Kefalet sigortası, teminat sorununu çözüyor

Gürdoğan Yurtsever

-Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yine aynı ay yapılan Tahsilat Genel Tebliği’nde yapılan değişiklik ile de sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetleri teminat olarak kabul edilmeye başlandı. Böylece bankalar tarafından verilen teminat mektuplarının yanı sıra artık sigorta şirketleri tarafından tebliğde belirtilen formatta verilen kefalet senetleri de kamu alacaklarının tahsil sürecinde teminat olarak kabul edilir hale geldi.

–Kefalet sigortalarının pek çok açıdan önemli faydaları bulunuyor. Teminat mektuplarında bankalar garanti verirken, kefalet sigortalarında ise sigorta şirketleri garanti veriyor. Bu şekilde kefalet sigortaları da üçüncü taraflara güçlü bir güvence sağlıyor. Kefalet sigortaları teminat mektuplarına yeni bir alternatif getirerek ihtiyacı bulunanlara seçim imkanı getiriyor. Firmalar, bankalarda kredi limiti oluşturmadan teminat ve garanti verme ihtiyacını karşılayabiliyor.

Temmuz ayında Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanununda yapılan bir değişiklik ile sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetlerinin kamu alacaklarının tahsil sürecinde teminat olarak kabul edilebileceği hüküm altına alındı. Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yine aynı ay yapılan Tahsilat Genel Tebliği’nde yapılan değişiklik ile de sigorta şirketleri tarafından verilen süresiz ve şartsız kefalet senetleri teminat olarak kabul edilmeye başlandı. Böylece bankalar tarafından verilen teminat mektuplarının yanı sıra artık sigorta şirketleri tarafından tebliğde belirtilen formatta verilen kefalet senetleri de kamu alacaklarının tahsil sürecinde teminat olarak kabul edilir hale geldi.

Daha önce 2017 yılında Kamu İhale Kanunu’nda yapılan bir değişiklik ile de Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından düzenlenen kefalet senetlerinin kamu ihalelerinde teminat mektubu olarak kullanılabilmesi mümkün hale gelmişti. 2018 yılında yapılan yönetmelik değişikliği ile ikincil mevzuat düzenlemesi de yapılarak standart formlar oluşturuldu ve kamu ihalelerinde sigorta şirketleri tarafından düzenlenen kefalet senetleri geçici, kesin ve avans teminat olarak kabul edilmeye başlandı.

TEMİNAT MEKTUBU İLE BENZER İŞLEVE SAHİP

Kefalet senedi veya kefalet sigortası geleneksel sigorta ürünlerinden daha çok bankalar tarafından verilen teminat mektupları ile benzer işleve sahip bir ürün olarak karşımıza çıkıyor. Kefalet Sigortası Genel Şartları ise 2014 yılında Hazine Müsteşarlığı tarafından yayınlanmıştı.

Kefalet sigortasında; sigortalı, sigortacı ve lehtar olmak üzere üçlü bir ilişki bulunuyor. Bu ürün ile sigorta şirketi, sigortalının kefili oluyor ve sigortalı lehtara olan borcunu veya taahhüdünü yerine getirmediği takdirde lehtarın maruz kaldığı zararları tazmin etmeyi taahhüt ediyor, garanti sağlıyor. Böylece firmaların muhatap kurumlara karşı kanun, sözleşme veya şartnameden kaynaklanan sorumluluklarını kısmen veya yerine getirememe riske garanti altına alınıyor. İş zamanında ve şartlara uygun yerine getirilmediğinde sigorta şirketi zararı ilgili kuruma ödüyor.

