KİT’lerin yönetim kurullarında denetim komitesi oluşturulabilir mi?

Ali Kamil Uzun

*Kamu iktisadi teşebbüslerinde denetim komitesi oluşturulması ülkemiz ve kamu kurumlarında kurumsal yönetimin güçlendirilmesi adına büyük değer yaratacak. Bu sorumluluğu karşılamanın en emniyetli ve yoğun biçimde kabul gören yolu ise, “yönetim kurulu üyelerinden oluşan bir denetim komitesi” oluşturmaktır.

*Yasa, kamu kesiminde kurumsal yönetim alanında uluslararası iyi uygulamalar çerçevesinde iç kontrol sistemi, iç denetim faaliyetinin yanı sıra denetim komitesi uygulaması için de imkan sağlıyor. Bu imkanlar değerlendirildiği takdirde kamu sektöründe küresel rekabetin yönetilmesinde önemli fırsatlar bulunduğunu söyleyebiliriz.

Haziran ayı sonlarına doğru Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında torba kanun hükümleri içinde; kamu politikaları yoluyla iyi uygulamaların özendirilmesi, kamu kesiminde kurumsal yönetimin güçlendirilmesi ve yaygınlaştırılması adına “iç kontrol sistemi oluşturulması” ve “iç denetim faaliyetlerinin yürütülmesine” ilişkin düzenlemelerin yer alması memnuniyet verici oldu.

“Kamu iktisadi teşebbüslerinin ve bağlı ortaklıklarının her düzeydeki yöneticisi iç kontrol sisteminin etkin bir şekilde oluşturulmasından ve uygulanmasından, yönetim kurulları ise gözetiminden ve gerekli tedbirlerin alınmasından sorumludur” ibaresi ile yönetim kurullarının “gözetim ve gerekli tedbirleri almak sorumluluğu” daha açık ve bağlayıcı bir çerçeveye kavuşuyor.

Kurumsal yönetim alanında uluslararası iyi uygulamalar değerlendirildiğinde bu sorumluluğu karşılamanın en emniyetli ve yoğun biçimde kabul gören yolu ise “yönetim kurulu üyelerinden oluşan bir denetim komitesi” oluşturmaktır.

KURUMSAL YÖNETİMİN GÜÇLENDİRİLMESİ ADINA BÜYÜK DEĞER

Kamu iktisadi teşebbüslerinde denetim komitesi oluşturulması ülkemiz ve kamu kurumlarında kurumsal yönetimin güçlendirilmesi adına büyük değer yaratacak.

Yürürlüğe giren kanunun ilgili hükmünde yer alan yönetim kurullarının “gözetim ve gerekli tedbirleri almak sorumluluğu” ibaresi ile KİT’lerde denetim komitesi uygulamasının mümkün olduğu, uygulamanın önünün açıldığı düşünülebilir.

Öte yandan, Türk Ticaret Kanunumuzda (Bkz. Madde 366) yer alan yönetim kurulunun iç denetim amacıyla içlerinde yönetim kurulu üyelerinin de bulunabileceği komite ve komisyonlar kurabilir hükmü, bankalar ve halka açık şirketler için zorunlu olan “Denetim Komitesi” nin tüm özel sektör sermaye şirketlerinde olduğu gibi anonim şirket statüsünde olan KİT’lerde de kurulabileceğini gösteriyor.

Bu yaklaşım, yerel yönetimlerin iktisadi teşekkülleri içinde düşünülmelidir.

KAMU SEKTÖRÜNDE KÜRESEL REKABETİN YÖNETİLMESİNDE ÖNEMLİ FIRSATLAR

Bu düşüncelerle bir düzenlemeye gidilmesi durumunda, KİT’lerde yönetim kurulları içerisinde oluşturulacak “denetim komitesi”nde görev alacak yönetim kurulu üyeleri için gerekli koşullar ile komite çalışma usul ve esaslarının bir yönetmelik ile düzenlenmesi yeterli olacak.

Torba kanunun KİT’lerle ilgili yürürlüğe giren hükümlerinin; kamu kesiminde kurumsal yönetim alanında uluslararası iyi uygulamalar çerçevesinde iç kontrol sistemi, iç denetim faaliyetinin yanı sıra denetim komitesi uygulaması için de imkan sağladığı, bu imkanlar değerlendirildiği takdirde kamu sektöründe küresel rekabetin yönetilmesinde önemli fırsatlar bulunduğunu söyleyebiliriz.

Ali Kamil UZUN

Türkiye İç Denetim Enstitüsü Kurucu ve Onursal Başkanı

uzun@turcomoney.com