Marka ekonomisi

Dr. Fatih Anıl

Rekabetin en yoğun yaşandığı global ekonomide ülkeler, sektörler ve şirketler için marka yaratmak, markalaşmak ve markalı satış yapmak ilave katma değer yaratıyor ve rekabet gücü kazandırıyor.

Gelişen ekonomi ile birlikte üretim ekonomisinden marka ekonomisine doğru bir yönelim olduğunu görüyoruz. Uygulamada karşımıza perakende sektöründeki büyüme olarak ortaya çıkan olgu aslında marka ekonomisinin büyümesi. Gerçekten farkında olup olmadan sürekli olarak giyimden elektroniğe kadar geniş bir yelpazede sürekli markalardan konuşmaktayız.

Geçtiğimiz 10-15 yıllık süreçte Türkiye üretim ekonomisinden marka ekonomisine geçiş sürecini yaşıyor. Söz konusu konuyla ilgili olarak ekonomist Dr. Can Gürlesel tarafından BMD için yapılan bir çalışma konuyu detaylarıyla inceliyor.

ülkeler sektörler ve şirketler için marka yaratmak, markalaşmak ve markalı satış yapmak ilave katma değer yaratılması ve rekabet gücü kazanılması konusunda önemli bir seçenek ortaya çıkıyor.

“Marka Ekonomisi” markalaşma sürecindeki tüm iktisadi faaliyetleri ve ilave katma değeri kapsıyor, tanıyor ve ölçüyor. Burada tüm iktisadi faaliyetler kapsamına üretimdeki fasonculardan tedarikçilere, AVM kiralamasından, dekorasyon islerine kadar bütün faaliyetler giriyor. Tüm gelişmiş ekonomilerde olduğu gibi Türkiye’de de öncelikle giyim perakendesi sektörü markalaşma sürecine girdi. özellikle İstanbul merkezli oluşan ekosistem markalaşma ve Türk markalarının gelişmesi için uygun bir çevre ortaya koyuyor.

Marka ekonomisi üretim sonrası işlevlerin eklenmesi ile ortaya çıkan değer zinciri içindeki iktisadi faaliyetlerden ve bu faaliyetlerin yarattığı katma değerden oluşuyor. Modern perakende pazarların özellikle organize perakendenin ve AVM’lerin gelişimi ile moda markaları, markalı hizmetler ve lüks markaların satılabileceği alanlar oluşturuyor. Söz konusu perakende pazarların gelişmesi yabancı perakendecileri de çekmekte yabancı perakendeciler hızla marka talebinin arttığı genişleyen pazarlara girmekte.

Türkiye yaklaşık 260 milyar dolar ile Avrupa’nın altıncı büyük perakende pazarı durumunda, buradan marka ekonomisinin hacmi görülebilir. Marka ekonomisinin gelişmesi ve şirketlerin markalaşma süreçleri için uygun kamu politikalarına ve global anlamda desteğe ihtiyaç bulunmakta burada Türk markaları için uygulanan Turquality benzeri destekler arttırılmalı. Markaların geliştirilmesi ve global hale gelebilmeleri açısından İtalya ve İspanya örnekleri dikkatlice incelenmeli. özellikle giyim endüstrisinde 80’li yıllardan itibaren İtalyan markalarının hâkimiyeti varken,2000’li yıllardan itibaren yeni stratejilerle özellikle fast-fashion kavramıyla İspanyol markaları gündeme geldi.

Marka ekonomisi kapsamında yaratılan istihdamın önemi de hesaba katıldığında konunun ne kadar önemli olduğu görülüyor.