Malezya, çok uluslu şirketlere hangi teşvikleri veriyor?

Adnan Yıldırım

-Küresel ekonominin ekseninin Asya’ya doğru kayacağını öngören Malezya; çok uluslu şirketlerin ticaret, hizmetler, üretim ve yatırımlarla ülkesinin gelişimine ve büyümesine pozitif katkı yapacağını bekliyor. Bu amaçla bölgesinde çok uluslu şirketlerin merkez üssü olma girişimleriyle kendini öne çıkarmaya çalışıyor.

-Malezya yeni bir atılım için öncelikli hedefini, küresel/bölgesel pazarlarda faaliyette bulunan çok uluslu şirketlerin merkez üssü haline gelmek olarak belirledi. Bu amaçla, çok uluslu şirketlerin yeni teşviklerden yararlanılabilmesi için tek bir konuda faaliyette bulunmaları yeterli kabul ediliyor.

Küresel ticarette ve bölgesel oluşumlarda Güneydoğu Asya’nın önemli ülkesi Malezya, çok uluslu şirketlerin (MNCs) küresel ve bölgesel merkezlerinin Malezya’da kurulmasına dönük 2015’te başlattığı teşviklerin kapsamını genişletti. Halen yüzde 24 olan kurumlar vergisi oranı, Malezya’da mevcut ve yeni kurulacak çok uluslu şirketler için öngörülen koşullara bağlı olarak 5-10 yıllık bir dönem için değişen oranlarda yüzde 0, yüzde 5 ve yüzde 10’a indiriliyor.

Yeni teşviklerin amacının, Malezya’nın 1980-2000 döneminde ekonomik büyüme ve küresel ticarette yaptığı atılımın benzerini yeniden yakalamak olduğu anlaşılıyor.

ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERİN TEK BİR KONUDA FAALİYETTE BULUNMALARI YETERLİ KABUL EDİLİYOR

Malezya yeni bir atılım için öncelikli hedefini, küresel/bölgesel pazarlarda faaliyette bulunan çok uluslu şirketlerin merkez üssü haline gelmek olarak belirlemiş. Bu amaçla, 2015 yılında getirilen teşvik modelinde öngörülen asgari üç alanda faaliyet gösterme koşulu da kaldırılarak; yeni teşviklerden yararlanılabilmesi için çok uluslu şirketlerin tek bir konuda faaliyette bulunmaları yeterli kabul ediliyor.

Teşvik Kapsamındaki Hizmetler

Yeni desteklerle cazibesi artırılan modelde, başvurularını 31.Aralık.2022’ye kadar yapacak olan çok uluslu şirketlerin aşağıdaki üç alandaki faaliyetleri teşvik edilecek.

• Ticari faaliyetler: Satış, pazarlama, lojistik, iş geliştirme, ihale yönetimi, teknik danışmanlık, bilgi işlem ve yönetimi, proje yönetimi, AR-GE inovasyon, yatırım analizi, stratejik tedarik&dağıtım, hazine&fon yönetimi.
• Stratejik hizmetler: Fikri mülkiyet hakları, üst düzey yetenek kazandırma, stratejik iş planlaması ve iş geliştirme, finansal danışmanlık, bölgesel kar/zarar birim yönetimi.
• Ortak hizmetler: Vergi/muhasebe, kurumsal eğitim, insan kaynakları yönetimi.

Yeni teşvik modelinde öngörülen desteklerden yararlanabilmek için çok uluslu şirketlerce yukarıdaki faaliyetlerden sadece birinin yapılması yeterli görülmektedir.

Yeni Şirketler, Mevcut Şirketler farkı

Modelde, mevcut şirketlerle Malezya’da yeni kurulacak şirketler arasında teşviklerden yararlanma konusunda yeni şirketler lehine farklılıklar bulunmaktadır.

