıyor.

SÜRÜCÜLERİ, PARK BULMA STRESİNDEN KURTARIYOR

9. JustPark

Taşıtlarına park alanı arayan sürücülerin kişilere veya kurumlara ait uygun ve kullanılmayan park yerlerini kiralamasına olanak sağlıyor. Sürücüler önceden park yeri rezerve ederek kalabalık yerleşim yerlerinde park yeri bulma stresinden ve belirsizlikten kurtulmuş oluyorlar. Şirket önceden park yeri arayan sürücüler için çok uygun çözümler sunabiliyor. Böylece sürücüler vardıkları yerlerde park alanı arayarak zaman da kaybetmiyorlar.

GİRİŞİMCİLERİ VE YARATICI FİKİR SAHİPLERİNİ PARA SAHİPLERİYLE BULUŞTURUYOR

10. KickStarter

Şirket, kitlesel fonlama yoluyla kişilerin, girişimcilerin ve yaratıcı fikir sahiplerinin ihtiyaç duyduğu fonları sağlıyor.  Şirketin oluşturduğu platform üzerinden yaratıcı fikir sahipleri projelerini para sahibi kitlelere ve destekçilere sunarak para kaynağına ulaşabiliyorlar. Projelere destek sağlayanlar da hayata geçtikten sonra gelirinden pay alıyorlar.  Bu platformda çeşitli teknolojik projeler, filmler, video oyunları, sanat eserleri, kitaplar vb kitlesel fonlanıyor.  Bu sayede yetenekli girişimciler dünya genelinde projelerini hayata geçirmek için parasal kaynağı bulabiliyorlar.

Yukarıda verilen örnekler paylaşım ekonomisi içinde şirketlerin hızlı ve yenilikçi büyüme sağlarken tüketicilerin kaynakları sahiplenme gereği olmadan ucuz ve verimli şekilde ihtiyaçlarını nasıl giderdiklerini gösteriyor. Her yıl global olarak %32 civarında büyümesi beklenen paylaşım ekonomisini, çevreye duyarlı ve demokratik paylaşım özelliğiyle yakın izlemeyi sürdüreceğiz.

İbrahim AYBAR

Vesiile A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

aybar@turcomoney.com