Kredi derecelendirme kuruluşlarının garip notları kafaları karıştırıyor

Süleyman Orakçıoğlu

AB ülkeleri ciddi borç krizi yaşarken ve birçok ülkenin notu çöp durumundayken, bölgesinin lokomotifi Türkiye için yapılan haksız not indirimi kredi derecelendirme kuruluşları hakkında soru işaretleri doğuruyor.

Merkez Bankası’nın Kasım ayı faiz toplantısı ve bu toplantının ardından faiz artırım kararının çıkmaması ile birlikte Fitch’in MB kararı üzerinden 1 saat bile geçmeden Türkiye’nin notunu pozitiften durağana çevirmesi oldukça düşündürücü. Kredi değerlendirme kuruluşlarının son dönemlerde yaptıkları şaşırtıcı işlemler, Fransa’nın önce notunu düşürüp birkaç saat sonra “pardon yanlışlık” oldu denmesi ekonomik çevreleri hayretler içinde bırakıyor. Sözkonusu kuruluşların kararlarının ne derece sağlıklı olduğu konusunda şüpheler giderek artıyor.

Avrupa Birliği ülkeleri ciddi bir borç krizi yaşarken ve birçok ülkesinin notu çöp durumundayken İtalya, İspanya gibi dev ülkeler bile son 15-20 yılın en yüksek faiz oranı (% 7 ler seviyesinde) ile borçlanırken bölgesinin lokomotifi Türkiye için yapılan not indiriminin haksızlık olduğu görüşündeyim. Notu Türkiye’den yüksek ülkelere baktığımızda şaşırmamak elde değil BB+ notuyla yatırım yapılamaz ülke konumundaki Türkiye’nin üzerinde, Mısır BB notuna sahipken, iflastaki Portekiz BBB-, siyasi kriz yaşayan Tunus BBB- ve Fas BBB- gibi notlarla yatırım yapılabilir ülke konumundalar.

Türkiye’de gerçekleşen son ekonomik verilere bakıldığında kapasite kullanım oranı 2008 Eylül’den bu yana en yüksek düzeye ulaşmış durumda, perakende sektörü canlılığını ve büyümesini korurken, coğrafi anlamda 3 saatlik uçuş mesafesinde 300-350 milyonluk pazarı kapsayan, AB’deki durgunluğun tersine son derece enerjisi yüksek görünüm sergileyen bir ülkenin notunun düşürülmesini anlamakta zorlanıyoruz.

Borç krizi yaşayan AB ülkeleri, diğer taraftan ciddi anlamda siyasi krize doğru sürüklenirken, sosyal devletin yükünü taşıyamayan ekonomiler domino taşları gibi devrilirken, seçimle işbaşına gelmiş başbakanlar yerlerini teknokrat yöneticilere bırakarak köşelerine çekilirken önümüzdeki dönemde AB ülkelerinde daha çok teknokrat liderlerin ağırlığı olacağı sinyalini almaktayız.

Ciddi anlamda kararlı lider sıkıntısı çeken AB içinde bulunduğu ortamda fırtınada kaptansız gemi görüntüsü veriyor. Borçlanma maliyetlerinin artmasıyla borç krizi çözülmesi biryana gittikçe içinden çıkılmaz hal alıyor.

Son gelişmeler AB ülkelerinde sosyal devlet ve refahın lüks olarak görülmeye başlanacağına işaret ederken Fitch’in aldığı son kararın AB’de oluşabilecek risklerin Türkiye’ye olası yansımalarının endişesi ile alındığı görüşündeyiz.

Süleyman ORAKçIOĞLU

orakcioglu@turcomoney.com