• Her iki grup şirketlerin 2016 Şirketler Kanununa göre Malezya’da kurulmuş olması gerekiyor, asgari sermaye tutarı $568,000 olarak belirlenmiş.
• Yeni kurulacak şirketin, daha önce Malezya’da doğrudan/dolaylı kuruluşu/iştiraki olmamalı; varsa da yukarıda belirtilen faaliyetleri daha önce küresel/bölgesel bazda yapmıyor olması gerekiyor.
• Mevcut şirketlerin de aynı şekilde, teşvik edilecek faaliyetleri küresel/bölgesel bazda önceden yapmıyor olması gerekir.

MALEZYA’DA YENİ KURULACAK ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER İÇİN 5 YIL SÜREYLE SAĞLANMASI ÖNGÖRÜLEN VERGİ İNDİRİMLERİ

Kurumlar Vergisi yüzde 0 (sıfır) Belirlenen Yeni Şirketler

• Asgari yarısı Malezyalı ve aylık ücreti $1.137 olmak üzere tam zamanlı 50 kişi çalıştırmalı.
• Asgari yarısı Malezyalı ve aylık ücreti $5.687 olmak üzere tam zamanlı 5 kişi çalıştırmalı.
• Yıllık asgari $2,2 milyon faaliyet gideri yapılmalı.

Yüzde 5 Kurumlar Vergisi Ödeyecek Yeni Şirketler

• Asgari yarısı Malezyalı ve aylık ücreti $1.137 olmak üzere tam zamanlı 30 kişi çalıştırılmalı.
• Asgari yarısı Malezyalı ve aylık ücreti $5.687 olmak üzere tam zamanlı 4 kişi çalıştırılmalı.
• Yıllık asgari $1,1 milyon faaliyet gideri yapılması gerekiyor.

Malezya’da yeni kurulacak çok uluslu şirketler için 5 yıl süreyle sağlanması öngörülen vergi indirimleri, ikinci 5 yıllık dönem için belirlenen artırılmış istihdam ve yıllık harcama koşullarını sağlayan yeni şirketler için ilave 5 yıl daha daha uzatılarak 10 yıla çıkabiliyor.

Yüzde 10 Kurumlar Vergisi Ödeyecek Mevcut Çokuluslu Şirketler

• Asgari yarısı Malezyalı ve aylık ücreti $1.137 olmak üzere tam zamanlı 30 kişi çalıştırılmalı.
• Asgari yarısı Malezyalı ve aylık ücreti $5.687 olmak üzere tam zamanlı 5 kişi çalıştırılmalı.
• Yıllık asgari $1,1 milyon faaliyet gideri yapılması gerekiyor.

Halen Malezya’da faaliyet gösteren ve bu koşulları sağlayan şirketler için teşvikler sadece 5 yıl süreyle sınırlıdır, bu şirketler ikinci 5 yıllık dönem için süre uzatımından yararlanamazlar.

DEĞERLENDİRME; BÖLGESİNDE ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERİN MERKEZ ÜSSÜ OLMA GİRİŞİMLERİYLE KENDİNİ ÖNE ÇIKARMAYA ÇALIŞIYOR

Güneydoğu Asya’nın ticarette önemli ülkesi Malezya bizim gibi 40 yılı aşkın süredir ihracata dayalı büyüme politikalarıyla başarılı oldu; ekonomisini büyüttü, halkın refah seviyesini yükseltti.

Bölgenin; ASEAN, RCEP, TPP, APEC, ADB, ACD, AALCO gibi etkili birlik, anlaşma ve oluşumlarında aktif olarak yer alıyor. Küresel ekonominin ekseninin Asya’ya doğru kayacağını öngören Malezya; çok uluslu şirketlerin ticaret, hizmetler, üretim ve yatırımlarla ülkesinin gelişimine ve büyümesine pozitif katkı yapacağını bekliyor.

Bu amaçla bir yandan daha fazla bölgesel anlaşma ve işbirliğinin parçası oluyor; diğer yandan da bölgesinde çok uluslu şirketlerin merkez üssü olma girişimleriyle kendini öne çıkarmaya çalışıyor.

Adnan Yıldırım

Ekonomi Bakan Yardımcısı (2014-2015)

Türk Eximbank Genel Müdürü (2016-2019)

yildirim@turcomoney.com