Kurum kültüründen yoksun şirket, ileriye gidemez

Şaban Çağıran

– Şirketler de adeta canlılar gibi yaşayan ve öğrenen organizasyonlardır. Şirketlerin uzun süre yaşayabilmeleri için güçlü olmaya, krizlerden kolay kurtulabilmeleri için esnek-kıvrak olmaya, yeterince risk alabilmeleri için yetkin olmaya, verimli olabilmeleri için eğitimli olmaya, tehlikelere karşı koyabilmeleri için güvenli olmaya, uzak görüşlülük için dayanma gücüne sahip olmaya ihtiyacı vardır.

– Şirketi ileriye taşıyacak temel yetkinlikleri artırmak gerekir. Aynı dönem ve koşullar çerçevesinde; bazı şirketler büyük, bazı şirketler küçük oldukları için, bazıları borçlandıkları, bazıları borçlanmadıkları için, bazıları kur riski taşıdıkları, bazıları taşımadıkları için, bazı şirketler ithalata dayalı, bazı şirketler ise ithal ikameci oldukları için sıkıntıya düşebilirler. Şirketleri ileriye taşıyacak kurum kültürüne sahip olmaları büyük önem taşır.

Canlıların her birinin kendine özgü, temel ve farklı özellikleri vardır. Bu özgün farklılıklar canlıların uzun ya da kısa yaşamalarını kolaylaştırıyor veya zorlaştırıyor. Kimi kurnazlığı, kimi hız ve kıvraklığı, kimi gücü; kimi iriliği, kimi küçüklüğü, kimi ise rengi veya renksizliği sayesinde hayatta kalabiliyor.

Mürekkep balığı mürekkebi, kirpi oku, tavşan hızı, kartal yırtıcılığı, aslan gücü, fil ağırlığı, kaplumbağa kabuğu sayesinde hayatını devam ettiriyor; bazı canlılar ise çok güçsüz olmasına rağmen rengi ve görünmezliği sayesinde yaşayabiliyor.

Aynı bakış açısını insanlara uyguladığımızda, yine benzer yorumlar yapılabilir. Bazıları sadece iyi iletişimi, bazıları sadece güvenilirliği, bazıları sadece çalışkanlığı, bazıları sadece zekiliği; bazıları ise sadece aptallığı, sadece itaatkarlığı ya da varlığı ile yokluğu belli olmadığı için uzun süre çalışma hayatında kendilerine yer bulurlar. Asıl önemli olan çalıştıkları kuruma hangi değeri kattıklarının çoğu kez bir önemi yoktur.

ŞİRKETLER DE CANLILAR GİBİ YAŞAYAN VE ÖĞRENEN ORGANİZASYONLARDIR

Şirketler de adeta canlılar gibi yaşayan ve öğrenen organizasyonlardır. Onlar da uzun yaşayabilmek için temel ve ayırt edici temel özelliklere sahiptirler. Şirketlerin uzun süre yaşayabilmeleri için güçlü olma, krizlerden kolay kurtulabilmeleri için esnek-kıvrak olma, yeterince risk alabilmeleri için yetkin olma, verimli olabilmeleri için eğitimli olma, tehlikelere karşı koyabilmeleri için güvenli olma, uzak görüşlülük için dayanma gücüne sahip olma ihtiyaçları bulunuyor.

Şirketlerin güçlü ve zayıf yanları olduğu gibi, hafızaları, refleksleri, üretim ve satış becerileri ile iletişim ve kendine özgü özellikleri vardır. Bu özellikleri iyi tanımlamak, geliştirmek ve şirketi ileriye taşıyacak temel yetkinlikleri artırmak gerekir. Şirketlerin aynı özellikleri farklı zamanlarda farklı sonuçları beraberinde getirebiliyor. Bu durum konjonktüre göre farklılık gösterebilir. Aynı dönem ve koşullar çerçevesinde; bazı şirketler büyük, bazı şirketler küçük oldukları için, bazıları borçlandıkları, bazıları borçlanmadıkları için, bazıları kur riski taşıdıkları, bazıları taşımadıkları için, bazı şirketler ithalata dayalı, bazı şirketler ise ithal ikameci oldukları için sıkıntıya düşebilirler.

KURUM KÜLTÜRÜ, HER ŞİRKETTE ORTAK ÖZELLİKLER TAŞIR

Şirketleri canlılardan ayıran önemli bir özellik de kurum kültürüdür. Şirketlerin temel özellikleri tek başına çoğu kez bir anlam ifade etmez. Temel değerleri, yaratılacak kurum kültürü ile pekiştirmek gerekir. Kurum kültürü her şirkette kendi içinde ortak özellikler taşır. Bilinir ki X şirketinde çalışanlar iyi eğitimlidirler, Y şirketinde çalışanlar sebatkar olurlar, Z şirketinde çalışanlar mevzuata sıkı sıkıya bağlıdırlar ya da bazı şirketlerde çalışanlar pek çok olumlu ortak kültüre sahiptirler. Kültürel ortak özellikler diğer bir şirkete transferlerde tercih ya da tercih edilmeme nedeni olabiliyorlar.

Kurum kültürü şirketlere özgüdür. Ancak kültürü sahiplenen ve yaşatanlar esas olarak şirket çalışanlarıdır. Kurum kültürü, bir şirketin çalışanlarının şirkete ve kendisine değer katan olumlu ortak özelliklerdir. Bu özellikler; ortak değerler, prensipler, kurallar, beklentiler ve başarıya olan inançlar bütünüdür.

Özetle, şirketlerin ve/veya organizasyonların kendi temel yetkinlikleri ve özellikleri yanında, şirketi ileriye taşıyacak kurum kültürüne sahip olmaları büyük önem taşıyor.

Şaban Çağıran

Bankacı-Yönetici

cagiran@turcomoney.com