KEFALET SİGORTASI DÜNYARA YAYGIN OLARAK KULLANILIYOR

Aslında kefalet sigortası dünyada uzun yıllardır yaygın bir şekilde kullanılıyor. Özellikle ABD, Avrupa ve Asya’da çeşitli ülkelerde bu sigorta türü birçok alanda kullanım alanı buluyor. ABD’de teminat mektubu ihtiyacının neredeyse tamamına yakını bu şekilde sigorta sektörü tarafından karşılanıyor. Ülkemizde ise son yıllara kadar teminat mektubu ihtiyacının tümü yalnızca bankalar üzerinden karşılanıyordu. Bunun için de şirketlerin bankalardan gayriakit kredi limiti çıkarması gerekiyordu. Bankalardan bu krediyi almanın zorluğu ve yüksek maliyetler kuruluşları zor durumda bırakıyordu.

KEFALET SİGORTASI ÖNEMLİ FAYDALAR SAĞLIYOR

Kefalet sigortalarının ülkemizde de hayata geçirilmesi ve yaygınlaştırılması uzun süredir konuşuluyordu. Bu konuda gerekli olan mevzuat değişiklikleri geç de olsa yapıldı ve kefalet sigortaları uygulanmaya başlandı. Bu da teminat verme ihtiyacı bulunanlara yeni bir alternatif yöntem kullanma imkanı getirdi.

Kefalet sigortalarının pek çok açıdan önemli faydaları bulunuyor. Teminat mektuplarında bankalar garanti verirken, kefalet sigortalarında ise sigorta şirketleri garanti veriyor. Bu şekilde kefalet sigortaları da üçüncü taraflara güçlü bir güvence sağlıyor. Kefalet sigortaları teminat mektuplarına yeni bir alternatif getirerek ihtiyacı bulunanlara seçim imkanı getiriyor. Firmalar, bankalarda kredi limiti oluşturmadan teminat ve garanti verme ihtiyacını karşılayabiliyor.

ZAMAN, MALİYET VE REKABET AVANTAJI SAĞLIYOR

Bankalarda kredi limiti bulunan firmalar ise bu limitlerini kullanmadan garanti verebiliyor. Bu şekilde bankalardaki kredi limitlerini nakit finansmanda kullanma imkanı bulabiliyor. Bu durum bankaların kredi hacmini artırıyor ve ilave kredi kapasitesini mümkün kılıyor.

Bankalardan teminat mektubu almak uzun sürebiliyor. Kefalet sigorta poliçesi ise sigorta şirketlerinden daha hızlı temin edilebiliyor. Böylece firmalar ihale vb. süreçlerde daha hızlı hareket ederek ihalelere katılamama risklerini azaltıyor, zaman tasarrufu ve rekabet avantajı sağlıyor. Kefalet sigortalarının maliyetleri daha uygun olabiliyor. Teminat mektuplarında olan kredi limit tahsisi, kredi kullandırımı, garantörlük gibi ücret ve masraflar olmadan daha uygun prim ve teminat masrafları ile kefalet sigortası temin edilebiliyor. Bu şekilde firmalar daha uygun maliyetler ile garanti verme ihtiyacını karşılayabiliyor.

KEFALET SİGORTALARININ YAYGINLAŞTIRILMASI GEREKİYOR

Teminat ve garanti verme ihtiyacına önemli ve alternatif bir çözüm getiren bir finansal enstrüman olarak kefalet sigortası tüm taraflara ve ülke ekonomisine önemli faydalar sağlıyor. Ülkemizde geçte olsa uygulama alanı bulan ve henüz kısıtlı olarak kullanılan bu ürünün yaygınlaştırılması ve finansal sisteme daha geniş penetrasyonun sağlanması bir ihtiyaç olarak karşımızda duruyor. Bunun için de bu ürüne ilişkin sigorta şirketlerinin teşvik edilmesi, daha geniş tanıtımlar yapılması, bilinçlendirme ve pazarlama çalışmalarının yürütülmesi, sigorta şirketleri tarafından riskleri etkili yönetecek şirket içi mekanizmalar oluşturulması ve kullanım alanını genişletecek yenilikçi ve esnek projeler geliştirilmesi önem taşıyor.

Gürdoğan Yurtsever

Mevzuat Uyum Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

yurtsever@turcomoney.com